یونسکو امسال روز جهانی آموزش و پرورش را به دختران و زنان افغان وقف کرده و گفته است که مشترکاً با رسانههای بیرونی افغانستان روی نشر برنامههای آموزشی از طریق امواج رادیویی کار میکند.
اعلانات بازرگانی
سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) روز جهانی آموزش و پرورش را در سال روان میلادی به دختران و زنان افغان اختصاص داد. روز جهانی آموزش همه ساله به تاریخ ۲۴ جنوری برگزار میشود.
کمیسیون یونسکو در آلمان روز دوشنبه در شهر بن به این مناسبت گفته است که ۸۰ درصد دختران سن مکتب در افغانستان از سوی طالبان از دسترسی به آموزش محروم شده اند. گذشته از این، رفتن دختران به مکاتب متوسطه، لیسه و دانشگاهها نیز ممنوع است.
ممنوعیت تحصیل؛ زنان افغان از حقوق شهروندی محروم شده اند
طالبان از زمان تصرف قدرت در ماه آگست ۲۰۲۱ به صورت پیوسته و فزاینده حقوق زنان و دختران را محدود کرده اند. در تازهترین مورد، این گروه تندرو اسلامگرا دروازههای دانشگاهها را به روی زنان و دختران بسته اند.
عکس: AFP
ترک دانشگاه
این زن حتی حاضر شده بود که پوشیدن برقع را قبول کند و به دانشگاه برود. اما او دیگر نمیتواند به دانشگاه برگردد. اداره اسلامگرای طالبان روز سه شنبه اعلام کرد که دختران و زنان نمیتوانند تا اطلاع ثانی به دانشگاهها حضور یابند و درس بخوانند. به این ترتیب، تحصیل دختران و زنان در دانشگاهها متوقف شد.
عکس: AFP
زنان تجرید شده اند
افراد مسلح طالبان یک روز بعد از اعلام این ممنوعیت، در دروازههای دانشگاهها حضور یافتند و نگذاشتند دختران وارد دانشگاهها شوند. شماری از زنان و همچنین دانشجویان پسر به این تصمیم طالبان اعتراض کردند. در ننگرهار، دانشجویان رشته طب به عنوان یک اقدام اعتراضی امتحان را ترک کردند.
عکس: WAKIL KOHSAR/AFP/Getty Images
تحصیلات عالی تنها برای مردان
پیش از این محدودیتهای شدیدی در دانشگاهها وضع شده بود. در ماههای نخست تصرف قدرت توسط طالبان، دانشگاهها مجبور شدند که صنفهای درسی دخترانه و پسرانه را جدا کنند. دانشجویان دختر باید توسط استادان زن و دانشجویان پسر توسط استادان مرد تدریس میشدند. این عکس نشاندهنده جدایی جنسیتی در صنف درسی در دانشگاه قندهار است.
عکس: AFP/Getty Images
آخرین فارغالتحصیلی در نوع خود
این زنان خوشبخت بودند که توانستند در ماه مارچ از دانشگاه بینوا در قندهار فارغ شوند. محدودیتهای جدید وضع شده بر زنان و دختران موجی از انتقادهای بینالمللی را در پی داشته است. سازمان دیدهبان حقوق بشر ممنوعیت تحصیل دختران در دانشگاهها را «شرمآور» خوانده است. ملل متحد گفته است که این تصمیم نقضکننده حقوق زنان است.
عکس: JAVED TANVEER/AFP
«پیامد ویرانگر برای آینده کشور»
در همین ماه اکتوبر بود که هزاران دختر و زن به امید راه یابی به دانشگاه در امتحان کانکور شرکت کردند. بسیاری از آنها میخواستند داکتر یا معلم شوند و به جامعه شان خدمت کنند. انتونیو گوترش، دبیرکل ملل متحد گفته است که تصمیم اخیر طالبان «نه تنها حقوق مساوی برای زنان و دختران را نقض میکند، بلکه تاثیر ویرانگر برای آینده کشور دارد.»
عکس: WAKIL KOHSAR/AFP/Getty Images
فرصتی برای تعلیم و تحصیل زنان وجود ندارد
پیش از ممنوعیت تحصیل دختران در دانشگاهها، محدودیتهای تحصیلی دیگری نیز وضع شده بود. به گونه مثال، دختران نمیتوانند بالاتر از صنف ششم در مکتبها درس بخوانند. تنها مکتبهای محدودی در برخی نقاط افغانستان به روی دختران بالاتر از صنف ششم باز بوده است.
عکس: AFP
کشوری که زنان آن نامرئی اند
دختران و زنان از بسیاری عرصههای زندگی عمومی محروم شده اند. آنها حتی اجازه ندارند به پارکهای تفریحی و کلبهای ورزشی بروند. حمامهای عمومی زنانه نیز مسدود شده اند. زنان نمیتوانند به تنهایی و بدون داشتن محرم شرعی مسافرت کنند و مجبورند سراپای خود را در بیرون از خانه بپوشانند.
عکس: WAKIL KOHSAR/AFP/Getty Images
واقعیت تلخ
این زنان در ولایت هرات مصروف زعفران کاری اند. برخلاف بسیاری عرصههای دیگر، این کار برای زنان منع نشده است. بسیاری دختران محروم از مکتب یا به ازدواج پیش از وقت داده میشوند و یا به این گونه کارها روی میآورند.
