شهباز شریف، نخست وزیر پاکستان، واردات زغال سنگ از افغانستان به عوض افریقای جنوبی را تائید کرده است تا هزینه‌ها و تعرفه‌های فزاینده گمرکی را کاهش بدهد.

خرم دستگیر، وزیر انرژی پاکستان به خبرگزاری آلمان گفت: «حکومت به شرکت‌های خصوصی تولید انرژی کمک می‌کند تا براساس توافقاتی که با فروشندگان دارند، زغال سنگ وارد کنند. واردات در دو تا سه هفته آینده شروع خواهد شد.»

رابعه خالد، سخنگوی وزارت انرژی پاکستان گفت که طبق برآوردها این کشور می‌تواند با واردات زغال سنگ از افغانستان برای دو تاسیسات انرژی‌اش سالانه دو میلیارد دالر صرفه‌جویی کند.

وزارت معادن و پطرولیم حکومت طالبان می‌گوید که با پاکستان هیچ‌گونه قراردادی ندارد و زغال سنگ را تنها به تاجران افغان می‌فروشد.

عصمت الله برهان، سخنگوی این وزارت به دویچه وله گفت که قیمت یک تن زغال سنگ صادراتی را به تازگی از ۹۰ افغانی به ۲۰۰ افغانی افزایش داده اند و محصول گمرکی زغال سنگ ۶۰ درصد گرفته می‌شود.

او افزود که قیمت یک تن زغال سنگ در بازارهای جهانی در حدود ۳۵۰ دالر است و هر تن  زغال سنگ افغانستان را تاجران در آن سوی مرز حدود ۲۵۰ دالر می‌فروشند. در حالی که در معادن یک تن به چهار هزار افغانی به تاجران به فروش می‌رسد.

برهان گفت: «وزارت معادن و دیگر تصدی‌های دولتی با کدام کشور و یا شرکتی قرارداد ندارند. نه با شرکت‌های پاکستانی قرارداد داریم و نه هم با تاجران. ما زغال را بالای تاجران افغان می‌فروشیم و تاجران افغان به آنجا می‌برند. این یک بازار است که برای آنها ساخته شده است.»

در حالی که حکومت طالبان در تلاش است معاملات با ارزهای خارجی را ممنوع کند، پاکستان گفته است که زغال سنگ وارداتی از افغانستان را با پول کلدار خریداری می‌کند.

برهان گفت که حکومت طالبان زغال سنگ را به تاجران به پول افغانی می‌فروشند و این که تاجران آن را در پاکستان به کدام ارز به فروش می‌رسانند «مسئولیت ما نیست.»

مقامات وزارت معادن و پترولیم حکومت طالبان ادعاهای را رد می‌کنند که گویا مقدار زیاد زیاد زغال سنگ بدون پرداخت محصول گمرکی و یا به صورت قاچاقی به بیرون از این کشور انتقال می‌یابد.

زغال سنگ افغانستان به «نصف قیمت بازار جهانی»

دو روز قبل شهباز شریف نخست وزیر پاکستان در کابینه این کشور گفت که با واردات زغال سنگ از افغانستان، این کشور سالانه ۲.۲ میلیارد دالر سود می‌کند.

او گفت: «انشاءالله واردات زغال سنگ [از افغانستان] به تدریج افزایش می‌یابد و پاکستان دو میلیارد دالر صرفه‌جویی می‌کند و این زغال سنگ می‌آید و ما آن را به نصف قیمت دنیا می‌خریم.»

پس از این اظهارات شهباز شریف، شماری زیاد افغان‌ها در داخل و خارج از این کشور از اداره طالبان انتقاد کرده اند که زغال سنگ را به قیمت پایین به پاکستان می‌فروشد.

صادرات زغال به پاکستان قبلاً افزایش یافته است

هرچند مقام‌های پاکستان از افزایش واردات زغال سنگ افغانستان در دو تا سه هفته آینده خبر داده اند، اما تاجران می‌گویند که صادرات زغال به پاکستان از قبل افزایش یافته است.

شیرباز کمین زاده، رئیس اتاق‌ صنعت و تجارت می‌گوید که هرچند با پاکستان تاهنوز قرارداد رسمی در مورد صادرات زغال سنگ وجود ندارد، اما حجم صادرات زغال سنگ نسبت به ده سال اخیر افزایش یافته است.

به گفته او زغال سنگ افغانستان نسبت به دیگر کشورها برای پاکستان ارزان‌تر تمام می‌شود. او می‌گوید که هر تن زغال در پاکستان تا پنچاه هزار کلدار به فروش می‌رسد، در حالی که قیمت یک تن زغال سنگ در بازارهای جهان تا ۴۵۰ دالر رسیده است.

کمین‌زاده می‌گوید زغال سنگ افغانستان به خاطری به کلدار پاکستانی فروخته می‌شود که سیستم بانکی افغانستان غیرعادی است و امریکا تبادلات دالر را مسدود کرده است.

نقیب الله، یک تاجر زغال سنگ به دویچه وله گفت که هرچند زغال سنگ افغانستان نسبت به نرخ جهانی ارزان‌تر به پاکستان صادر می‌شود، اما در شرایط کنونی این تنها تجارتی است که باقی مانده است.

او گفت: "برای ما و شما بهتر معلوم است که وضعیت تجارت حالا خوب نیست. بازار زغال خوب جریان دارد. کوه‌های زغال وجود دارد و در وقت کم تمام نمی‌شود. برای مفاد تاجران بهترین فرصت است. برای افغانستان بهترین فرصت است. عواید افزایش می‌یابد."

 شهروندان افغانستان می‌گویند که روزانه صدها لاری زغال از مسیر گمرک‌های ننگرهار و پکتیا به پاکستان انتقال داده می‌شود.

براساس معلومات وزارت معدن و پطرولیم در افغانستان ۸۰ معدن زغال سنگ موجود است که اکنون تنها از ۱۷ معدن استختراج جریان دارد.