در بوسنیا و هرزگوینا از بیست و هفتمین سالروز نسل‌کشی سربرنیتسا یادبود می‌شود. نماینده حکومت هالند در این مراسم در نزدیک روستای دونیی پوتوچاری برای نخستین بار از اقارب قربانیان برای ناکامی در حفاظت از مردم در برابر نسل‌کشی معذرت‌خواهی کرد.

کایسا اولونگرین، وزیر دفاع هالند در این مراسم گفت: «جامعه بین‌المللی در حفاظت از مردم سربرنیتسا ناکام شد. حکومت هالند به عنوان عضوی از جامعه بین‌المللی بخشی از مسئولیت سیاسی وضعیتی را که در آن این ناکامی صورت گرفت، می‌پذیرد. ما به این خاطر عمیقاً معذرت می‌خواهیم.»

حدود ۸۰۰۰ کشته

سربرنیتسا یک زون حفاظتی سازمان ملل متحد در جنگ بالکان بود. واحد نظامی هالندی سازمان ملل متحد (دچبت) قرار بود در بهار سال ۱۹۹۵ از هزاران مهاجر بوسنیا در این منطقه حفاظت کند. اما در ۱۱ جولای، واحدهای صربی به رهبری جنرال راتکو ملادیچ منطقه سربرنیتسا را تصرف کردند.

بیشتر بخوانید: کاراجیچ به جرم نسل کشی به 40 سال زندان محکوم شد

سربازان کلاه آبی سازمان ملل متحد که با سلاح خفیف مجهز بودند، در برابر نیروهای زیر رهبری ملادیچ مقاومت نکردند. سپس صرب‌ها به کشتار حدود ۸۰۰۰ جوان و مرد مسلمان بوسنیایی دست زدند. این کشتار جمعی به عنوان بدترین جنایت جنگی در اروپا بعد از جنگ جهانی دوم شناخته می‌شود.

حکومت هالند با وجود آنکه قبلاً به اشتباه سیاسی‌اش اعتراف کرده بود، اما از معذرت‌خواهی واضح همواره خودداری می‌کرد. وزیر دفاع هالند حالا در سالروز یادبود از آن کشتار، خطاب به اقارب قربانیان گفت: «ما نمی‌توانیم رنج تان را پایان بدهیم. اما آنچه می‌توانیم این است که خودمان را مستقیماً در برابر (قضاوت) تاریخ قرار دهیم.»

اولونگرین تأکید کرد که رهبران صربی-بوسنیایی مسئول این نسل‌کشی بودند. دادگاه کیفری بین‌المللی سازمان ملل متحد در دنهاگ رادوان کاراجیچ رهبر صرب‌ها و همچنین جنرال پیشین راتکو ملادیچ را به حبس ابد محکوم کرده است.

این جنایت که در سطح بین‌المللی نسل‌کشی درجه‌بندی شده است، توسط اکثریت صرب‌ها و مقام‌های ارشد کشور تنش‌آلود قومی بوسنیا-هرزگوینا تا به حال با این عنوان پذیرفته نشده است. آن‌ها درعوض از یک «جنایت بزرگ» سخن می‌گویند.

بیشتر بخوانید: گاوک: سربرنیتسا "نماد ناکامی" است

جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و اولیور وارهلیی، کمیسار امور توسعه این اتحادیه در یک بیانیه مشترک به مناسبت سالروز این نسل‌کشی گفته اند: «پیش از هر زمان دیگر خود را متعهد می‌دانیم که از نسل‌کشی سربرنیتسا یادآوری کنیم و در راستای صلح، کرامت بشری و ارزش‌های جهانشمول تلاش کنیم.» آن‌ها افزوده اند که تهاجم روسیه بر اوکرایین نشان داده است که «ما نمی‌توانیم امروز نیز صلح را به عنوان امر بدیهی تلقی کنیم.»

خاکسپاری ۵۰ قربانی دیگر این نسل‌کشی

در این مراسم یابود، بقایای اجساد ۵۰ قربانی دیگر نیز دفن شد. بعد از یک مراسم دعا، قربانیانی که تازه شناسایی شده اند، در مکان یادبود قربانیان به خاک سپرده شدند.

در این مکان قبلاً ۶۶۷۱ قربانی دیگر دفن شده اند. در سال‌های گذشته همواره بقایای محدود اجساد شناسایی شده است، با وجود آنکه ادارات می‌گویند تا هنوز حدود ۱۲۰۰ نفر مفقودالاثر اند.

شناسایی قربانیان پیچیده است، زیرا بسیاری از آن‌ها با بولدوزر از زیر خاک بیرون کشیده شده و در گورهای جمعی دیگر دفن شده اند تا از این جنایات پرده پوشی شود.

cwo/al (dpa, afp)/af/hm