هیئت طالبان به چه هدفی به ایران سفر کرده است؟
۱۳۹۹ بهمن ۷, سه‌شنبه
یک هیئت گروه طالبان به رهبری ملا عبدالغنی برادر به دعوت رسمی ایران به تهران رفته‌است. دفتر سیاسی گروه طالبان گفته است که هدف سفر این هیئت به تهران «گفتگو با مقامات ایرانی پیرامون روابط دو کشور، وضعیت مهاجرین افغان در ایران، وضعیت فعلی سياسى و امنيتى افغانستان و منطقه می‌باشد.»
محمد نعیم، سخنگوی دفتر سیاسی گروه طالبان در قطر گفت: «امروز سه شنبه هفتم دلو هیئت گروه طالبان به رهبری ملا برادر به دعوت رسمی دولت ایران وارد این کشور شده است و هدف این سفر نیز گفتگو روی روابط دو کشور و وضعیت مهاجرین و همچنان مسائل سیاسی و امنیتی منطقه می‌باشد.»
اما چرا در این مرحله از روند گفتگوهای صلح، گروه طالبان یک هئیت به تهران اعزام می‌کند و ایران چه نقشی در روند صلح افغانستان دارد؟
حکومت افغانستان گفته است که جمهوری اسلامی ایران از سفر هیئت طالبان به تهران جانب افغانستان را مطلع ساخته و هدف این سفر این است که ایران «افزون به شرح دیدگاه خود، طالبان را در مورد موجودیت اجماع منطقه‌یی در خصوص تامین آتش‌بس فوری، دستیابی به یک توافق جامع صلح در چهارچوب نظام جمهوری و حفظ ارزش‌های قانون اساسی افغانستان آگاه سازد.»
برخی آگاهان سیاسی افغان به این باور اند که سفر هیئت گروه طالبان به تهران یک نوع فشار بر دولت جدید ایالات متحده امریکا می‌باشد و طالبان با فرستادن هیئت خود به تهران می‌خواهد به امریکا نشان دهد که اگر توافقنامه صلح بازنگری شود، این گروه حمایت کنندگان دیگری مانند تهران با خود دارد.
جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی قصر سفید به تاریخ ۲۲ جنوری در یک تماس تلفونی با حمدالله محب، مشاور شورای امنیت ملی افغانستان گفت که حکومت جدید ایالات متحده توافقنامۀ صلح با طالبان را بررسی می‌کند.
قصر سفید با نشر اعلامیه‌ای گفته است که آقای سالیوان در این تماس تلفونی عزم امریکا را برای ارزیابی این توافقنامه واضح کرد تا دیده شود که طالبان چقدر به تعهدات شان در راستای "کاهش خشونت، قطع رابطه با گروه‌های تروریستی و انجام مذاکرات معنادار با حکومت افغانستان و سایر طرف‌ها" عمل کرده اند.
جیک سالیوان همچنان گفته است که کشورش از روند صلح افغانستان حمایت کرده و تلاش‌های دپلوماتیک قوی و منطقه‌ای خود را برای دستیابی به یک توافق سیاسی و برقراری آتش‌بس میان حکومت افغانستان و طالبان ادامه خواهد داد.
در همین زمینه سید حامد انوری، رئیس حزب ابتکار ملی افغانستان به دویچه وله گفت: «سفر هیئت گروه طالبان به تهران هیچ تاثیری بر روند صلح بین الافغانی ندارد و این گونه سفرها وقت تلف کردن است و تنها راه رسیدن به صلح مذاکره بین الافغانی است که خود افغان‌ها در بین خود گفتگو کنند.»
رئیس حزب ابتکار ملی افغانستان گفت که گروه طالبان باید این را قبول کند که جنگ راه حل نیست و گفتگو پیشه کند و با ملت و دولت افغانستان صلح کند.
از سوی دیگر عبدالشکور سالنگی، تحلیلگر مسایل سیاسی افغانستان به دویچه گفت: «روی کار آمدن دولت جدید در ایالات متحده امریکا و احتمال بازنگری توافقنامه صلح توسط اداره بایدن سبب شده است که طالبان نیز نگران توافقنامه صلح شوند و سفر هیئت این گروه به تهران نیز پیام به امریکا است که اگر ایالات متحده امریکا توافقنامه صلح را نادید گیرد، طالبان راه بدیل را پیشه می‌کند.»
به گفته این کارشناس روابط بین الملل، از جانب دیگر ایران نیز در تلاش است که نقش کلیدی در دولت آینده افغانستان داشته باشد و برای همین گروه طالبان را به تهران دعوت کرده است.
سکتگی در مذاکرات صلح؟
از شروع مرحله دوم گفتگوی صلح بین الافغانی نزدیک به یک ماه می‌گذرد، اما جانب دولت افغانستان گفته است که طالبان چند روز است در مجالس رسمی حاضر نمی‌شوند.
نادر نادری، سخنگوی هیئت مذاکره‌کننده دولت افغانستان در توییتر نوشته است که هیئت دولت افغانستان با خلوص نیت برای مذاکرات صلح در دوحه حضور دارد، اما «نه روز است که جانب مقابل هنوز آماده برگزاری مجلس رسمی و بحث برای ختم جنگ نشده است.»
اما گروه طالبان خودداری از جلسات رسمی را رد کرده است. به گزارش خبرگزاری فرانسه، محمد نعیم، سخنگوی دفتر سیاسی طالبان گفته است: «گزارش‌ها در مورد تاخیر نامحدود در مذاکرات بین‌الافغانی نادرست است، و دو تیم در تماس باهم قرار دارند. هیچ مذاکره‌ای نمی‌تواند به صورت روزمره برگزار شود و ادامه یابد، چونکه نیاز به بحث‌های داخلی نیز می‌رود.»
پیش از این منابعی گفته بودند که دو جانب مذاکره‌کننده انتظار می‌کشند که حکومت جدید ایالات متحده امریکا چه سیاستی را در قبال روند صلح در پیش می‌گیرد. هرچند مقام‌های امریکا از بازنگری در توافقنامه صلح با طالبان سخن گفته اند، اما گزارش‌ها حاکی است که اداره بایدن می‌خواهد فعلاً زلمی خلیل‌زاد را به عنوان نماینده ویژه امور افغانستان حفظ کند.