ده‌ها میلیون نفر در کشورهای مختلف نوروز، آغاز سال جدید هجری خورشیدی را روز پنج شنبه جشن گرفتند. دبیرکل ملل متحد این جشن باستانی را نماد آغاز دوباره طبیعت، تجدید امید و فرصتی برای اتحاد جهانی خوانده است.
امسال جشن بین‌المللی نوروز در تهران، پایتخت ایران برگزار شده استعکس: Fatemeh Bahrami/Anadolu/picture alliance
اعلانات بازرگانی
پیش از تصرف قدرت توسط طالبان در افغانستان نیز از نوروز و سال جدید خورشیدی تجلیل می‌شد و این روز رخصتی عمومی بود، اما طالبان این رخصتی را از تقویم حذف کرده و تجلیل از نوروز را نیز «غیراسلامی» اعلام کرده اند.
به این خاطر برنامه‌های رسمی به مناسبت نوروز و آغاز سال جدید خورشیدی در افغانستان برگزار نمی‌شود، هرچند مردم به شکل خصوصی و در حلقه‌های خانوادگی این مناسبت را جشن می‌گیرند.
براساس تقویم شمسی رایج در ایران و افغانستان، با جشن نوروز سال جدید ۱۴۰۴ شروع شده است. البته طالبان در افغانستان تلاش کرده اند تقویم قمری را در ادارات رسمی سازند.
برگزاری جشن نوروز زیر سایه حاکمیت طالبان
04:41
This browser does not support the video element.
کشورها با رسوم و برنامه‌های متفاوت نوروز را جشن می‌گیرند. پوشیدن لباس جدید، بازدید از دوستان و اعضای خانواده، تحفه دادن خصوصاَ به کودکان، مسابقات ورزشی مانند بزکشی از جمله برنامه‌های نوروزی در کشورهای مختلف می‌باشند.
در افغانستان جشن اصلی نوروز در شهر مزار شریف برگزار می‌شد که برافراشتن جهنده سخی برنامه اصلی آن بود. افغانستان در سال ۱۳۹۳ میزبان جشن رسمی بین‌المللی نوروز نیز بود که شماری از رهبران کشورهای منطقه در آن اشتراک داشتند.
دبیرکل ملل متحد: نوروز فرصتی برای تجدید امید است
اداره علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) نوروز را به عنوان میراث ناملموس فرهنگی بشریت فهرست کرده است. معلومات ملل متحد حاکی است که نوروز از بیش از سه هزار سال به این سو در بالکان، حوزه دریای سیاه، آسیای مرکزی، شرق میانه و دیگر مناطق تجلیل می‌شود و تقویت‌کننده همدلی میان نسل‌ها، خانواده‌ها و جماعت‌هاست.
انتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، به مناسبت فرا رسیدن نوروز پیامی منتشر کرد و این جشن باستانی را نماد آغاز دوباره طبیعت، تجدید امید و فرصتی برای اتحاد جهانی دانست. او در پیام خود تأکید کرد که نوروز زمان مناسبی برای تقویت همبستگی، آشتی و احترام متقابل میان ملت‌ها و جوامع مختلف است.
در همین راستا، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور پیشین ایالات متحده امریکا، نیز نوروز را به کسانی که در داخل و خارج از ایالات متحده این روز را جشن می‌گیرند، تبریک گفته است. ترامپ در پیام خود نوروز را فرصتی برای جشن گرفتن آغاز بهار و سال نو خورشیدی دانسته و به مردم حوزه نوروز تبریک گفت.
نوروز، جشن آغاز سال جدید خورشیدی
نوروز یا جشن سال نو خورشیدی از زمره قدیمی‌ترین جشن‌های متداوم در جهان است که امروزه نیز در چندین کشور تجلیل می‌شود. در افغانستان اما گروه طالبان این جشن مردمی را ممنوع کرده است.
عکس: Lev Radin/Pacific Pres/picture alliance
در هر ۳۶۵ روز و شش ساعت
بیش از سه هزار سال است که نوروز در حوزه فرهنگی ایران تاریخی به عنوان یک جشن قدیم تجلیل می‌شود. بعد از هر ۳۶۵ روز و شش ساعت که زمین به اطراف خورشید می‌چرخد و فصل بهار شروع می‌شود، نوروز تجلیل می‌شود. نوروز معمولاَ مصادف با ۲۰ یا ۲۱ ماه مارچ میلادی می‌شود.
