تسلط سریع طالبان بر کابل پایتخت افغانستان به تاریخ ۱۵ آگست سال ۲۰۲۱ و خروج توام با هرج و مرج نیروهای بین‌المللی در از این کشور برای غرب یک شوک بود.

با آنهم خوش‌بینی خاصی در آن زمان وجود داشت که طالبان به دنبال تکرار حاکمیت سختگیرانه نخست خود در افغانستان نخواهند بود. امیدواری بر این بود که برخلاف دهه ۱۹۹۰ حالا طالبان معتدل‌تر شده اند، به دلیل اقتصادی از تکرار انزوای بین‌المللی هراس دارند و پس از ۲۰ سال «دولت‌سازی» غربی‌ها با یک جامعه مدنی رو به رو اند.

دو سال بعد حالا دیگر از آن امیدها چیزی باقی نمانده است. دیدبان حقوق بشر اخیراَ به طور خلاصه گفته است: «مردم افغانستان تحت حکومت طالبان کابوس حقوق بشری و بحران بشری را تجربه می‌کنند.»

زنان و دختران سخت‌ترین ضربه را متحمل شدند که به تدریج زیر فشار «آپارتاید جنسیتی» طالبان مجبور به بازگشت به گذشته شدند. حالا زنان مجبورند که برقع یا حجاب کامل بپوشند، زنان نمی‌توانند بدون همراه مرد سفر کنند، نمی‌توانند به مکان‌های تفریحی و ورزشی بروند، نمی‌توانند بالاتر از صنف ششم به مکتب بروند و یا به تحصیلات عالی ادامه بدهند.

اینستاگرام دویچه وله دری را ببینید 

به خصوص در پایان سال ۲۰۲۲ دستوری که زنان را از کار در موسسات غیردولتی منع کرد، باعث خشم و نگرانی شد، بعداَ طالبان کار زنان در سازمان ملل را نیز ممنوع اعلام کردند.

اشتیفان رکر، رئیس سازمان خیریه کاریتاس انترنشنل در افغانستان به خبرگزاری (KNA) گفته است: «این ممنوعیت تاثیر منفی بزرگ بر پروژه‌های امدادی دارد.» چرا که بسیاری از پروژه‌ها در بخش‌های آموزش، صحت، تدارکات غذایی و کمک‌های اضطراری به طور خاص متوجه زنان است که تنها امدادگران زن می‌توانند با آنها تماس بگیرند.

در افغانستان کم نیستند زنانی که نان‌آور خانواده‌های خود اند. اخیراَ طالبان کار زنان در سالون‌های زیبایی و آرایشگاه‌ها را نیز منع کردند. رکر گفته است: «در نتیجه ۶۰ هزار زن دیگر نیز منبع درآمد خود را از دست دادند.»

مرتبط: هزاران آرایشگاه زنانه امروز به دلیل ضرب‌الاجل طالبان بسته خواهند شد

به گفته او، در اعمال سختگیرانه طالبان که تا حالا از سوی هیچ کشوری به رسمیت شناخته نشده است، تناقض‌های عجیبی دیده می‌شود. او توضیح داده است که طالبان برای ارائه تصویری خوب از خود زنان را در بخش‌های امنیتی و کنترول پاسپورت در میدان هوایی کابل به کار گماشته اند، در حالی که «در داخل شهر گشت‌هایی را می‌توان دید که زنان را به خاطر چیزهای بی‌اهمیتی هشدار می‌دهند، لت و کوب و یا بازداشت می‌کنند.»

به گفته اشتیفان رکر، به برخی مردان هنگام مراجعه به ادارات گفته شده است که سه هفته دیگر بیایند چون که ریش شان کوتاه است، در حالی که به برخی این گونه مردان دیگر به دلیل این که مانند اکثر طالبان از قوم پشتون اند، خدمات ارائه می‌شود.

بر اساس معلومات سازمان عفو بین‌الملل، جان مدافعان و فعالان حقوق بشر و اعضای اقلیت‌ها غالباَ در خطر است. این سازمان به مناسبت دو سالگی حاکمیت طالبان گفته است: «بازداشت‌های خودسرانه، ناپدیدسازی اجباری، شکنجه و اعدام‌های فراقانونی در بسیاری از نقاط (افغانستان) در دو سال گذشته یک امر عادی بوده است.»

علاوه بر این سازمان «گزارشگران بدون مرز» از سانسور شدید مطبوعات ابراز نگرانی کرده است. بسیاری از خبرنگاران کار خود را از دست داده و یا فرار کرده اند. این سازمان گفته است: «بیش از ۸۰ درصد خبرنگاران افغانستان از اواسط آگست سال ۲۰۲۱ به بعد مجبور شده اند که کار خود را ترک کنند.» 

ویدیوهای معلوماتی را در یوتیوب دویچه وله دری  ببینید

به خصوص وضعیت فاجعه بار بشری در این کشور جریان دارد که تقریباَ نیم قرن می‌شود تنها جنگ و بحران را تجربه می‌کند. بر بنیاد گزارش سازمان ملل متحد چهار میلیون نفر به شمول ۳/۲ میلیون کودک زیر پنج سال از سوء تغذیه شدید رنج می‌برند. در حالی که طالبان به طور فزاینده تلاش می‌کنند بر سازمان‌های امدادی و مصرف کمک‌ها نفود داشته باشند، حدود ۲۸ میلیون نفر یعنی تقریبا یک سوم جمعیت افغانستان به کمک‌های بشری وابسته اند. به گفته رکر، این شرایطی دشوار برای امدادگران است.

(KNA) pa/af