این که پناهجو اجازه دارد به طور دائم در آلمان بماند یا نه، به نتیجه روند پناهندگی اش بستگی دارد. او باید در مرحله نخست خود را به عنوان پناهجو به یک مرکز پذیرش اولیه معرفی کند و آن جا تقاضای پناهندگی اش را به یکی از شعبه های اداره آلمان فدرال برای مهاجرت و آوارگان ارائه نماید. هرکس حق دادن چنین تقاضایی را دارد. در اداره فدرال مهاجرت فرد متقاضی در یک گفتگو توضیح می دهد که چرا از کشورش فرارکرده و دیگر نمی خواهد یا نمی تواند به آن جا بازگردد. دلایل او به طور کتبی ثبت می شود. هرکس که آلمانی نمی داند، حق داشتن ترجمان را دارد.

روند پناهندگی چقدر طول می کشد؟

روند رسیدگی به تقاضاهای پناهندگی شهروندان سوریایی، عراقی و اریتریایی که به آلمان فرار کرده اند، تسریع شده است و معمولا دو تا هشت ماه به طول می انجامد. شهروندان این کشورها فقط باید یک پرسشنامه را پر کنند.

رسیدگی به تقاضاهای عادی پناهجویان برخی کشورها مانند افغانستان ممکن است در برخی موارد دو سال و یا حتی بیشتر هم طول بکشد. به دوسیه های خانواده های پناهجو توسط کارمندان مختلف رسیدگی می شود. به این دلیل ممکن است که سرعت رسیدگی به تقاضاهای پناهندگی اعضای یک خانواده متفاوت باشد.

امکانات چندانی برای سرعت بخشیدن به این روند وجود ندارد. در مورد کودکان و نوجوانان زیر 18 سال می توان درخواست کرد که نخست به درخواست های آن ها رسیدگی شود. متقاضی پناهندگی می تواند به دلیل کندی روند رسیدگی به درخواستش شکایت کند، اما باید فکر این را بکند که هزینه وکیل مدافع زیاد است.

چه نوع پناهندگی به من تعلق می گیرد؟

هرکس که بتواند ثابت کند که به دلایل سیاسی، مذهبی و یا ملیت اش در کشور زادگاه اش تحت تعقیب است و یا زندگی اش به خاطر جنگ در تهدید است، شانس خوبی دارد که دست کم برای مدت زمان مشخصی بتواند در آلمان بماند.

این که فرد متقاضی کدام نوع پناهندگی را دریافت کند به مسیر فرار اش بستگی دارد: هرکس که وارد آلمان شده است، بدون این که پیش از آن وارد یک کشور دیگر عضو اتحادیه اروپا شده باشد، چه با هواپیما و یا با کشتی، امکان این را دارد که عنوان قانونی «مستحق پناهندگی» را دریافت کند. آن هایی که از راه زمینی به طور مثال از طریق یونان به آلمان آمده اند، ممکن است که به کسب عنوان «پناهنده به رسمیت شناخته شده» موفق شوند.

اما اغلب فرد پناهجو به آن کشور عضو اتحادیه اروپا انتقال داده می شود که نخست به آن وارد شده است. این موارد از طریق توافق موسوم به معاهده دبلین تنظیم شده اند.

حداقل تا مدت زمان معینی آن دسته از پناهجویان می توانند در آلمان بمانند که در مورد آن ها «موانع برسر راه اخراج از کشور» اعتبار دارد. بیشتر اوقات منظور از این موانع بیماری های جدی است. به طور مثال اجازه اخراج پناهجویی که به مرض شکر یا دیابت مبتلا است، در کشورش امکان معالجه صحیح وجود ندارد و در صورت برگشت حتما جان می سپارد، صادر نمی شود. موانع بر سر راه اخراج تا زمانی اعتبار دارد که فرد بیمار باشد و پس از معالجه و شفا باید به کشورش بازگردد.

به عنوان پناهجو چه حقوقی دارم؟

هرکس که به طور رسمی به عنوان پناهنده و یا مستحق پناهندگی پذیرفته شود، می تواند حداقل سه سال در آلمان اقامت داشته باشد. آن هایی که در موردشان موانع بر سر راه اخراج از کشور تشخیص داده شده، در ابتدا اجازه دارند فقط یک سال در آلمان بمانند. پناهنده های پذیرفته شده پس از سه سال و متقاضیانی که اخراج آن ها از کشور ممنوع است، پس از هفت سال اقامت دائمی دریافت می کنند.

کدام دسته از پناهجویان قبول نمی شوند؟

آن دسته از پناهجویان که از مناطق موسوم به "کشورهای امن" به آلمان می آیند، چشم انداز خوبی برای دریافت اجازه اقامت در آلمان ندارند. فهرست کشورهای امن به طور دائم تغییر می کند و نو می شود. "کشورهای امن" شامل همه کشورهای غرب بالقان است. پس از صربستان، مقدونیه و بوسنیا هرزگوین، از اول ماه نوامبر کشورهای کوزوو، آلبانیا و مونتنگرو نیز در فهرست "کشورهای امن" گنجانده می شوند.

