قرار بود انتخابات پارلمانی افغانستان به تاریخ ۱۶ سرطان سال ۱۳۹۷ برگزار شود اما کمیسیون انتخابات به تازگی اعلام کرد که انتخابات با سه ماه تاخیر به تاریخ ۲۸ میزان ۱۳۹۷ برگزار خواهد شد.

نمایندگان پارلمان اما در رابطه به برگزاری انتخابات نگرانند. تقلب احتمالی در انتخابات و همچنین افزایش ناامنی‌ها بزرگترین نگرانی‌های است که از سوی نمایندگان پارلمان مطرح شد.

عبدالرووف ابراهیمی رییس ولسی جرگه با انتقاد از حاضر نشدن کمیشنران کمیسیون انتخابات گفت که حکومت و کمیسیون انتخابات باید انتخابات را در وقت و زمان معین آن برگزاری می‌کرد: «ما بخاطر اعاده اعتماد ازدست رفته مردم افغانستان باید شاهد یک انتخابات سراسری باشیم. سه سال تاخیر در برگزاری انتخابات مسوولیتش به دوش پارلمان نه بلکه به دوش حکومت و کمیسیون انتخابات است.»

پارلمان افغانستان خلاف قانون اساسی فعالیتش را برای هشتمین سال ادامه داده است. این در حالیست که براساس قانون، دوره فعالیت پارلمان پنج سال است و با تکمیل پنج سال باید انتخابات برگزار شود و نمایندگان جدید وارد شورای ملی شوند.

انتخابات جنجالی سال ۲۰۱۴ و به میان آمدن حکومت وحدت ملی دلیل اصلی تاخیر در برگزاری انتخابات پارلمانی خوانده می‌شود. رییس جمهور و رییس اجراییه حکومت نتوانسته‌اند انتخابات پارلمانی را در وقت معین برگزار کنند.

ناامنی عامل عمده تأخیر انتخابات

بزرگترین نگرانی نمایندگان مردم افغانستان گسترش ناامنی است. آن‌ها می‌گویند که شورشیان شماری از ولسوالی ها را در دست دارند و در برخی مناطق می‌توانند تهدیدهایی را ایجاد کنند که مانع برگزاری انتخابات خواهد شد.

نمایندگان ولایات کندز و نورستان گفتند که برگزاری انتخابات به جز در شهر کندز و مراکز ولسوالی‌ها در مناطق دیگر ممکن نیست زیرا قریه‌ها و اطراف مراکز ولسوالی در کنترول مخالفین مسلح دولت است. شکریه پیکان نماینده ولایت کندز گفت: «اکثریت جغرافیای کندز تحت حاکمیت طالبان قرار دارد. من نمی‌دانم که انتخابات را در کجا دایر می‌کنند. ۹ ولسوالی ما بجز مراکز ولسوالی تحت حاکمیت طالبان قرار دارد.»

نمایندگان ولایت نورستان نیز گفتند که برگزاری انتخابات در این ولایت بسیار دشوار است زیرا تنها در مرکز ولایت و برخی مراکز ولسوالی‌ها برگزاری انتخابات ممکن است.

انتقاد از نحوه برگزاری انتخابات

کمیسیون انتخابات افغانستان اعلام کرده است که قرار است انتخابات پارلمانی براساس تذکره‌های ورقی برگزار شود. مشکل اصلی این است که شمار زیادی از مردم افغانستان هنوز تذکره ندارند. از سوی دیگر باورهای سنتی در قریه‌ها سبب می‌شود تا زنان نتوانند تذکره بگیرند و یا برای گرفتن تذکره به مراکز ولایات بروند.

نمایندگان پارلمان گفتند که این تصمیم خود پرسش برانگیز است زیرا با وجود ناامنی‌ها مردم چگونه می‌توانند یک بار ثبت نام کنند و بار دیگر در انتخابات شرکت نمایند. خلیل احمد شهیدی یک تن از نمایندگان گفت: «شرایط آیا مساعد خواهد بود که مردم یک بار تذکره بگیرند، یک بار ثبت نام کنند و یک بار دیگر رای دهند. آیا شرایط برای این پروسه‌ها مساعد است؟ ما می‌خواستیم تا به کمیسیون انتخابات مشوره بدهیم.»

نگرانی از تقلب در انتخابات آینده

در حالی که کمیسیون انتخابات اطمینان داده است که انتخابات پارلمانی را شفاف برگزار می‌کند و به منظور تامین شفافیت همه رای دهندگان باید بایومتریک شوند ولی نمایندگان می‌گویند برگزاری انتخابات شفاف بسیار دشوار است.

همایون همایون یک تن از نمایندگان گفت: «این کمیسیون و کمیشنرانش قابل قبول نیست. انتخابات سه سال است که برگزار نمی‌شود. اکثریت خارجی‌ها نیز به این فکر هستند که انتخابات باید برگزار شود و شفاف و غیرشفاف اش مهم نیست اما عاقبت آن را خارجی‌ها باید بدانند.»

تقلب در انتخابات در پانزده سال اخیر همواره وجود داشته است. انتخابات‌های پارلمانی و ریاست جمهوری هردو با تقلب همراه بوده و در سال ۲۰۱۴ سازمان ملل متحد انتخابات افغانستان را به یک کابوس وحشتناک تشبیه کرد.

انتخابات پارلمانی نیز در دو دوره گذشته شفاف نبوده است. در انتخابات گذشته پارلمانی حکومت نتایج انتخابات را به ستره محکمه راجع کرد و محکمه نتایج انتخابات را تغییر داد. هر باری که انتخابات با تقلب همراه می‌شود، ماه‌ها را در بر می‌گیرد تا ملل متحد به همکاری جامعه جهانی میانجیگری کنند و در پایان نتایج طوری اعلام می‌شود که طرف‌های سیاسی راضی شوند.

در چنین وضعیتی کمیسیون انتخابات از برگزاری انتخابات شفاف اطمینان داده و گفته است که با همکاری نهادهای امنیتی امنیت انتخابات تامین خواهد شد. وزارت دفاع در این عرصه اعلام آمادگی کرده است.

حسین همراز - کابل