عکس: MOHSEN KARIMI/AFP
«مایه شرمساری برای جهان»
بسیاری زنان افغان به محو حقوق شان توسط طالبان تن نمیدهند. این زنان در اعتراضی در ماه نوامبر در شهر کابل بنری را با خود حمل میکردند که روی آن نوشته شده بود: «وضعیت وحشتناک زنان افغان مایه شرم برای وجدان جهان است.» آنهایی که اعتراض میکنند، شجاعت بینظیری به خرج میدهند. آنها با این کار شان خطر لت و کوب، بازداشت و شکنجه را به جان میخرند.
عکس: AFP
9 عکس1 | 9
بخش آلمانی یونسکو گفته است: «در هیچ کشور دیگری در جهان چنین نیست.» یونسکو گفته است که این سازمان مشترکاً با رسانههای تبعیدی افغانستان از جمله بر روی این کار میکند که محتوای آموزشی را از طریق امواج رادیویی در این کشور نشر کند.
ماریا بومر، رئیس کمیسیون یونسکو در آلمان گفته است: «باید فریادی در جهان بلند شود»، چونکه وضعیت دختران و زنان در افغانستان به خصوص فاجعهآمیز است.
اواخر هفته گذشته نیز یونسکو با نشر اعلامیهای خواستار دسترسی فوری زنان و دختران افغان به آموزش و بازگشت به مکاتب شده بود. به گفته این سازمان بعد از وضع مسدود شدن مکاتب به روی دختران بالاتر از صنف ششم، ۱/۱ میلیون دختر و زن جوان در افغانستان از دسترسی به آموزش محروم مانده اند.
بومر گفته است که در اوکرایین نیز با بحران تهاجم روسیه، حق آموزش به شدت آسیب دیده است. در آنجا بر اساس گزارشها از زمان آغاز جنگ تا کنون بیش از ۳۰۰۰ مرکز آموزشی به گونه قسمی خساره دیده و یا هم کلاً تخریب شده است. بیش از نیمی از حدود ۷.۵ میلیون کودک در اوکرایین از آغاز جنگ در این کشور بیجا شده اند.
مکتب یکصنفی برای کودکان محروم در منطقه دورافتاده قندهار
مکتبی برای دانش آموزان دختر و پسر در منطقه دور افتاده تلوکان در یک ولسوالی جنگ زده پنجوایی ولایت قندهار با هزینه شخصی ایجاد شده است که فعلاً تنها صنف اول را دارد. در این صنف دو معلم به ۵۰ دانشآموز درس میدهند.
عکس: Naqibullah Eshaq
این نخستین صنف درسی رایگان در منطقه تلوکان ولسوالی پنجوایی ولایت قندهار است که پنجاه دانش آموز در آن مصروف آموزش اند. برای دانش آموزان قرطاسیه نیز مجانی داده می شود.
عکس: Naqibullah Eshaq
نقیب اسحاق، بنیانگذار این مکتب میگوید که در این جا برای دختران و پسران قاعده بغدادی، حساب و خواندن و نوشتن زبان پشتو آموزش داده میشود.
عکس: Naqibullah Eshaq
نقیب الله اسحاق درگفتگو با دویچه وله میافزاید که خانه شخصی سه اتفاقه اش را برای آموزش کودکان اختصاص داده است و پلان دارد که این صنف درسی را به مکتب مبدل سازد.
عکس: Naqibullah Eshaq
امین الله یکی از دانش آموزان این صنف می گوید که چیزهای زیادی را از معلمانش آموخته است و می تواند تا عدد ۱۰۰ بشمارد و بنوسید.
عکس: Naqibullah Eshaq
منطقه تلوکان در چهل کیلومتری شهر قندهار موقعیت دارد. ایجاد این صنف درسی برای کودکان در این منطقه یک شانس طلایی به شمار می رود. در این مرکز آموزشی دوتن از فارغان صنف دوازدهم برای تدریس این دانش آموزان به عوان آموزگار گماشته شده اند.
عکس: Naqibullah Eshaq
شماری از باشندگان منطقه تلوکان ولسوالی پنجوایی از حکومت طالبان و نهادها می خواهند تا این گونه مراکز را حمایت نمایند. افزون براین آنان خواستار ایجاد صنوف درسی و مکاتب در این منطقه اند تا زمینه آموزش به تمام کودکان فراهم گردد.
عکس: Naqibullah Eshaq
جنگ های شدید این منطقه دور افتاده ولسوالی پنجوایی را سخت آسیب رسانده است. ایجاد این چنین صنف درسی برای باشندگان این منطقه یک پیام خوش است. دانش آموزان هر بامداد به وقت معین به این مرکز آموزشی رفته و در یک خط منظم ایستاده می شوند. پس از قرائت و خواندن سرود به صنف درسی خود رفته و به علاقمندی فراوان به آموزش می پردازند.
عکس: Naqibullah Eshaq
7 عکس1 | 7
بر اساس معلومات یونسکو ۲۲۴ میلیون کودک در سراسر جهان از رفتن به مکتب محروم اند. علاوه بر این، بیش از نیمی از کودکان ۱۰ ساله در کشورهایی با درآمد پایین و متوسط در وضعیتی نیستند که بتوانند یک داستان ساده را بخوانند و درک کنند. علاوه بر این حدود ۷۷۰ میلیون بزرگسال نیز از نعمت سواد بیبهره مانده اند.