موسسه «نی، حمایت کننده رسانه‌های آزاد افغانستان» می‌گوید خشونت علیه خبرنگاران در ده ماه سال جاری میلادی به صورت بی‌سابقه‌ای افزایش یافته است. در این مدت ۳۷۷ خبرنگار مورد خشونت قرار گرفته‌اند.

یکی از دلایل اصلی افزایش خشونت علیه خبرنگاران، گسترش ناامنی‌ها و رسیدن طالبان تا دروازه‌های شهرهای بزرگ عنوان شده است. براساس آمار نی، در ده ماه گذشته ۲۹۲ تن از خبرنگاران به دلیل تهدیدهای امنیتی مجبور شده‌اند خانه و محل کار شان را به صورت موقت ترک کنند و به مناطق امن‌تر در داخل افغانستان پناه ببرند.

براساس آمار نی، در پانزده سال گذشته به صورت متوسط همه ساله ۴۸ مورد خشونت علیه خبرنگاران ثبت می‌شد، در حالی که در ده ماه سال جاری میلادی ۳۷۷ مورد خشونت ثبت شده است. از این میان ۱۳ خبرنگار در در سال جاری میلادی کشته‌شده‌اند. 

صدیق الله توحیدی‌، از مسئولان نی روز یک شنبه در یک کنفرانس خبری در کابل گفت: «امسال رقم خشونت علیه خبرنگاران تکان‌دهنده است و ما توجه جامعه جهانی و حکومت افغانستان را خواستار هستیم.»

هرچند حکومت افغانستان با تصویب قانون حق دسترسی به اطلاعات، زمینه را برای دسترسی خبرنگاران به نهادهای دولتی فراهم کرده، ولی در عمل این قانون هنوز جنبه تطبیقی نگرفته است.

نهادهای حمایت از خبرنگاران می‌گویند که بیشترین خشونت‌ها با خبرنگاران زمانی صورت می‌گیرد که آن‌ها خواستار ارائه اطلاعات از سوی نهادهای دولتی می‌شوند.

آقای توحیدی گفت: «دولت در زمینه بلند رفتن خشونت در برابر خبرنگاران پاسخگو است. ما انتظار داریم که دلایل افزایش خشونت در برابر خبرنگاران را دولت اعلام کند.»

بررسی دوسیه‌های قتل خبرنگاران

پس از سال‌ها تلاش، امسال کمیته‌ای مختلط به شمول نهادهای خبرنگاری و حکومتی برای بررسی دوسیه‌های قتل خبرنگاران آغاز به کار کرد. این کمیته تعدادی از دوسیه‌های قتل را به وزارت داخله و لوی سارنوالی فرستاد تا تحقیقات و بررسی‌ها در رابطه به این دوسیه‌ها آغاز شود.

اما آقای توحیدی گفت هنوز تحقیقات در مورد دوسیه‌های قتل خبرنگاران آغاز نشده و حکومت باید در این راستا کارش را آغاز کند: «ما توقع داشتیم که هرچه زودتر در این زمینه کار آغاز شود اما متاسفانه تاکنون کاری صورت نگرفته و تقاضای ما این است که هرچه زودتر بررسی این پرونده‌ها را آغاز کند.»

خودداری از ارائه معلومات

خبرنگارانی که در ولایات فعالیت می‌کنند از خشونت و آزار و اذیت توسط مسئولان محلی شکایت دارند. محمد ولی سرحد، خبرنگاری که در ولایت زابل فعالیت می‌کند، در این کنفرانس خبری گفت که مسئولان محلی رفتار بسیار خشن با خبرنگاران دارند.

آقای سرحدی گفت: «در مدت هفت ماه گذشته تنها ما ده بار به نی و شورای امنیت ملی شکایت کرده‌ایم اما هیچ تغییری نیامده است. ما خبرنگاران هیچ حمایتی نداریم. مسئولان محلی با جرئت تمام خواست خبرنگاران را برای دادن معلومات رد می‌کنند و در آنجا هیچ کسی صدای ما را نمی‌شنود.»

این در حالیست که رئیس جمهور غنی چند روز پیش حکمی را صادر کرد که براساس آن تمام مقامات دولتی به شمول وزیران، والیان و سایر مقام‌ها حق کتمان اطلاعات را ندارند و مکلف هستند تا به خبرنگاران معلومات دهند.

نی می‌گوید خودداری از ارائه معلومات به خبرنگاران تنها به ولایت زابل محدود نیست، بلکه در بسیاری ولایات، مقام‌های حکومتی حاضر به دادن معلومات نیستند و خبرنگاران در این راستا با مشکلات زیادی مواجه هستند.