هنگام سوار شدن، همه چه درست به نظر می‌رسد، اما هواپیما واقعاَ چه اندازه مصون و ایمن است؟ شمار مسافران هوایی در سال ۲۰۱۶ به حدود ۳،۷ میلیارد نفر می‌رسید. براساس تحقیق انستیتوت (JACDEC)، آن‌هایی که با شرکت هواپیمایی چین پرواز کرده اند، ظاهراَ ریسک بزرگی را قبول کرده اند. چون این شرکت در درجه بندی این انستیتوت در جمع ۶۰ شرکت در آخر لیست قرار گرفته است.

انستیتوت یادشده خطوط هوایی را براساس فاصله طی شده، سانحه‌ها و نابودی یا تخریب کلی هواپیماها در محدوده زمانی ۳۰ ساله، درجه بندی کرده است. مثلاَ، هواپیمایی که اصلاَ حادثه مرگبار و تخریب کامل نداشته باشد، امتیاز ۰،۰۰۰ یا ۰،۰۰۱ می‌گیرد و مصون‌ترین است. بر این اساس، خطوط هوایی «اویانکا»ی کلمبیا با کسب امتیاز ۰،۹۱۴ در جایگاه دوم از آخر قرار گرفت است.

شرکت هواپیمایی «گارودا اندونیزیا» با کسب ۰،۷۷۰ امتیاز در جایگاه سوم غیرمصون‌ترین شرکت‌ها قرار گرفته است. این شرکت اندونیزیایی از تاسیس‌اش در سال ۱۹۵۰ تا حالا ۴۷ سانحه داشته است که ۲۲ سانحه آن مرگبار بوده و در مجموع جان ۵۸۳ تن را گرفته است.

در این درجه بندی اصلاَ به این توجه نمی‌شود که دلیل یک سانحه یا سقوط هواپیما فنی، خطای انسانی، تاثیر هوای خراب و یا تروریسم است. به این دلیل، این درجه بندی زیر انتقاد قرار دارد. مثلاَ اگر سقوط در نتیجه فعالیت تروریستی باشد، تقصیر متوجه بازرسی‌های امنیتی در میدان هوایی است نه هواپیما. به گفته سیمون اشلی بنیت از دانشگاه لیستر می‌گوید که تروریست‌ها عامل ۱۰ درصد سانحات هواپیمایی اند.

به همین ترتیب، برف‌، غبار و توفان‌ها هم عامل ۱۰ درصد سانحات هواپیمایی اند. برخلاف آنچه بسیاری تصور می‌کنند، رعد و برق برای پرواز هواپیما زیاد خطرناک نیست.

با وجود این که هواپیماهای امروزی از نظر فنی و تخنیکی بی‌عیب و نقص اند، اما دلیل ۲۰ درصد سانحات هواپیمایی از کار ماندن دستگاه‌های آن است. اما عامل بسیاری سانحات‌ چیزی دیگری است.

سیمون اشلی، کارشناس هواپیمایی، می‌گوید هرچند هواپیماها از نطر فنی قابل اعتمادتر شده اند، اما اشتباهات پیلوت‌ها بیشتر شده و به «۵۰ درصد» رسیده است. زیاد بودن دستگاه‌ها و ابزارهای تخنیکی در داخل کابین خود ممکن است باعث برخی از این اشتباهات باشد.

پیلوت چسلی سولنبرگر توانست در جنوری ۲۰۰۹ در دریای هودسون نشست اضطراری کند. این نشست، یک کار فوق العاده در رشته پیلوتی عنوان شد، زیرا فرود روی آب چیزی نیست که پیلوت‌ها آن را آموزش ببینند. این سومین نشست روی آب بدون ضایعات انسانی بود. همه ۱۵۵ سرنشین آن نجات یافتند.

انتقاد دیگری نیز متوجه درجه بندی انستیتوت (JACDEC) است. این انستیتوت به شرکت‌های که هواپیماهای دچار سانحه و سقوط کرده خود را تعمیر می‌کنند، نسبت به شرکت‌های که هواپیماهای خود را بعد از سانحه غیرمرگبار دور می‌اندازند و اوراق می‌کنند، امتیاز بهتری می‌دهد. آیا هواپیمای تعمیر شده بعد از حادثه، می‌تواند مصون‌تر باشد؟

انتقاد دیگری در این درجه بندی این است که شرکت‌های هواپیمایی فروخته شده با آمار و معلومات سانحات آن به صاحب جدید انتقال نمی‌یابند. در یک سانحه سقوط هواپیمای شرکت لاودا ۲۰۰ نفر کشته شدند (تصویر از بقایای مسافران این هواپیما). در سال ۲۰۰۴ شرکت «آسترالیان ایرلاینز» شرکت متذکره را خریداری کرد، اما آن سقوط با ۲۰۰ کشته تاثیری در درجه بندی شرکت هواپیمایی آسترالیا نداشته است.

جایگاه نخست این فهرست را شرکت هانگ کانگی «کاتای پاسیفیک» از آن خود کرده است. به تعقیب آن‌، خطوط هوایی نیوزیلند و «هاینان» چین قرار گرفته است. شرکت «لوفتهانزا»ی آلمان در درجه دوازدهم جا گرفته است. در مجموع، محققان گفته اند که سال ۲۰۱۶ یکی از سال‌های با کمترین سانحات هواپیمایی بوده است.

انستیتوت (JACDEC) از ۳۲۱ مورد مرگ در نتیجه سانحات هوایی در سال ۲۰۱۶ خبر داده، اما شبکه مصونیت هوانوردی این تلفات را ۳۲۵ نفر اعلام کرده است. بدترین حادثه هواپیمایی سال ۲۰۱۶ سقوط هواپیمای چارتر شرکت «لامیا»ی بولویا در کلمبیا بود که در نتیجه آن ۷۱ نفر به شمول ۱۹ فوتبالر یک تیم برازیلی کشته شدند.

دست کم در ایالات متحده امریکا و اروپا احتمال تصادف مرگبار بایسکل بالاتر از سانحه هواپیمایی است. هرچند در میان ۶۰ شرکت مواردی از نابودی و یا تخریب کامل هواپیما وجود داشته، اما هیچ سرنشین آن‌ها کشته نشده است. برعکس، تنها در آلمان سالانه به صورت متوسط ۴۰۰ نفر در اثر تصادف بایسکل جان می‌دهند.