در نبود رییس جمهور غنی، سرپرستی حکومت در افغانستان را هیچ‌کسی به عهده ندارد. براساس قانون، در نبود رییس جمهور معاون اول او امور حکومت‌داری را به پیش می‌برد ولی عبدالرشید دوستم معاون اول رییس جمهور در فاریاب است و جنگ علیه طالبان در این ولایت را رهبری می‌کند.

در حالی که خبر مرگ ملا عمر روز چهارشنبه در رسانه‌های داخلی و خارجی دست به دست می‌شد، معاون سخنگوی رییس جمهور در همین روز گفت که حکومت این موضوع را بررسی می‌کند. او این خبر را نه رد کرد و نه تایید. اما شام روز چهارشنبه ارگ با انتشار اعلامیه‌ای گفت که ملا عمر مرده است.

شاه حسین مرتضوی روزنامه‌نگار و آگاه مسایل سیاسی می‌گوید غیابت رییس جمهور در وضعیتی که کسی عهده دار اداره امور مملکت نیست، افغانستان را در یک سردرگمی قرار داده است: «این موضوع یک نوع سردرگمی و بلاتکلیفی را در رهبری حکومت وحدت ملی نشان می‌دهد. اگر کدام رویداد کلان امنیتی، سیاسی و یا جنگی رخ دهد، کسی نمی‌تواند تصمیم درست بگیرد و این می‌تواند کشور را به بحران ببرد.»

دویچه وله تلاش کرد تا در این مورد با سخنگویان ارگ صحبت کند ولی موفق به این کار نشد. براساس اعلامیه‌ای که در صفحه انترنتی ارگ منتشر شده، رییس جمهور غنی روز چهارشنبه گذشته کابل را به برای تداوی به قصد آلمان ترک کرده است. در این اعلامیه آمده است که رییس جمهور در جریان محفل بزرگداشت از روز ملی المپیک از ناحیه پا صدمه دیده بود و برای تداوی به آلمان رفته است.

مرگ ملا عمر و سکوت حکومت

بزرگترین رویداد سیاسی هفته جاری انتشار خبر مرگ ملا محمد رهبر گروه طالبان بود. هرچند ملا عمر دو سال پیش وفات کرده بود اما حکومت از این موضوع ظاهراً خبر نداشت.

ملا عمر بزرگترین گروه طالبان که بزرگترین گروه مخالف مسلح دولت است را رهبری می‌کرد. آگاهان می‌گویند حکومت می‌توانست از این رویداد بزرگترین دست‌آوردها را به دست آورد ولی حکومت در سکوت مطلق فرو رفته و حتا هیچ بیانیه‌ای از سوی ریاست جمهوری در این مورد به نشر نرسیده است.

آگاهان مسایل سیاسی می‌گویند رهبران حکومت باید در یک محفل رسمی به دنیا پیام می‌دادند که مرگ ملا عمر در پاکستان یک بار دیگر حقانیت افغانستان را ثابت کرد. افغانستان بارها گفته است که طالبان از سوی پاکستان حمایت می‌شوند و به جنگ و انتحار و انفجار در افغانستان می‌پردازند ولی پاکستان این ادعاها را رد کرده است.

مرتضوی می‌گوید: «مردم افغانستان با مرگ ملا عمر حداقل برای یک لحظه نفس راحت کشیدند. مهم‌تر این که ملاعمر در کجا زندگی کرده و در کجا مرده است. این یک پیام برای جهان داشت و همچنین برای طالبان گفته می‌شد که شما از کسی پیروی می‌کنید که در اسارت آی اس آی بوده و معلوم نیست به چه شکلی مرده است.»

آگاهان می‌گویند افغانستان باید این صدا را بلند می‌کرد که چرا پاکستان رهبر یک گروه شورشی را که هر روز مردم را می‌کشد و افغانستان را ویران می‌کند، در خاک خود پناه داده است.

مرگ امیرالمومنین و واکنش‌ها در افغانستان

طالبان ملا عمر را امیرالمومنین خطاب می‌کردند. تحلیلگران می‌گویند با مرگ ملا عمر این نگرانی وجود داشت که صدها هزار نفر در جاده‌های کابل، جلال‌آباد، قندهار، هرات و سایر شهرهای افغانستان به جاده‌ها بریزند و برای مرگ امیرالمومنین ماتم داری کنند. ولی محفل فاتحه خوانی ملا عمر در کابل برگزار شد و در آن بیش از صد نفر کسی شرکت نکرده بود. هیچ کسی برای مرگ ملا عمر اظهار تاسف نکرد و برای او اشک نریخت.

در مقابل شهر کابل روز یک شنبه شاهد گردهمایی حزب همبستگی بود. شماری از باشندگان کابل از عملکردهای ملاعمر انتقاد کردند و سوگواری برای ملا عمر را نکوهش نمودند.

ولی الله شاهین آگاه مسایل سیاسی می‌گوید فاتحه برای ملا عمر در کابل یک رسم افغانی است و هیچ چیزی را نمی‌تواند تغییر دهد.

مسلح‌سازی رهبران مجاهدین

در نبود رییس جمهور غنی، جنرال دوستم برای جنگ با طالبان به فاریاب رفته و دسته‌های مسلح را زیر نام خیزش مردمی علیه طالبان بسیج کرده است. محمد محقق نیز از مردم خواسته است که برای دفاع از خود مسلح شوند.

ولی الله شاهین آگاه مسایل سیاسی می‌گوید در شرایطی که ژنرال دوستم و محمد محقق در حال مسلح کردن مردم است، رییس جمهور غنی باید در داخل می‌بود و از حرکات جدید جلوگیری می‌کرد: «اگر در موجودیت بیش از 300 هزار اردو و پولیس باز هم برای ملیشه‌ها راه هموار می‌شود، این یک بازی خطرناک برای افغانستان است.»

معلوم نیست که رییس جمهور غنی چه زمانی از سفر آلمان بر می‌گردد ولی در نبود او افغانستان عملا با خلای رهبری مواجه شده است. از سوی دیگر سرنوشت روند صلح معلوم نیست. ملا اختر منصور جانشین ملاعمر به جای پیام صلح، از طالبان خواسته است که به جهاد ادامه دهند.