یک مقام نیروی هوایی ایالات متحده امریکا روز جمعه گفت که ایران به شورشیان حوثی در یمن کمک کرده است تا موشک های بالستیکی را که به عربستان سعودی شلیک شدند، آماده بسازند.

جنرال جفری ل. هریگیان، فرمانده "مرکز فرماندهی نیروی هوایی ایالات متحده" به خبرنگاران گفته است: «آنچه ما به روشنی از نتیجه حملات راکتی دریافته ایم، نشان می دهد که ایرانی ها در ساخت این راکت ها دخیل بوده اند». او در ادامه توضیح داد: «در رابطه به این که چه کسی این راکت ها و چنین قابلیت نظامی را تدارک دیده است، برای من رشته این پاسخ به ایران می رسد».

این اظهارات می تواند تنش بین دو رقیب منطقه ای، ایران و عربستان سعودی را در مسئله یمن تشدید کند؛ به ویژه این که در حال حاضر بحران جدیدی در لبنان شکل گرفته است که می تواند پای ایالات متحده و اسرائیل را نیز به میان بکشد.

در حالی که جنگ علیه گروه "تروریستی دولت اسلامی" (داعش) در سوریه و عراق رو به پایان است، ایران و ایالات متحده در منطقه شرق سوریه نیز با یکدیگر رقابت دارند.

روز چهارم نوامبر، عربستان سعودی یک راکت دوربرد بالستیک "ولکانو ۱" را کشف کرد که از یمن به سوی میدان هوایی بین المللی "سلطان خالد" نزدیک پایتخت این کشور، ریاض شلیک شده بود.

عربستان سعودی هفته گذشته گفت که ایران به حوثی ها کمک کرده است و موشک بالستیکی که شلیک شد، "یک اقدام شرم آور نظامی توسط رژیم ایران بود که می تواند به عنوان یک اقدام جنگی قلمداد شود".

وزارت خارجه بعدا گفت که بازرسان شواهدی را یافته اند که "نقش رژیم ایران را در تولید" این موشک ها نشان می دهد؛ اما این وزارت هیچ گونه شواهدی برای ادعایش ارائه نکرد.

امانوئل ماکرون، رئیس جمهور فرانسه نیز هفته گذشته گفت که راکت شلیک شده "یقینا" ایرانی بوده است.

هراس از شلیک راکت های بیشتر

شورشیان حوثی از هنگامی که عربستان سعودی و ائتلافش یک عملیات نظامی را در سال ۲۰۱۵ راه انداختند، بیش از ۷۰ موشک بالستیک به این کشور شلیک کرده اند. اما در شلیک اخیر، برای نخستین بار این شورشیان شهر ریاض را در ۱۰۰۰ کیلومتری مرز شمالی یمن هدف قرار داده اند. تاکنون از تلفات یا خسارات این راکت گزارش نشر نشده است.

رسانه های مرتبط با شورشیان حوثی گفته اند که یک راکت کوتاهبرد در پاسخ به "تجاوز عربستان و امریکا، و جنایت علیه مردم یمن" شلیک کرده است. ایالات متحده در حمله ائتلاف عربی به یمن، مواد سوختی و سلاح به این نیروها کمک می کند.

تحلیلگران می گویند که حمله راکتی روز چهارم نوامبر نشان می دهد که ممکن است موشک های دوربرد بالستیک بیشتری به سوی مناطق پرجمعیت کشورهایی شلیک شود که در ائتلاف نظامی به رهبری عربستان سعودی شرکت کرده اند. شورشیان حوثی این اقدام را به تلافی حملات هوایی انجام می دهند که یمن را ویران کرده است.

اپریل لانگلی، کارشناس شبه جزیره عربستان در مرکز تحقیقاتی "گروه بحران بین الملل" در تحلیلی نوشته است: «این واقعیت که آنها (حوثی ها) توان حمله به ریاض را دارند، شرایط سیاسی را تغییر می دهد و هزینه را برای عربستان سعودی بالا می برد». او در ادامه تحلیل خود گفته است: «این مسئله همچنان به این معنا است که ممکن است دیگر شهرهای خلیج فارس به زودی در تیررس قرار بگیرند. روز ۸ نوامبر، حوثی ها تهدید کردند که حملات بیشتری را بر بندرها و میدان های هوایی عربستان و امارات متحده انجام می دهند».

