به نظر میرسید محدودیتها برای زنان در عربستان سعودی روز به روز برداشته میشوند. در تازهترین مورد، شهزاده سلمان، ولیعهد این کشور شاهی گفته است که زنان در صورت داشتن پوشش شرعی، نیاز به پوشیدن عبایه ندارند.
اعلانات بازرگانی
شهزاده محمد بن سلمان از آغاز کارش به عنوان ولیعهد پادشاه اصلاحاتی را همچنان در زندگی زنان روی دست گرفته است که شامل حضور زنان در استدیوم های ورزشی و دریافت جواز رانندگی میشود. اکنون او گفته است که زنان اگر لباس "آبرومندانه و محجوب" به تن داشته باشند، نیاز نیست که حتماَ عبایه بپوشند.
عبایه به لباس غالباَ سیاه رنگی گفته میشود که سراسر بدن را میپوشاند. این پوشش در عربستان سعودی به عنوان سبمول حجاب اسلامی نگریسته میشود.
شهزاده سلمان یک شنبه شب ضمن گفتگویی با شبکه تلویزیونی «سی بی سی» تأکید کرده است: "قوانین در شریعت اسلامی واضح و صریح اند: زنان لباسهای محجوب و محترمانه بپوشند، مانند مردان."
ولیعهد سعودی ادامه داد که "با وجود این، [شریعت] مشخص نکرده است که زنان عبایه سیاه یا چادر سیاه بپوشند. تصمیم کاملاَ به دست زنان است که چگونه لباس محجوب و آیرومندانه را انتخاب میکنند.»
یک روحانی برجسته عربستان سعودی نیز ماه گذشته گفت که زنان باید پوشش محجوب داشته باشند، اما این الزاماَ به مفهوم پوشیدن عبایه نیست.
با وجود این، هنوز روشن نیست که آیا این اظهارات به مفهوم تغییر قواعد پوشش اسلامی در این کشور شاهی است. عربستان سعودی هیچ قاعده مکتوب و قانونی برای پوشش زنان ندارد، اما پولیس و بخش قضایی یک قاعده سختگیرانه پوشش را اجرایی میکنند که براساس آن، زنان باید عبایه بپوشند و در بسیاری موارد مو و صورت شان را بپوشانند.
فعالان حقوق زنان در عربستان سعودی بر خود ارادیت بیشتر زنان تأکید داشته و خواهان لغو سیستم قیمومیت یا سرپرست شرعی برای زنان گردیده اند. فعالان مذکور تأکید کرده اند که باید زنان بتوانند بدون قیمومیت مرد سفر کنند و در خارج ادامه تحصیل بدهند.
آژانسها/ ن.ف
تاریخچه مختصر دسترسی زنان عربستان سعودی به ابتداییترین حقوق شان
عربستان سعودی اعلام کرده است که زنان میتوانند بدون اجازه یک قیم مرد رانندگی کنند. رسیدن زنان عربستان سعودی تا این مرحله بسیار طول کشیده است. نگاهی به موارد مهم دستیافتن زنان سعودی به حقوق شان.
عکس: picture-alliance/AP Photo/H. Jamali
۱۹۵۵: نخستین مکتب دخترانه/ ۱۹۷۰: نخستین دانشگاه زنانه
تا سال ۱۹۵۵ دختران در عربستان سعودی اجازه مکتب رفتن نداشتند. نخستین مکتب دخترانه به نام «دارالحنان» در همین سال شروع به فعالیت کرد. «کالج تعلیمی ریاض» که نخستین موسسه تحصیلی برای زنان است، در سال ۱۹۷۰ گشایش یافت.
عکس: Getty Images/AFP/F. Nureldine
۲۰۰۱: صدور تذکره برای زنان
در شروع قرن ۲۱، زنان عربستان سعودی برای نخستین بار موفق شدند که کارت هویت یا تذکره بگیرند. این در حالی است که کارت هویت تنها سند تثبیت هویت در قضایای مثل میراث یا ملکیت است. البته زنان در صورت داشتن اجازه یک قیم مرد صاحب تذکره میشدند که البته تذکره مستقیم به خود زنان نه، بلکه به قیم مرد آنها داده میشد. در سال ۲۰۰۶ بود که زنان توانستند بدون اجازه قیم مرد تذکره بگیرند.
