شیوه روزه گرفتن در جوامع مختلف مذهبی از هم تفاوت زیادی دارد: برخی از ادیان و مذاهب احکام دقیقی برای روزه گرفتن دارند، اما شمار دیگری برای روزه گرفتن تا حدی استقلال فردی قایل شده اند. اما هدف همه ادیان و مذاهب در روزه گرفتن، تقویت ایمان است.

حضرت عیسی مسیح، پیش از تأثیرگذاری اش در جامعه، مدت ۴۰ روز در صحرا روزه می‌گرفت. رهبران دیگر دینی نیز برای رومزه گرفتن خود را منزوی می‌ساختند: حضرت موسی برای دریافت فرامین خدواند بر کوه سینای بالا می‌شد. و بر اساس احکام اسلامی، روزه گرفتن در ماه رمضان برای مسلمان‌ها فرض است.

روزه گرفتن همواره با عبادت توأم است. در مسیحیت مؤمنان با پرهیز کردن ها و انجام عبادات، توبه می کنند تا به قرب خداوند رسند. اما در روزه گرفتن در برخی ادیان یک استقلال فردی وجود دارد، یعنی هر معتقد خودش تصمیم می‌گیرد که از چه چیزی پرهیز کند. برخی از آنها از نوشیدن الکول، خوردن شیرینی و یا استفاده از دخانیات خودداری می‌کنند، شمار دیگری از دیدن تلویزیون و یا استفاده از تلفون موبایل نیز پرهیز می‌کنند.

ایام ۴۰ روزه روزه‌داری مسیحیان کاتولیک از "چهارشنبه خاکستر" یا "چهارشنبه توبه" آغاز شده و تا عید پاک دوام می‌کند. به عنوان نشانه ای از توبه، کشیش بر پیشانی عابدان خاکستر می‌مالد. اما مرحله دومی و درازمدت روزه گرفتن در عصر امروزی آنقدر اهمیت ندارد.

در کلیسای ارتدوکس یونانی، ایام روزه‌گیری در چهل و هشتمین روز قبل از یکشنبه عید پاک ارتدوکس ها به نام "دوشنبه نظیف" آغاز می‌شود. اولین روز این دوره روزه‌گیری در یونان تعطیل عمومی است. در شهر بندری گالاکسیدی در جنوب یونان زمان روزه گیری با مراسم عنعنوی موسوم به "جنگ آرد" آغاز می‌گردد. روزه داران از خوردن تخم مرغ، لبنیات و روغن پرهیز می‌کنند.

اصلاحگران دینی سنت روزه‌گیری کاتولیک ها را آگاهانه کمتر با اهمیت گفتند. مارتین لوتر آلمانی هرچند خودش روزه می‌گرفت، اما تأکید می‌کرد که انسان نه به خاطر روزه گرفتن بلکه تنها به خاطر عقیده و ایمان خود می تواند به خداوند نزدیک شود. سوینگلی سویسی تندرو تر بود. او ایام روز‌ه را با خوردن یک ساسچ آغاز می‌کرد. در عصر جدید شمار زیادی از پیروان مذهب پروتستانت، شیوه روزه گرفتن را تغییر داده اند.

رمضان، نهمین ماه در تقویم قمری مسلمانان، جزء پنج بنای مسلمانی است. مسلمانان در ماه رمضان، از طلوع تا غروب خورشید، از خوردن، نوشیدن، استفاده از دخانیات و همچنان مقاربت جنسی پرهیز می‌کنند. در بیست و هفتم ماه رمضان، در شب قدر، اولین آیه قرآن توسط جبرئیل فرشته مقرب خدواند به پیامبر اسلام نازل گردید. مسلمانان در این شب بیشتر از هر وقت دیگری به توبه، عبادت و شکرگذاری خدواند می پردازند.

مسلمانان به این باورند که در ماه رمضان روح انسان پاکیزه می‌گردد، و از همین خاطر آنها بیشتر از پیش به خواندن قرآن مشغول می‌شوند. مسلمانان در این ماه، در پهلوی اداری نماز جماعت در مساجد، باید مناسبات خود با دیگران را نیز بهتر ساخته و تقویت کنند. مهمان نوازی و صدقه برای فقرا نیز جزء آداب رمضان است.

در اسلام افراد بیمار، مسافر و کودکان، همچنان زنان باردار و یا شیر ده، و زنانی که در وضعیت حیض قرار دارند، از گرفتن روزه معاف اند. با غروب آفتاب مسلمانان روزه خود را افطار می‌کنند. آنها به منظور اینکه نشان بدهند که رمضان همچنان مناسبات خانودگی و اجتماعی را تقویت می بخشد، اغلب در حلقه بزرگتری روزه خود را افطار می‌کنند.

یوم کیپور، یا روز آمرزش گناهان، بزرگترین جشن مذهبی یهودیان است. در این روز خوردن، نوشیدن و استفاده از دخانیات و همچنان کار کردن ممنوع است. پنج روز دیگر روزه گیری نیز وجود دارد که یهودیان در آن از رویداد های غمناک تاریخی یادبود به عمل می‌اورند. در تیشا بآو، "شوم ترین روز تاریخ یهود"، از دوبار تخریب معبد یهودیان در بیت المقدس یادبود می‌شود. یهودی های ارتدوکس در تیشا بآو تمام شب بیدار می مانند.

بودا روش میانه را آموزش می‌داد و ریاضت خودی را رد می‌کرد. از همین خاطر بودایی ها نه پرخوری و نه هم گرسنگی را توصیه می‌کنند. آنها یک دستورالعمل مشخص برای روزه گرفتن ندارند. اما به اساس تعالیم بودایی، کمتر غذا خوردن برای تعمق انسان در راستای جست و جوی آرامش درونی و روشن ساختن ضمیر خودی کمک می‌کند. از همین رو راهبان بودایی از خوردن غذا پس از ساعت ۱۲ ظهر پرهیز می‌کنند.