حامد کرزي، رييس جمهور افغانستان که در جاپان به سر ميبرد، از کشمکش بر سر استخراج منابع معدني افغانستان ابراز نگراني کرد.

به گزارش آژانس رويترز، حامد کرزي در جاپان گفت: "بر سر منابع معدني، رقابتهايي وجود خواهد داشت، خصوصا حالا که جهان اهميت معادن افغانستان را درک ميکند".

خبر وجود منابع معدني، توسط مقامهاي امريکايي اعلام گرديد. هرچند مقامهاي امريکايي از وجود معادني به ارزش هزار ميليارد دالر سخن گفتند، اما مقام هاي افغان معتقد اند که ميزان ارزش معادن افغانستان، به مراتب بيشتر از اين، در حدود سه هزار ميليارد دالر خواهد بود.

بعد از نشر اين خبر، وحيد الله شهراني، وزير معادن افغانستان به هند سفر داشت. به گفته مقامهاي هندي، افغانستان از هندوستان دعوت کرده است که در بخش معادن، سرمايهگذاري کند.

با وجود آن که هندوستان به عنوان کشوري که به مواد معدني خام ضرورت دارد، نميتواند به مواد معدني افغانستان بيميل باشد – خصوصا ليتيوم که ماده بسيار کليدي است- اما اين کشور در استخراج معادن افغانستان با مشکلات زيادي، از جمله مشکلات امنيتي نيز روبهرو خواهد بود.

هندوستان در پروژههاي ملکي در افغانستان کار ميکند و يکي از کشورهايي است که در بازسازي افغانستان، سهم چشمگير دارد. با اين وجود، شهروندان هندياي که در بخش ملکي در افغانستان مصروف اند و نيز سفارت اين کشور، بارها مورد حمله قرار گرفته اند.

چنانچه سانتوش کومار، يک ديپلومات سابق هندوستان در دهلي جديد در مورد نگرانيهاي شرکتهاي هندي ميگويد: "براي آنها (شرکتهاي هندي) دو مشکل وجود دارد. يکي وضعيت امنيتي است. دوم اين که اين منابع در مناطقي از افغانستان هستند که به هند نزديک نيستند. بنابراين، ترانسپورت ميتواند ديگر مشکل باشد".

با وجود تهديدهاي امنيتي، اما ارزش اين معادن باعث ميشود که کشورهاي متمايل به استخراج آن، ريسک را قبول کنند.

چين، کشوري که فعلا بزرگترين قرارداد استخراج معدن مس عينک را با افغانستان دارد، يکي از کشورهايي است که ميتواند نقش اساسي بازي کند. چين با توجه به نياز داخلياي که به مواد معدني خام دارد، و نيز نزديکياش با افغانستان، در مناقصه معادن افغانستان، بيشترين امتياز را به جانب افغانستان خواهد داد.

از سوي ديگر، سهيم ساختن چين در استخراج معادن، در صورت وجود يک مديريت استراتژيک، براي افغانستان دورنماي امنيتي-سياسي دارد. چين که تاهنوز در قبال قضيه افغانستان ساکت بوده، يکي از قدرتهايي است که ميتواند بر پاکستان تاثير بگذارد و ديدگاه اين کشور در مورد افغانستان را تغيير دهد.

با اين وجود، چين مطمين نيست که کار به اين سادگي به پيش رود. چنانچه يي هايلين، يک کارشناس از اکادمي علوم اجتماعي چين، به قضيه محتاطانه مينگرد: "چرا اين خبر را با چين ارتباط ميدهيد؟ امريکا بازيگر اصلي در افغانستان است. يکي بايد بپرسد که ايالات متحده اکنون چگونه يک استراتژي را برنامهريزي کرده ميتواند".

اما پاکستان چه نقشي ميتواند داشته باشد؟ شاهد کاردار، يک اقتصاددان پاکستاني ميگويد: "فکر نميکنم ما در موقعيتي قرار داشته باشيم که بتوانيم يک سرمايهگذار جدي باشيم. اما براي اين که بخشي از يک زنجيره باشيم، در بخش تدارک مديريت سطح متوسط، کارمند و ترانسپورت، ما به صورت قطع که نسبت به چين و امريکا، بهتر مجهز خواهيم بود".

حامد کرزي در جاپان گفت، "برعلاوه، افغانستان بايد به آن کشورهايي که در چند سال گذشته افغانستان را به صورت گسترده کمک کرده اند، به عنوان يک اولويت دسترسي "به معادن" را ميسر سازد"، و جاپان، يکي از اين کشورها است که کمکهاي کلان پولي را به افغانستان وعده نموده و قسمتي از آن، مصرف شده است.

همچنان کارشناسان معتقد اند که امريکا، کشوري که بيشترين مصرف را در جنگ افغانستان داشته، و براي اولين بار خبر وجود معادني چنين باارزش افغانستان را منتشر کرد، در استخراج آن هم بيميل نيست؛ و از اينجا است که خبر خوشايند معادن هزار ميلياردي، باعث نگراني حامد کرزي شده است.

رسانه ها/ عارف فرهمند

ويراستار: رسول رحيم