عکس: Rasoul Shojaei/Imna
عبور از تاریکی به روشنایی
نوروز ریشه در آیین زرتشتی دارد و با پندارهای زرتشتی مانند روشنایی، یادآوری و همسازی کیهانی ارتباط دارد. به این ترتیب، نوروز به مفهوم آغاز سال جدید شمسی و پیروزی نیکی بر بدی و عبور از تاریکی به روشنایی است.
عکس: Picasa/CPA Media Co. Ltd/picture alliance
نوروز به شیوه‌های متفاوت
شیوه نوشتن نوروز در زبان‌ها و رسم‌الخط‌های متفاوت فرق می‌کند. نام رسمی این جشن در سازمان علمی و فرهنگی ملل متحد نوروز (Nowruz) است. نوروز در چندین کشور مانند قزاقستان (در عکس) یا قرغیزستان جشن ملی است.
عکس: Aliia Raimbekova/AA/picture alliance
جشنی با رنگ‌ها و سنت‌های متفاوت
در تاجیکستان نوروز با برنامه‌های فرهنگی رنگارنگ تجلیل می‌شود. مردم این کشور در این روز لباس‌های رنگارنگ سنتی می‌پوشند. تاجیک‌ها مانند ایرانی‌ها تقریباً همه جشن‌های حوزه فرهنگی زبان فارسی مانند مهرگان، یلدا و تیرگان را تجلیل می‌کنند.
عکس: Nozim Kalandarov/AFP
چهارشنبه سوری
در آذربایجان نوروز از ۲۰ تا ۲۶ مارچ تجلیل می‌شود. پیش از نوروز، در شام آخرین چهارشنبه سال خورشیدی، مراسم سنتی «چهارشنبه سوری» برگزار می‌شود. چنانچه در این عکس دیده می‌شود، در باکو پایتخت آذربایجان کودکان در اطراف آتش می‌رقصند.
در مناطق کردنشین نوروز نه تنها آغاز سال جدید، بلکه نمادی از آزادی و مقاومت است. در مناطق کردنشین ایران، عراق، ترکیه و سوریه نوروز به گسترگی تجلیل می‌شود. زنان لباس‌های رنگارنگ سنتی می‌پوشند، در حلقه‌های بزرگ می‌رقصند و غالباَ هم پرچم‌های کردها را به اهتزاز درمی‌آورند.
عکس: Delil Souleiman/AFP/Getty Images
هفت سین
نوروز مهم‌ترین جشن ایران است و دو هفته تمام ادامه دارد. سنت اصلی این جشن، هفت سین است، سفره‌ای با هفت چیز نمادین که با حرف س شروع می‌شوند: سیب، سنجد، سماق، سیر، سرکه، سبزه و سمنک.
عکس: picture alliance/NurPhoto
خانه تکانی
در برخی کشورها پیش از روز نوروز مردم خانه‌تکانی می‌کنند که نمادی از زدودن افکار منفی و شروعی تازه و مثبت است. به گونه مثال، چنانچه در این تصور دیده می‌شود، مردم پیش از نوروز فرش‌شویی می‌کنند.
عکس: Atta Kenare/AFP/Getty Images
لباس جدید
پوشیدن لباس جدید در نوروز نیز یک رسم است. در روزهای پیش از نوروز معمولاَ بازارها مزدحم اند و مردم در تلاش خرید لباس یا میوه خشک اند. خصوصاً تلاش می‌شود کودکان در نوروز لباس جدید داشته باشند.
عکس: Morteza Nikoubazl/NurPhoto/picture alliance
طالبان در افغانستان نوروز را منع کرده اند
نوروز از سوی یونسکو به عنوان میراث غیرملموس بشریت ثبت شده است. در ملل متحد نیز از نوروز تجلیل می‌شود و در سال ۲۰۲۲ نمایندگی کشورهای افغانستان، ایران، ترکمنستان، هند، ازبکستان، آذربایجان، ترکمنستان، عراق، قرغیزستان، پاکستان، تاجیکستان، قزاقستان و ترکیه به صورت مشترک یک سفره هفت سین تهیه کردند. اما طالبان در افغانستان این جشن را «غیراسلامی» خوانده و منع کرده اند.
