پس از آن ایالات متحده امریکا تصمیم گرفت تا با طالبان مذاکره کند، زلمی خلیلزاد دیپلومات پیشین امریکایی به عنوان نماینده وزارت خارجه امریکا در امور صلح افغانستان مقرر شد.

براساس گزارش‌ها، در نتیجه تلاش زلمی خلیلزاد، ملا برادر معاون پیشین گروه طالبان از زندان پاکستان آزاد شده است. ملا برادر استراتژیست نظامی و فرد شماره دوم طالبان دانسته می‌شد. او هشت سال پیش در کراچی بازداشت شد و گفته می‌شد که با مقامات حکومت افغانستان ارتباط برقرار کرده بود.

حکومت افغانستان در حاشیه؟

در گفتگوهایی که ایالات متحده امریکا با نمایندگان طالبان انجام داده، هیچ نماینده‌ای از حکومت افغانستان شرکت نداشته و این نگرانی مطرح شده است که حکومت افغانستان در پروسه صلح به حاشیه رانده شود.

ریاست جمهوری افغانستان با خودداری از ابراز نظر در این مورد می‌گوید شورای عالی صلح مسئولیت اصلی گفتگوهای صلح را دارد.

ولی ریاست اجراییه به این نظر است که گفتگوهای انجام شده تنها برای تسهیل پروسه صلح است. امید میثم، سخنگوی ریاست اجراییه به دویچه وله گفت: «همکاران بین المللی ما در پروسه صلح افغانستان نقش تسهیل کننده دارند. در انجام کار حکومت افغانستان است که تصمیم نهایی را می‌گیرد.»

آقای میثم افزود که گفتگوهای فعلی تلاشی است برای راضی کردن طالبان برای مذاکره مستقیم با حکومت افغانستان ولی او تاکید کرد: «اگر غیر از این اقدامی صورت می گیرد، نتیجه بخش نیست.»

مشرانو جرگه افغانستان نیز روز سه شنبه در جلسه عمومی تاکید کرد که هرگونه مذاکرات صلح باید تحت نظر حکومت افغانستان انجام شود.

فضل هادی مسلمیار، رئیس مشرانو جرگه گفت: «گفتگوی طالبان و امریکا باید زیر چتر حکومت افغانستان انجام شود. حکومت افغانستان در هر قدم باید از این مذاکرات نظارت کند.»

در همین حال احمد الله موحد، عضو ولسی جرگه افغانستان به دویچه وله گفت حکومت افغانستان در مذاکرات اخیر هیچ نقشی نداشته و عملا به حاشیه رانده شده است: «به صورت واضح معلوم می‌شود که خارجی‌ها صلح را بالاتر از توان حکومت می‌دانند و یا هیچ اهمیتی به حکومت افغانستان قایل نیستند. این نگرانی وجود دارد که خارجی‌ها در غیاب حکومت افغانستان بر سر تشکیل حکومت با طالبان به توافق برسد و این خطرناک است.»

آقای موحد تاکید می‌کند که مذاکرات پشت پرده با طالبان پیامدهای زیانباری خواهد داشت و ممکن در آن برخلاف «عزت، آبرو و حاکمیت افغانستان» تصمیم گرفته شود.

نقش ملا برادر در تامین صلح

براساس گزارش‌هایی که توسط رسانه‌های بین المللی منتشر شده، پنج تن از اعضای بلندپایه طالبان که در سال ۲۰۱۵ از زندان گوانتانامو آزاد شده بودند، در دفتر طالبان در قطر حضور دارند و احتمالا در مذاکرات با ایالات متحده امریکا نقش دارند.

اعضای مشرانو جرگه افغانستان در جلسه روز سه شنبه ابراز امیدواری کردند که آزاد شدن ملا برادر احتمالا در تسریع روند صلح کمک خواهد کرد. آقای مسلمیار گفت: «رها شدن ملا برادر و مذاکرات خلیلزاد در راستای همان خواست طالبان است که می‌گفتند ما با حکومت افغانستان مذاکره نمی‌کنیم. امیدواریم حالا این گفتگوها نتیجه دهد.»

اما آقای موحد می‌گوید ملا برادر هشت سال پیش توسط استخبارات پاکستان و امریکا بازداشت و زندانی شد ولی حالا که منافع امریکا ایجاب می‌کند او از زندان رها شده و قرار است در پروسه صلح نقش بازی کند.

ح. همراز/ کابل