نهادهای مدافع خبرنگاران ابراز نگرانی کردند که در یک سال گذشته خبرنگاران به دلیل عدم تصویب قانون دسترسی به اطلاعات، با موانع و مشکلات زیادی در جریان تهیه خبر و گزارش مواجه بوده اند.

در همین حال موسسه نی به خبرنگارانی که در یک سال گذشته بهترین گزارش ها را تهیه کرده اند، جایزه داد. این جایزه ها به آن گزارش های تحقیقی اختصاص یافته بود که حقایق پشت پرده را در مورد فساد در اداره های دولتی برملا کرده اند.

براساس اظهارات مسئولان نهادهای حمایت از خبرنگاران، در یک سال گذشته در افغانستان 6 خبرنگار جان شان را از دست داده اند. نی یا حمایت کننده رسانه های آزاد افغانستان با نشر گزارشی که وضعیت خبرنگاران را از سوم می سال 2013 تا سوم می سال 2014 بیان می کند، از خشونت ها علیه خبرنگاران ابراز نگرانی کرد.

نی، می گوید آمار قتل خبرنگاران در این مدت افزایش یافته و 50 مورد خشونت علیه خبرنگاران از سوی ادارات دولتی اعمال شده است. صدیق الله توحیدی رییس دیده بان رسانه ها در موسسه نی روز یک شنبه 14 ثور 1393 در محفلی که به منظور گرامیداشت از روز جهانی آزادی مطبوعات در کابل برگزار شده بود گفت که به صورت متوسط سالانه سه خبرنگار در افغانستان به قتل می رسند اما در یک سال اخیر این رقم دوچند شده و شش خبرنگار جان شان را از دست داده اند.

براساس گزارشی نی، در یک سال اخیر چهار خبرنگار زخمی شده، نه تن بازداشت و در سی و پنج مورد خبرنگاران مورد لت و کوب قرار گرفته اند. این گزارش می گوید هشت مورد خشونت از سوی طالبان علیه خبرنگاران صورت گرفته است و در پنج مورد نیروهای ناتو با خبرنگاران رفتار نادرست کرده اند.

برخی ها به این نظر اند که مطبوعات آزاد در افغانستان در نتیجه حمایت ها و پشتیبانی های جامعه جهانی به میان آمده است اما خبرنگاران افغانستان می گویند چنین ادعایی درست نیست زیرا خبرنگاران افغان ده ها سال پیش برای ترویج آزادی بیان مبارزه کرده اند و در این راه قربانی داده اند.

عبدالحمید مبارز رییس اتحادیه ملی ژورنالیستان افغانستان در این محفل گفت: «هنوز قشرهای محافظه کار قوی، زور گویان قوی و تفنگ ‌داران بسیار قوی حضور دارند و در روستاها خبرنگاران ما نمی‌توانند بدون اجازه آنان گپی بزنند و یا گزارشی نشر کنند».

آقای مبارز گفت آزادی مطبوعات در افغانستان سراسری نیست و دولت افغانستان باید کوشش کند تا خبرنگاران بتوانند از مناطق مختلف و بدون ترس و ارعاب از افراد مسلح و زورگویان محلی، گزارش تهیه کنند و حقایق را به گوش مردم برسانند.

در همین حال دفتر یونسکو یا سازمان علمی فرهنگی سازمان ملل متحد از آزادی مطبوعات در افغانستان حمایت کرده و گفته است که این آزادی می تواند به بهبود وضعیت حکومتداری و شفافیت در کار اداره ها کمک کند.

وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان با آن که با انتقادهای شدیدی از سوی نهادهای خبرنگاری مواجه است اما مقام های این وزارت در این محفل از ضرورت مطبوعات آزاد سخن گفتند.

سیمین غزل حسن زاده معین نشراتی وزارت اطلاعات و فرهنگ گفت موانعی که در برابر فعالیت آزاد رسانه ها در افغانستان وجود دارد باید از سر راه آن ها برداشته شود.