گزارش هایی که به تازگی در مورد بحث اخراج بیش از ۸۰ هزار مهاجر افغان از اروپا نشر شده، به نوعی حاکی از فشار اتحادیه اروپا بر دولت افغانستان است. روزنامه گاردین از "هشدار سری" این اتحادیه به مقامات افغان گزارش داده است.

گاردین با استناد به یک سند محرمانه اتحادیه اروپا که به بیرون درز کرده، نوشته که اتحادیه اروپا همزمان با این که وضعیت امنیتی در افغانستان بدتر شده، برخی کمک هایش به این کشور را به مسئله "مهاجرت حساس" اختصاص می دهد.

 نمایندگان ۷۰ کشور جهان به شمول رئیس جمهور افغانستان به تاریخ چهارم و پنجم اکتوبر در بروکسل گردهم می آیند تا در مورد کمک بین المللی به افغانستان که در نشست توکیو تصویب شد، بحث کنند. قرار است سالانه با چهار میلیارد دالر از افغانستان حمایت شود.

بیشتر بخوانید:گزارش: وزیر آلمانی پلان اخراج صدها هزار مهاجر را دارد

 اتحادیه اروپا دومین کمک کننده بزرگ به افغانستان است. در جریان بحران مهاجرت به اروپا، افغان ها دومین موج بزرگ پناهجویان را تشکیل می دهند. سال گذشته بیش از ۱۹۶ هزار افغان در اروپا درخواست پناهندگی دادند؛ شماری که امسال به وضاحت بیشتر از سال قبلش می باشد.

اتحادیه اروپا به شمول آلمان که میزبان بیشترین مهاجران افغان می باشد، به آنها به عنوان مهاجران اقتصادی می بیند. مقامات این اتحادیه بارها از بازگشت دادن پناهجویان افغان که درخواست هایشان قبول نمی شود، خبر داده اند و حتی از امضای توافقنامه ای در این زمینه با دولت افغانستان سخن گفته اند.

دو روز قبل پارلمان افغانستان وزیران امور خارجه و امور مهاجرین این کشور را در پی بالاگرفتن مشکلات مهاجران احضار کرد. داکتر مهدی، نماینده مردم در پارلمان با اشاره به مشکلات گسترده مهاجران افغان در اروپا گفت: «حکومت افغانستان، وزارت خارجه و مهاجرین افغانستان مطابق با کنوانسیون ۱۹۵۱ بر موضع شان ایستاده باشند و با امضای توافقنامه های یکجانبه، زمینه فشار آوردن بر مهاجران در اروپا را فراهم نساخته و برای خود نیز مشکل ایجاد نکنند».

در حال حاضر بیش از یک میلیون بیجاشده داخلی در افغانستان وجود دارند که رکوردی تازه در یک و نیم دهه اخیر است. روزانه بیش از پنج هزار مهاجر از پاکستان و بیش از یک هزار تن دیگر نیز از ایران برمی گردند و دولت و سازمان های بین المللی از امدادرسانی و رسیدگی به آنان عاجز مانده اند.

توافقنامه ای امضا نشده

روزنامه گاردین سندی محرمانه از اتحادیه اروپا را نشر کرده که در آن تذکر داده شده، در صورتی که دولت افغانستان از پذیرفتن مهاجران اخراجی اش امتناع ورزد، این اتحادیه کمک های مالی اش به دولت این کشور را به شدت کاهش خواهد داد.

صلاح الدین ربانی، وزیر خارجه افغانستان گفت که کشورش با اروپا هیچ توافقنامه ای را امضا نکرده، بلکه در بروکسل اعلامیه مشترکی نشر شده است. وی گفت افغانستان براساس کنوانسیون های بین المللی، مهاجران اخراجی را نپذیرفته و حتی نمایندگی های سیاسی کشورش در اروپا به آنان سند بازگشت هم نداده اند که باعث ناراحتی شماری از "دولت های اروپایی" شده است.

بیشتر بخوانید:توافق آلمان با افغانستان برای بازگشت پناهجویان تا پایان امسال

وزیر خارجه افغانستان با اشاره به حساسیت "بحران مهاجرت" در اروپا تایید کرد که برخی از کشورهای اروپایی به دولت افغانستان گفته اند، همزمان از پس پرداخت کمک های مالی به افغانستان و پرداخت هزینه مهاجران افغان در خاک شان برنمی آیند: «رهبری حکومت وحدت ملی برای حفظ روابط حسنه با کشورهای اروپایی و حفظ حمایت مالی این کشورها تغییر دیدگاه داد و حالا امیدواریم با پیشرفت هایی که در حل بحران مهاجرین ایجاد می شود، بتوانیم کمک های مالی انکشافی بیشتری برای کشورمان به دست آوریم».

در پی بحران مهاجرت کشورهای اروپایی سیاست پناهندگی شان را تغییر دادند و فشار بر مهاجران افغان مخصوصا بیشتر شده؛ تا جایی که از آغاز سال ۲۰۱۶ تاکنون بیش از پنج هزار مهاجر افغان از اروپا داوطلبانه به افغانستان بازگشته اند. بیشتر عودت کنندگان در آلمان پناهجو بوده اند.

سید حسین عالمی بلخی وزیر امور مهاجرین در پارلمان افغانستان از بازگشت داوطلبانه مهاجران افغان استقبال کرد، اما همزمان از کمبود امکانات برای رسیدگی به آنان سخن گفت و از دیگر وزارتخانه ها خواهان همکاری شد.

وزیر مهاجرین در قبال امضای توافقنامه با کشورهای مختلف اروپایی به نمایندگان پارلمان گفت که هیچ سندی بدون تایید شورای ملی امضا نخواهد شد: «طبعا شما به عنوان نمایندگان مردم مناسبات افغانستان با کشورهای اروپایی و دیگر کشورها را براساس منافع ملی در نظر می گیرید؛ و آنچه که شما فیصله کنید، ما از آن اطاعت می کنیم».

بحث هشدار اتحادیه اروپا به افغانستان در آستانه کنفرانس بروکسل در حالی مطرح می شود که آژانس مهاجرت سازمان ملل از امکان افزایش مجدد شمار پناهجویان خبر داده و گفته که اروپا برای "وضعیتی اضطراری" آمادگی ندارد. وینست گوچیتل، مدیر این سازمان در اروپا در کنفرانس مرکز پالیسی سازی اروپایی گفت وضعیت در افغانستان، عراق و سوریه دشوارتر شده است. وی افزود: «وضعیت می تواند قبل از اینکه بهتر شود، خیلی خرابتر گردد».

با این همه مهاجران افغان در کشورهای مختلف اروپایی در وضعیت نامشخص به سر می برند و از امکانات برابر با دیگر مهاجران برای همسویی با جامعه برخوردار نیستند. انگلا مرکل صدراعظم آلمان اخیرا اعلام کرد که نیاز است با افغانستان و پاکستان نیز مثل ترکیه توافقنامه ای در زمینه مهاجران امضا شود.

نویسنده: رضا شیرمحمدی