بحران مهاجرت به اروپا در بخش های مختلفی تکاپوهای اجتماعی را برای سر و سامان دهی به این روند به راه انداخته است. در این زمینه شماری از هنرمندان مشهور نیز برای پناهجویان کارهای هنری انجام داده اند.

از آن جمله یکی هم خواننده معترض افغان شکیب مصدق است که به حمایت از پناهجویان با آلبوم جدیدش "آیلان" گرد اروپا گشته و هنرنمایی می کند. شب یکشنبه شهر کولن آلمان میزبان کنسرت وی بود.

اگرچه افغان ها دومین بخش بزرگ پناهجویان تازه وارد به اروپا و مخصوصا آلمان را تشکیل می دهند، اما شکیب مصدق نام آلبوم جدیدش را "آیلان" گذاشته است. آیلان کودکی کُرد بود که در ساحل ترکیه جان باخت و عکسی که از وی نشر شد، دنیا را تکان داد.

شکیب مصدق این کنسرت اروپایی اش را در حمایت از پناهجویان کشورهای مختلف به ویژه پناهجویان افغان از استکهلم دنمارک شروع کرد، به اسلوی ناروی رفت و سپس به کولن آلمان آمد. او قرار است در شهر هامبورگ جایی که خودش نیز به عنوان پناهنده زندگی می کند هنرنمایی کند.

این هنرمند پناهنده افغان که خود درد و رنج فرار و پناهندگی را تجربه کرده، در این آلبومش به مسائل مختلف پناهجویی و پناهندگی پرداخته است. از جمله به دلایل پناهجویی از افغانستان و کشورهای منطقه، دشواری های راه و وضعیت پناهجویان در اروپا. مصدق به دویچه وله گفت: «این آلبوم چند بخش دارد. یکی این که می خواهیم به کسانی که تازه می خواهند ترک وطن کنند واقعیت های مهاجرتت را بفهمانیم و دیگر اینکه به مشکلاتی می پردازیم که مهاجران در ادغام اجتماعی و سبک زندگی شان در اروپا دارند».

این خواننده سبک "آلترناتیو" یکی از کسانی است که اولین گام ها را در موسیقی اعتراضی در افغانستان برداشته است. او بیشتر در این آلبومش به چگونگی وضعیت در افغانستان و دلایل پناهجویی می پردازد و مسئولین امر را به باد انتقاد با هنر می گیرد. وی پناهجویان را به "کبوتر" و "نسل مسافر" تشبیه می کند که از این وضع خسته شده اند.

پناهجوی نوازنده

احسان یکی از نوازندگان این کنسرت اروپایی شکیب مصدق، یکی از پناهجویان افغان است که به تازگی به آلمان آمده است. او که از آینده اش در اروپا هیچ تصویر روشنی ندارد و هنوز در اردوگاه پناهندگان زندگی می کند، گفت: «من به عنوان یک پناهجوی افغان با نواختن در کنار شکیب مصدق می خواهم به مردم آلمان و جوانان مهاجر افغان نشان بدهم که ما هم می توانیم به عنوان پناهجویان افغان کار تاثیرگذاری انجام بدهیم».

احسان نمی داند در آلمان به عنوان یک پناهجو پذیرفته خواهد شد یا خیر، اما حداقل با دشواری هایی که فعلا دارد از طریق موسیقی و پناه بردن به هنر می خواهد چیره شود. او امیدوار است در آلمان بتواند زبان آلمانی بیاموزد و نوازندگی گیتار را به شکل حرفه ای تر بیاموزد. هرچند امیدواری اش در این زمینه کم است؛ چون حالا مهاجران افغان در آلمان از دسترسی به دوره های آموزش زبان محروم شده اند.

دیدگاه یک پناهجوی کُرد

یادگار جوانی است از منطقه کردستان ایران که فعلا به عنوان یک پناهجو در آلمان زندگی می کند. او نیز نمی داند در آینده چه سرنوشتی انتظارش را می کشد. اما همینقدر می داند که پناهجویان باید گام های مثبتی بردارند و همبستگی داشته باشند: «اینکه شکیب اسم آلبومش را به نام یک کودک کرد مسما کرده با اینکه هر روز پناهجویان افغان در آب ها غرق می شوند و رسانه ای نمی شود، نشان می دهد که هنر مصدق مرز نمی شناسد و شکیب می خواهد صدای همه باشد».

شب افغانستان در بن

همزمان با اینکه خطر احتمال اخراج بخش بزرگی از پناهجویان افغانستان در آلمان را تهدید می کند و این کشور به آنان به چشم پناهندگان اقتصادی می بیند، شماری از دانشجویان از کشورهای مختلف در جهان تلاش می کنند چهره ای متفاوتی از افغانستان را به نمایش بگذارند.

آنها با برگزاری "شب افغانستان" در شهر بن آلمان شاید بتوانند این دیدگاه را تا اندازه ای تغییر بدهند که پناهجویان افغان اکثرا زندگی نسبتا خوبی در کشورشان داشتند و به خاطر تهدیدهای امنیتی این کشور را ترک کرده اند.

سازمان "تحصیل بدون مرز" در هماهنگی با شهرداری بن و "انستیتوت مطالعات مهاجرت و ارتباطات فرهنگی" این برنامه را شب یکشنبه میزبانی کرد. نمایش عکس های پناهجویان، غذای افغانستان، بحث آزاد میان آلمانی ها و پناهجویان در مورد مسیر مهاجرت نیز بخش هایی از این برنامه بودند.

هدف اصلی این برنامه این بود که در کنار جنگ و ناامنی، زندگی متفاوت مردم افغانستان از نظر فرهنگی و علاقمندان جهانی به آن نیز نمایش داده شود و این موضوع بیان گردد که فرار از این کشور را می توان "عادلانه" محسوب کرد، اما نمی توان راه چاره برای بهبود وضعیت این کشور در آینده خواند.