هرکس که به دلایل اقتصادی تقاضای پناهندگی ارائه می کند، معمولا رد می شود. جواب رد کتبی و به زبان آلمانی است، در بسیاری موارد ترجمه آن به زبان مادری فرد متقاضی هم ضمیمه شده است. در این نامه نوشته شده که پناهجو تا چه زمانی باید کشور را ترک کند.

در صورت رد تقاضای پناهندگی چه اتفاقی می افتد؟

دو امکان وجود دارد: یا فرد پناهجو در طول مهلت تعیین شده آلمان را ترک می کند و یا که علیه این تصمیم شکایت می کند.

آن هایی که از مناطق موسوم به کشورهای امن آمده اند و تقاضاهای پناهندگی شان به عنوان «بی اساس» رد می شود، یک هفته فرصت دارند تا علیه این جواب رد اداره فدرال مهاجرت و آوارگان به محکمه شکایت کنند.

در موارد دیگر فرد متقاضی اغلب دو هفته وقت دارد تا به طور کتبی درباره این تصمیم محکمه اقامه دعوا کند.

حقوق پناهجویان در آلمان

در بیشتر موارد پناهجویان سه ماه اول را در یک مرکز اولیه پذیرش به سر می برند. کسانی که از "کشورهای امن" به آلمان آمده و درخواست پناهندگی داده اند، تا روشن شدن نتیجه دوسیه شان، باید در مراکز یا اقامتگاه های اولیه بمانند. این مراکز از محوطه های بزرگی با سالن های غذاخوری و لیلیه تشکیل شده اند که به دورشان معمولا دیوار کشیده شده است. پولیس و داکتر در این گونه مراکز خدمت رسانی می کنند. این جا متقاضیان پناهندگی در روز سه بار غذا دریافت می کنند. افزون براین لباس و لوازم بهداشتی شان نیز تامین می شود. پس از گذراندن این دوره پناهجویان به شهرها و نواحی مختلف آلمان انتقال داده می شوند. آن ها در این زمینه حق انتخاب ندارند.

آن جا در برخی موارد به پناهجویان خانه تعلق می گیرد، برخی اوقات هم فقط یک تخت در یک کمپ آوارگان به آن ها اختصاص داده می شود. این کمپ ها در مکان هایی مانند سربازخانه های قدیمی ایجاد می گردند. در این مرحلۀ پناهجویی فرد متقاضی ماهانه مبلغ معین پول دریافت می کند. به متقاضیان مجرد ماهانه 143 یورو داده می شود. پناهجویان باید با این مبلغ، هزینه غذا، لباس و دیگر مخارج شان را تامین کنند. اطفال هم مطابق با سن و سالشان مبالغ متفاوتی دریافت می کنند. هزینه خانه یا محل خواب را آلمان می پردازد.

هرکس که به حیث مستحق پناهندگی، پناهنده به رسمیت شناخته شده و یا به دلیل موانع برسر راه اخراج از کشور اجازه اقامت در آلمان را دارد، حق دریافت همان مبلغی را دارد که به یک شهروند آلمانی بیکار تعلق می گیرد. بیمه مریضی، پول ماهانه برای اطفال، حمایت مالی از والدین و حمایت مالی در صورت تحصیل دانشگاهی از جمله این مبالغ است. فرد پناهجوی که حق اقامت در آلمان را دارد، خودش می تواند تصمیم بگیرد که کجا زندگی کند.

تجربیات ابرامی، جوان 17 ساله از گامبیا

«هنگامی که من به بِرِمِن رسیدم، هیچکس را نمی شناختم. من پرسان کردم که کجا می توانم تقاضای پناهندگی بدهم. یک نفر مرا به سوی مامور پولیس راهنمایی کرد. او مرا به یک شعبه محلی اداره فدرال مهاجرت برد. همه چیز به سهولت پیش رفت. آن جا یک کارمند نام و سن مرا ثبت کرد و مرا برای خوابیدن به یک خانه انتقال داد. آن هنگام ساعت بین نُه تا ده شب بود. صبح روز بعد آن کارمند به دنبالم آمد و مرا با خود به اداره اش برد. آن جا تقاضای پناهندگی دادم. من تمام قصه ام را به او گفتم و این که چگونه به آلمان آمدم. سپس آن جا از من اثر انگشت گرفتند و بررسی کردند که آیا من پیش از این جای دیگری در اروپا اقامت داشته ام یا نه. اما چیزی پیدا نکردند. بعد آن ها به من گفتند که: «تو 17 سال بیشتر نداری و به این ترتیب زیر سن قانونی هستی و به این خاطر یک فرد مسئول مراقب تو خواهد بود». من به کمپ آوارگان برگشتم و آن جا کسی آمد و به من توضیح داد که تا زمانی که 18 ساله شوم، مسئول رسیدگی به من خواهد بود».

ابرامی دو سال است که در شهر بریمن زندگی می کند. او نمی خواهد که نام کاملش و یا تصویرش در انترنت نشر شود.