نگرانی‌ها از «جابجایی‌های اجباری» در افغانستان
۱۴۰۲ تیر ۱, پنجشنبه
وزیران خارجه کشورهای پیمان امنیت جمعی در اعلامیه‌ای که توسط وزارت خارجه روسیه نشر شده، از طالبان و رهبران گروه‌های سیاسی و مذهبی خواسته اند که گفتگوهای سازنده به هدف ایجاد یک حکومت واقعی همه شمول داشته باشند.
این پیمان که شامل کشورهای روسیه، تاجیکستان، قرغیزستان، قزاقستان، بلاروس و ارمنستان می‌شود، در این اعلامیه از بدتر شدن اوضاع امنیتی افغانستان و فعالیت‌های سازمان‌های تروریستی بین‌المللی به خصوص گروه داعش و شاخه خراسان این گروه در قلمرو افغانستان ابراز نگرانی کرده است.
صفحه اینستاگرام دویچه وله دری
در این اعلامیه در مورد افغانستان آمده است: «ما خواستار رعایت حقوق اساسی و آزادی‌های گروه‌های قومی، به شمول جلوگیری از آزار و اذیت و جابجایی اجباری مردم از محلات زندگی دایمی شان به دلایل قومی یا مذهبی هستیم.»
وزیران خارجه کشورهای پیمان امنیت جمعی در این رابطه توضیح نداده اند که منظور شان چگونه جابجایی‌هاست، اما کارشناسان می‌گویند که این اشاره به انتقال طالبان پاکستانی از مناطق شرقی به شمال افغانستان است.
طالبان قبلاً اعلام کرده اند که «مهاجران وزیرستان شمالی» را از مناطقی در نزدیکی سرحد پاکستان به نقاط دیگر افغانستان انتقال می‌دهند. این مهاجران در جریان عملیات نظامی پاکستان علیه تحریک طالبان پاکستانی به افغانستان آواره شدند.
پاکستان مدت‌هاست که بر اداره طالبان افغان فشار وارد می‌کند تا مانع حملات فرامرزی جنگجویان طالبان پاکستانی از خاک افغانستان شود. رانا ثناالله، وزیر امور داخله پاکستان حدود یک ماه پیش به رسانه‌ها گفته بود که طالبان افغان طرحی را مبنی بر دور ساختن اعضای تحریک طالبان پاکستانی از نزدیکی سرحدات پاکستان را پیشکش کرده اند.
احمد سعیدی، تحلیلگر مسایل سیاسی به دویچه وله گفت کسانی که توسط طالبان در شمال افغانستان جابجا می‌شوند، هم شامل مهاجران وزیرستان شمالی و هم شامل جنگجویان طالبان پاکستانی اند.
سعیدی گفت: «دولت پاکستان به طالبان گفته اند که اینها در مناطق تیررس ما هستند، اگر شما اینها را از اینجا گوشه نکنید، ما مجبور می‌شویم که قرارگاه‌های شان را در داخل افغانستان بمباران کنیم، که باعث بدنامی هم ما و هم شما می‌شود. طالبان تعهد کرده اند که اینها را از تیررس پاکستان به ازرگان، تخار و شمال ببرند و این کار آغاز شده است.»
سعیدی گفت: «برخی چهره‌ها به شمول مفتی سیف‌الرحمن به ارزگان در مناطق هزاره نشین انتقال داده شده اند. همچنان حافظ گل بهادر همراه با طرفداران مولوی فقیر به شمال افغانستان با فامیل‌های شان و نیروهای شان انتقال داده شده اند.
سعیدی می‌گوید که در عقب این جابجایی‌ها اهداف سیاسی قرار دارد و کشورهای منطقه از انتقال جنگجویان تحریک طالبان پاکستان به شمال افغانستان نگران اند: «هدف سیاسی ناامن کردن منطقه است، برهم زندن ترکیب قومی در میان اوزبک‌ها، تاجیک‌ها، هزاره‌ها و پشتون‌هاست. کشورهای منطقه آگاهی دارند و تشویش شان بجاست.»
