ملک سلمان، پادشاه عربستان سعودی در یک اعلامیه سلطنتی که از طریق خبرگزاری دولتی «اس پی ای» به نشر رسید، شهزاده محمد بن سلمان را به عنوان ولیعهدش جایگزین محمد بن نائف کرد.

هرچند ترفیع بن سلمان و کنار زدن بن نائف در حلقات خانواده سلطنتی انتظار می‌رفت، اما وقت اعلام آن تعجب برانگیز است. عربستان سعودی فعلاَ در یک منازعه دیپلوماتیک با قطر و ایران قرار دارد و از جانب دیگر دو سال است که در جنگ یمن درگیر است.

شاهزاده محمد بن نائف که برادرزاده شاه سلمان است، به دلیل نقش‌اش به عنوان رئیس بخش مبارزه علیه تروریسم و جلوگیری از بمب‌گذاری‌های القاعده علیه این کشور شاهی میان سال‌های ۲۰۰۳ و ۲۰۰۶ به صورت گسترده مورد تقدیر و ستایش قرار گرفته است.

محمد بن سلمان در عین زمان به عنوان وزیر دفاع باقی می‌ماند و مسئولیت یکی از بزرگ‌ترین بودجه‌های نظامی در جهان و همچنین مداخله نظامی عربستان سعودی در یمن را به عهده دارد. انتظار می‌رود که برنامه اعلام وفاداری او به عنوان ولیعهد ناوقت چهارشنبه برگزار شود.

رهبر جدید برای نسل جدید

ترفیع شاهزاده جوان، محمد بن سلمان، به یک قدمی تخت سلطنتی به صورت سمبولیک می‌تواند نوعی به رسمیت شناختن جمعیت جوان این کشور عربی باشد که بیش از نصف جمعیت آن زیر ۲۵ سال سن دارند.

ولیعهد تازه تعیین شده ۳۱ ساله نخستین فردی از نسل جدید خانواده شاهی عربستان است که قدرت را به دست خواهد گرفت. او نواسه بنیانگذار سلطنت، شاه عبدالعزیز است.

بن سلمان یکی از طرفداران شدید برنامه «دیدگاه ۲۰۳۰» عربستان است که سلسله‌ای از اصلاحات اقتصادی و اجتماعی در این کشور وابسته به درآمد نفت را شامل می‌شود. به عنوان بخشی از این برنامه، عربستان سعودی برخی کمک‌های دولتی (سبسایدی) اصراف گرایانه را کاهش داده و خصوصی سازی قسمی شرکت نفت دولتی را در نظر گرفته است.

هرچند پیشنهادهائی مبنی بر نجات عربستان سعودی از «اعتیاد به نفت» باعث ناراحتی برخی مقام‌های این کشور شد، اما سعودی‌های جوان از این برنامه استقبال کردند.

بن سلمان که در عین زمان رئیس شورای امور اقتصادی و توسعه است، مسئول هماهنگی سیاست‌های اقتصادی-اجتماعی مانند تعلیم و تربیه، خانه سازی و حقوق زنان نیز است. معلوم نیست که او در مورد قانون شدید آزادی بیان در کشورش چه موضعی دارد.

افزایش نقش بن سلمان در دستگاه قدرت پس از آن صورت گرفت که در جنوری ۲۰۱۵ پدرش بر تخت سلطنتی نشست. بسیاری‌ها تصمیم‌های شاه عربستان را به دقت زیر نظر گرفته اند که شماری از برادرزاده‌های مشهور و بعضاَ شایسته را کنار زده و وابستگان نزدیک‌تر خود را روی صحنه آورده است.

af/rr/dm/sms (AP, AFP, Rueters, dpa)