نهادهای انتخاباتی افغانستان نگرانند که اگر اصلاحاتی در کمیسیون های انتخاباتی به وجود نیاید و انتخابات پارلمانی توسط همین کمیسیون ها برگزار شود، بحران جدیدی افغانستان را فرا خواهد گرفت. این تلاش ها در حالی آغاز شده است که افغانستان باید پیش از ماه سرطان سال آینده، انتخابات پارلمانی را برگزار کند.

اخیرا کمیشنران کمیسیون انتخابات نیز خواهان تغییر و اصلاحات در کمیسیون های انتخاباتی شدند. آن ها هشدار دادند که اگر اصلاحاتی به وجود نیاید، ضمانتی برای شفافیت در انتخابات پارلمانی سال آینده وجود نخواهد داشت.

شبکه نهادهای انتخاباتی افغانستان می گوید حکومت وحدت ملی اصلاحات در کمیسیون های انتخاباتی را باید به صورت عاجل آغاز کند تا انتخابات پارلمانی صدمه نبیند. این نهادها می گویند در نتیجه تقلب گسترده در انتخابات ریاست جمهوری، اعتبار کمیسیون های انتخاباتی به شدت صدمه دیده است.

اما سرور دانش معاون دوم رئیس جمهورغنی، روز یک شنبه 12 دلو 1393 در کنفرانسی که در رابطه به آغاز اصلاحات انتخاباتی از سوی نهادهای انتخاباتی در کابل برگزار شده بود گفت: «دولت افغانستان برای هرنوع اصلاحات انتخاباتی آمادگی کامل دارد. باید به صراحت تاکید کنیم که پاره ای از شایعات در بین رهبری حکومت وحدت ملی به کلی بی اساس و بی بنیاد است.»

کمیسیون اصلاحات انتخاباتی

شبکه نهادهای انتخاباتی از حکومت خواسته است تا هرچه زودتر کمیسیون اصلاحات انتخاباتی را تشکیل دهد. براساس توافقتنامه سیاسی بین رئیس جمهور و رئیس اجراییه، این کمیسیون مسئولیت دارد تا اصلاحاتی را در کمیسیون انتخابات به وجود آورد.

رئیس جمهور و رئیس اجراییه تاکنون کمیسیون اصلاحات انتخاباتی را تشکیل نکرده اند. اما نهادهای انتخاباتی می گویند موجودیت این کمیسیون ضروری است و اعضای آن باید توانایی تغییر تشکیلات و سیستم انتخابات برای برگزاری انتخابات بهتر را داشته باشند.

شبکه نهادهای انتخاباتی گفته است کمیشنران کمیسیون انتخابات، که این نهاد را رهبری می کنند، باید افراد مسلکی باشند و کسانی در راس کمیسیون انتخابات قرار گیرند که شایستگی و تجربه انتخاباتی داشته باشند.

این در حالیست که براساس قانون تشکیل و صلاحیت های کمیسیون انتخابات، کمیشنران این کمیسیون پنج سال در پُست های شان باقی می مانند ولی پس از تقلب های گسترده در انتخابات ریاست جمهوری سال 1393 رهبران کمیسیون انتخابات به ضعف مدیریت متهم هستند و به باور نهادهای انتخاباتی اعتبار شان را به عنوان مدیرانی که بتوانند انتخابات شفاف برگزار کنند، از دست داده اند.

تغییر کمیشنرها

در همین حال بحث ها برسر تغییر در قانون تشکیل و صلاحیت های کمیسیون انتخابات در پارلمان آغاز شده است. تلاش می شود تا با تغییر این قانون، کمیشنران کنونی کمیسیون های انتخاباتی از وظایف شان برکنار شوند.

اما برخی از اعضای پارلمان با چنین تغییراتی مخالف اند. عبدالقادر زازی یک تن از نمایندگان پارلمان در نشست روز یک شنبه گفت: «کمیسیون های انتخابات و شکایات انتخاباتی ساخته شده اند. بالای افراد و اشخاص باید گب نزنیم، بیایید پیشنهادهای خود را در مورد سیستم داشته باشیم تا از تقلب در انتخابات جلوگیری کنیم.»

مسئولان کمیسیون انتخابات افغانستان پس از انتخابات جنجالی ریاست جمهوری گفتند برگزاری انتخابات شفاف تا زمانی که تذکره های الکترونیک، توزیع نشود، ناممکن است. توزیع این تذکره ها تاکنون آغاز نشده است. با آنکه رئیس جمهور غنی قانون ثبت و احوال نفوس را توشیح کرد، اما پس از توشیح این قانون، حکومت اجازه توزیع تذکره های الکترونیکی را نداده است. ظاهراً اختلافات جدی بر سر نوشتن قومیت در این تذکره مانع توزیع آن شده است.

در حال حاضر لیست رای دهندگان مشخص نیست. مسئولان کمیسیون انتخابات گفته اند که 12 میلیون نفر در افغانستان واجد شرایط رای دهی هستند در حالی که حدود 17 میلیون کارت رای دهی در چند سال اخیر برای مردم توزیع شده است و این مساله زمینه تقلب در انتخابات را فراهم کرده است.