طارق فرهادی، کارشناس امور سیاسی به دویچه وله گفت که طالبان به دستور پاکستان جنگجویان تحریک طالبان پاکستان «تی تی پی» را به شمال افغانستان انتقال می‌دهند و این سبب نگرانی کشورهای آسیای میانه شده است.
فرهادی افزود: «کشورهای آسیای میانه حق دارند که نگران باشند، به خاطری که [این جابجایی‌ها] توازن مردمی را برهم می‌زند، امکان دارد که در آنجا خشونت‌ها صورت بگیرد، چونکه تی‌تی‌پی‌ها مردمان صلح‌آمیز نیستند، در پاکستان در جنگ هستند و در افغانستان هم آرام نمی‌نشینند، چه در سرحد و چه در هر جا که باشند.»
سخنگویان طالبان به سوال و پیام‌های خبرنگار دویچه وله در این رابطه پاسخ ندادند و تا حالا تنها از انتقال «مهاجران وزیرستانی» صحبت کرده اند، نه از جنگجویان تحریک طالبان پاکستان.
یکی از مسئولان محلی طالبان در تخار به دویچه وله گفت که «مهاجران وزیرستان شمالی» در حدود ۲۰ موتر به تخار انتقال داده شده اند. او که نخواست نامش فاش شود، به دویچه وله گفت: «اینها سند زمین دارند که در ۴۰ سال جنگ از این مناطق فرار کردند و حالا دوباره برگشته اند.»
چهره‌های سیاسی مخالف طالبان که در خارج به سر می‌برند نیز واکنش نشان داده و گفته اند که این اقدام طالبان پیامدهای ناگوار و خطرناک خواهد داشت.
حزب جمعیت اسلامی افغانستان به رهبری صلاح‌الدین ربانی با نشر اعلامیه‌ای به «انتقال مهاجران وزیرستان شمالی و اعضای تی‌تی‌پی» به شمال افغانستان واکنش نشان داده است.
این حزب مخالف طالبان در این اعلامیه گفته است: «دست‌برد مغرضانه به ترکیب جمعیتی کشور بی‌تردید پیامدهای خطرناکی هم برای افغانستان و هم برای منطقه خواهد داشت و منازعه افغانستان را وارد مرحله تازه‌ای خواهد ساخت.»
همچنین «جبهه مقاومت ملی» به رهبری احمد مسعود در اعلامیه‌ای این جابجایی‌ها را «آخرین ضربه به همزیستی مسالمت‌آمیز» عنوان کرده است.
در این اعلامیه آمده است: «طالبان با اجرای طرح اجنبی مبنی بر انتقال هزاران تروریست مسلح به ولایات شمالی و غربى افغانستان، آخرین ضربه را به همزیستی مسالمت‌آمیز اقوام و يكپارچگى كشور وارد می‌کنند.» این جبهه گفته است که با این جابجایی‌های طالبان مقابله می‌کند.
صفحه یوتیوب دویچه وله دری
کارشناسان به این نکته اشاره می‌کنند که جدا از این که چه هدفی در عقب این انتقال‌ها نهفته است، این کار برای افغانستان مشکل‌آفرین است. طارق فرهادی می گوید: «مردم ملکی سلاح ندارند، آب و خاک محدود است، و یک مشکل کلان را در بین مردم خلق می‌کنند.»
در ابتدای تصرف قدرت توسط طالبان افغانستان، این گروه تلاش کرد میان طالبان پاکستانی و حکومت این کشور میانجیگری کند و در نتیجه این میانجیگری آتش‌بس چند ماهه نیز برقرار بود. اما این مذاکرات نتیجه نداد و طالبان پاکستانی حملات خود علیه حکومت این کشور را شدت بخشیده اند.