هرچند برخيها هشتم ثور سال 1371 را "پايان حکومت استبدادي و به ثمر نشستن جهاد مردم افغانستان ميدانند"، اما تعدادي از جوانهايي که در تحولات هفتم و هشتم ثور نقشي نداشتند، معتقد اند که رويدادهاي بعد از هشتم ثور سال 1371، تاثيرات منفياي نيز بر زندگي شان گذاشته است که تا به حال محسوس است. جاويد، از دانشجويان ولايت ميدان وردک ميگويد:

"جوانها مردماني بودند که در هيچ يک آن (کودتاي کمونيستي و حکومت مجاهدين) سهم نداشتند، بيطرف بودند. مگر خسارتهاي زيادي را جوانان متحمل شدند. دانشگاههاي شان خراب شدند. تاثيراتش را ميبينيم، از تعليم باز ماندند. معيوب شدند، بيسرپرست شدند بسياري شان، مشکلات اقتصادي سرشان آمد".

جنگهاي داخلي، کشتار مردم و ويرانيهاي بعد از پيروزي مجاهدين را هيچ کسي انکار نميکند. براي مردم افغانستان، آنچه محسوس است، پيامد پيروزي مجاهدين است که برعکس تصورات و خواستهاي شان، نه تنها به مشکلات و رنجهاي مردم نقطهي پايان نگذاشت، بلکه بر رنجها و دردهاي مردم افزود. نادم، دانشجوي دانشگاه کابل ميگويد:

"چهارده سال جهاد و مقاومت افغانستان منجر به پيروزي بدون دستآورد مجاهدين شد؛ پيروزياي که نامش پيروزي بود اما دستآورد براي نسل جوان و مردم افغانستان نداشت. به خاطري که از يک طرف پيروزي مجاهدين بود و از طرف ديگر، شروع جنگ، خونريزي، قتل و قتال، مهاجرت، بيوه شدن و يتيم شدن بود. بنابراين، بسيار تاثيرات منفي داشت".

عبدالسميع خطيبي که تحصيلات خود را در رشتهي شرعيات به پايان رسانده، معتقد است که پيروزي مجاهدين، پيامدهاي مثبت و منفي در قبال داشته است:

"رول (نقش) مثبت به واسطهي اين که تغيير نظام استبدادي آمده، ما مثبت فکر ميکنيم. اما از لحاظ اين منفي بود که جنگهاي داخلي شد، برادر کشي شد، يکديگر خود را کشتند، باعث انحطاط و پسماني و عقبماني افغانستان شد، ما واقعا از اين لحاظ، اين جنگها را منفي فکر ميکنيم".

تيمور شاه مشفق، ديگر شهروند کشور معتقد است که مردم افغانستان رسالت خود را در جهاد عليه بيگانهها انجام دادند، اما پيامدش ، براي مردم تاسفبار است. به باور وي، جوانان بايد از اين حوادث عبرت بگيرند. او مي گويد:

"جوانان بايد از اين درسي بگيرند که کارها و پلانها و انديشههايي براي آينده تطبيق ميکنند، شايد از جوانها کسي در راس قرار بگيرد، کسي رهبر شود، بايد بسيار سنجيده و بسيار فکر کرده عمل کنند، تا در آينده نبايد آدم کاري بکند که پشيمان شود".

در همين حال، رهبران جهادي و کساني که در کودتاي هفت ثور دست داشتند، اکنون در کنار هم در دولت افغانستان کار ميکنند. تقابل ديروزي و همکاري امروزي، مردم را در مورد مقاصد و اهداف تلاشهاي اين گروهها، مشکوک کرده است. جاويد ميگويد:

"مطلب (مقصد) شان همين بود که مردم افغانستان را ضرر برسانند. حالا کل شان در يکجاي نشسته اند. خود شان در لنکروز و لکسيس سوار ميشوند و منطقه را پر از گرد و خاک ميکنند و معيوبهاي شان ميگردند تا حالا. کلش از دست آنها شدند، همين معيوبها و شهدا و تيمها، بسيار بچههاي بيسرپرست و زنان بيوه که در افغانستان ميبينيم، کلاش از دست اينها شده".

اين درحالي است که هنوز جنگ در کشور ادامه دارد و صلح، همچنان نخستين خواست مردم افغانستان است که هنوز برآورده نشده است.

عارف فرهمند

ويراستار:مبلغ