عکس: Getty Images/J. Pix
۲۰۰۵: پایان ازدواج اجباری، دست کم در روی کاغذ
عربستان سعودی به صورت رسمی ازدواج اجباری را در سال ۲۰۰۵ ممنوع کرد. اما رسم قدیمی، یعنی عقد نکاح میان داماد و پدر عروس همچنین ادامه دارد. به این ترتیب، در عمل ممکن است بسیاری ازدواجها به رضایت زنان صورت نگیرد.
عکس: Getty Images/A.Hilabi
۲۰۰۹: نخستین مقام زن در حکومت
در سال ۲۰۰۹ شاه عبدالله نخستین زن را در منصب بلندرتبه حکومت کشورش منصوب کرد. نوره الفائز معاون امور زنان در وزارت تعلیم و تربیه مقرر شد.
عکس: Foreign and Commonwealth Office
۲۰۱۲: نخستین ورزشکاران زن در المپیک
در سال ۲۰۱۲ عربستان سعودی برای نخستین بار اجازه داد که ورزشکاران زن برای تیم ملی این کشور در مسابقات المپیک اشتراک کنند. یکی از این ورزشکاران سارا عطار بود که در المپیک لندن در حالی که چادر به سر داشت، در مسابقات دوش ۸۰۰ متره اشتراک کرد. پیش از این مسابقات گمانهزنیهایی وجود داشت که تیم عربستان سعودی به دلیل تبعیض جنسیتی ممکن است از رقابتها حذف شود.
عکس: picture alliance/dpa/J.-G.Mabanglo
۲۰۱۳: زنان میتوانند بایسکل و موترسایکل سوار شوند
رهبران عربستان سعودی برای نخستین بار در سال ۲۰۱۳ به زنان اجازه دادند که بایسکل و موترسایکل سوار شوند. اما این اجازه هم شرایطی داشت: زنان تنها در محلات تفریحی، با پوشیدن حجاب کامل اسلامی و در حضور یک عضو مرد خانواده میتوانند بایسکل سواری و موترسایکل سواری کنند.
عکس: Getty Images/AFP
۲۰۱۳: نخستین زنان در شوری
در فبروری ۲۰۱۳ براساس تصمیم شاه عبدالله، ۳۰ زن برای عضویت در شورای مشورتی این کشور حلف وفاداری یاد کردند. بعد از آن تصمیم، آنها به زودی توانستند برای چنین پُستهایی خود را نامزد کنند.
عکس: REUTERS/Saudi TV/Handout
۲۰۱۵: زنان میتوانند انتخاب کنند و انتخاب شوند
در انتخابات شهرداری سال ۲۰۱۵ عربستان سعودی، به زنان حق داده شد که رای بدهند و خود را برای این مقام نامزد کنند. زیلاند نو نخستین کشوری بود که در سال ۱۸۹۳ به زنان حق رای داد. در آلمان زنان در سال ۱۹۱۹ داری حق رای شدند. در نتیجه انتخابات ۲۰۱۵ عربستان سعودی، ۲۰ زن توانستند انتخاب شوند.
عکس: picture-alliance/AP Photo/A. Batrawy
۲۰۱۷: نخستین رئیس زن دفتر بورس سهام
در فبروری ۲۰۱۷ برای نخستین بار یک زن به عنوان رئیس دفتر بورس سهام در عربستان سعودی مقرر شد. سارا السهیمی این وظیفه را به دوش گرفت.
عکس: pictur- alliance/abaca/Balkis Press
۲۰۱۸: زنان میتوانند رانندگی کنند
به تاریخ ۲۶ سپتمبر ۲۰۱۷ عربستان سعودی اعلام کرد که براساس یک فرمان شاهدی، زنان اجازه رانندگی مییابند. آنها از اول جنوری ۲۰۱۸ برای کسب لایسنس رانندگی نیاز به یک قیم مرد ندارند و همچنین نیاز نیست یک عضو مرد خانواده هنگام رانندگی حتماَ در کنار شان باشد.