قسمی که از احمدی نژاد، رییس جمهور ایران بعد از یک گفتگوی تلفونی در آغاز سال روان با من موهن سنگهـ، نخست وزیر هند نقل شده است، او از "رابطه میان برادران" سخن گفته بود. باوجود آن دیدار آخری یک نخست وزیر هند از ایران به بیش از ده سال برمی گردد: درسال 2001 بود که اتل بیهاری واجپای از ایران دیدار کرد.

پروفیسور قمر آغا، کارشناس امور ایران که به عنوان استاد ، زمان طولانی در دانشگاه "جامعه ملی اسلامی" در دهلی جدید تدریس کرده است، گفت: «هند در یک شرایط نامساعد دیپلماتیک قرار دارد.»

از نظر این کارشناس هندی، به هر اندازه که هند و ایالات متحده امریکا، به خصوص بعد از قرار داد هسته ای میان دوکشور در سال 2008 باهم نزدیک شده اند، به همان میزان نیز فشار بر هند قوی تر شده است تا از ایران فاصله بگیرد.

قمر آغا می افزاید: «باوجود آن هند همواره گفته است که علاقمندی های ملی اش را فرا تر از همه چیز قرار می دهد. هند برای رشد رو به افزون اقتصادی به انرژی و نفت نیاز دارد.»

هند به عنوان شریک ایران و غرب

این کارشناس هندی معتقد است که از طرف دیگر هند می خواهد نشان بدهد که به عنوان یک کشور بزرگ دموکراسی در جهان و ابر قدرت آینده در این میان با قدرت های بزرگ جهان در یک سطح قرار دارد و شریک معتمد برای آن ها است.

قمر آغا می افزاید: «به این دلیل هند واردات نفت اش را از ایران در سال های اخیر، به میزان زیادی کاهش داد است. ایالات متحد امریکا و دیگر قدرت های غربی این مسئله را مورد توجه قرار داده اند.» علاوه برآن هند دو بار، سال های 2005 و 2009، در چارچوب آژانس بین المللی انرژی اتمی، علیه ایران رای داد.

قدرت اتمی هند همواره تاکید می کند که اساساً مخالف برنامه اتمی ایران است. دلیل حکومت هند این است، چون ایران برخلاف هند، قرار داد منع گسترش سلاح های هسته ای را امضا کرده است، پس باید آن را مراعات کند.

هند در کنفرانس کشور های غیر متعهد در ایران

رضا تقی زاده، استاد علوم سیاسی دانشگاه گلاسگو منفعت دوگانه را برای هند در کنفرانس کشور های غیر متعهد در تهران می بیند. به گفته تقی زاده "هند می تواند بار دیگر روابط دوستانه اش را با ایران تقویت کند. همزمان هند می تواند پیام جامعه جهانی را به رهبری ایران برساند که این کشور باید از خود آمادگی و نرمش بیشتر نشان دهد."

مسئله تنها بر سرنفت نیست

در حال حاضر هند ده درصد نفت مورد نیاز اش را از ایران وارد می کند. به این ترتیب ایران بعد از عربستان سعودی، مهمترین صادر کننده نفت به هند می باشد. رضا تقی زاده در این رابطه می گوید که ایران به همان اندازه به هند نیاز دارد که هند به ایران.

اما واقعیت این است که برای هند تنها مسئله نفت و نیاز به انرژی مطرح نیست، بلکه روابط خوب با ایران هم برای منافع تجارتی و هم برای علاقمندی های ژئو پولیتیک هند اهمیت دارد و می تواند برای هند به عنوان پلی به سوی آسیای مرکزی عمل کنند.

اسیلبورن/ مبلغ

ویراستار: سید روح الله یاسر