خانم لانگلی همچنان توضیح داده است: «افزایش تنش بین عربستان سعودی و ایران، اشتیاق حکومت ایالات متحده برای حمایت از مخالفان ایران، حملات موشکی حوثی ها بر کشورهای عربی و یا به دریای سرخ خطرناکترین نقطه تنش است که می تواند بحران را فراتر از یمن ببرد و به یک تقابل منطقه ای بکشاند».

ایران چه مقدار بر حوثی ها نفوذ دارد؟

عربستان سعودی به تکرار ایران را متهم کرده است که شیعیان حوثی و متحدان آن را کمک تسلیحاتی می کند. در مقابل ایران می گوید که حمایت آن از حوثی ها سیاسی است و هرگونه کمک تسلیحاتی را رد کرده است.

علی واعظ، یک کارشناس ایرانی در "گروه بحران بین الملل" نوشته است که ایران از این که عربستان سعودی در چاله های جنگ یمن گیر کرده باشد، سود می برد اما "روشن نیست که ایران آنقدر بر شورشیان نفوذ دارد که بتواند به آنها دستور یا منع حمله را بدهد یا خیر".

آقای واعظ با اشاره به موضع سابق حوثی ها که هرگونه توصیه ایران را رد کرده بودند، هشدار داده است که "ایران نهایتا هزینه ای را به خاطر گروهی که تحت کنترولش نیست، خواهد پرداخت".

انبارهای موشک

حوثی ها می گویند که انواع موشک های آنان تولید داخلی و باقیمانده انبارهای قبلی است. یمن از دهه ۱۹۷۰ هنگامی که به دو بخش شمالی و جنوبی تقسیم شد، موشک های بالستیک را در اختیار داشته است. دو بخش یمن شمالی و جنوبی در سال ۱۹۹۰ دوباره یک جا شدند.

هنگامی که شورشیان حوثی و نیروهای وفادار به رئیس جمهور پیشین، علی عبدالله صالح در ماه سپتمبر ۲۰۱۴ به صنعا پایتخت یمن هجوم آوردند، انبارهای موشک های بالستیک را تصرف کردند.

با این حال، عربستان سعودی و ایالات متحده شک دارند که ممکن است ایران به شورشیان کمک تخنیکی کرده باشد و برنامه موشک بالستیک آنان را ارتقا داده باشد.

ائتلاف نظامی به رهبری عربستان سعودی بر راه های هوایی، زمینی و دریایی یمن اشراف کامل دارد و هرگونه راه انتقال سلاح به این کشور را مسدود کرده است به طوری که ایران نمی تواند به این کشور موشک بالستیک یا قطعات آن را فرستاده باشد.

انسداد راه ها به یمن هفته گذشته باز هم افزایش یافت و باعث نگرانی جامعه جهانی نسبت به نرسیدن کمک های بشردوستانه به مردم یمن گردید.

سردار محمد علی جعفری، فرمانده "سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران" اوایل هفته گذشته گفت که ایران نمی تواند به خاطر انسداد راه ها به یمن موشک بفرستد. او همچنان گفت که آنها موشک ها را در خاک یمن می سازند.

در همین حال، جنرال هریگیان، فرمانده امریکایی نگفته است که موشک شلیک شده به ریاض از چه نوعی بوده است. او همچنان تصاویری از قطعات این موشک را نشان نداد. این جنرال امریکایی همچنان نگفت که چطور ممکن است با وجود انسداد راه ها توسط عربستان سعودی، ایران به یمن موشک فرستاده باشد. او در این مورد توضیح داد: «این که چگونه این موشک ها به یمن رسیدند، احتمالا نکته ای است که بررسی آن در طی زمان باید ادامه یابد».

دویچه وله / ع. ح.