چگونگی بازگشت مهاجران سوریه به خانه های ویران شده شان را می توان در دمشق و دیگر شهرهای بزرگ شاهد بود. هارود یوسف تازه از گذمه در محله مسیحی نشین قامشلی بازگشت کرده است.

این شهر با 200 هزار جمعیت اش در شمال شرق سوریه در مرز با ترکیه قرار دارد. این جوان 25 ساله در قامشلی به نیروهای امنیتی مسیحی سوریه (سوتورو) که می خواهند از سه شهر تحت کنترول کردها در شمال محافظت کنند، پیوسته است.

یوسف شش ماه قبل بعد از اقامت چندماهه در ارمنستان و لبنان بازگشت کرده است. در آن زمان او با انتظارات بزرگ از سوریه فرار کرده بود: «من نگران اوضاع بودم و می خواستم تحصیلات ام را ادامه دهم. به همین دلیل به ارمنستان رفتم».

اما زندگی در ارمنستان برای یوسف بسیار ناامید کننده بود. او در واقع می خواست خانواده اش در سوریه را از خارج حمایت پولی کند، اما چون بیکار بود، برای گذران زندگی باید از خانواده پول دریافت می کرد.

در نهایت، او به حیث ظرف شوی در یک قهوه خانه کار پیدا کرد. اما معاش وی آن قدر کم بود که می توانست تنها کرایه خانه ای را که با هفت مهاجر زندگی می کرد، بپردازد. یوسف می گوید: «ما سوریایی ها واقعاً دستمزدهای بسیار پائین و تنها کارهای می توانیم پیدا کنیم که نیاز به هیچ مهارت خاص و یا آموزش مسلکی ندارد. از ما استقبال گرم صورت نمی گیرد. من خود را مثل یک بیگانه احساس می کردم. البته آنها ارمنی بودند، اما من یک ارمنی از سوریایه هستم و این یک تفاوت بزرگ است».

کشور بیگانه

از آنجایی که او چشم اندازی برای آموزش و یا اشتغال در ارمنستان نداشت، خواست از طریق لبنان دوباره به سوریه برگردد. این مرد جوان هشت ماه در لبنان باقی ماند، زیرا مرز و راه های بازگشت به سوریه امن نبودند.

هنگامی که او پس از 16 ماه اقامت در خارج از کشور به زادگاه اش بازگشت، شناختن قامشلی، محل که در آنجا زندگی می کرد، مشکل بود. او می گوید: «در روزهای اول انقلاب، پست های بازرسی و احزاب سیاسی در روی جاده ها نبودند، اما هنگامی که من برگشتم، شهر به طور کامل تغییر خورده بود و یک شهر جدید در برابرم قرار داشت. حتی مردم تغییر کرده بودند. بسیاری از مردم این شهر را ترک کرده بودند و شمار زیادی از مهاجران تازه به این شهر آمده بودند».

"با هم مشترکاً می جنگیم"

بسیاری از مردم در شمال سوریه از کسانی که به اروپا مهاجرت می کنند، شدیداً انتقاد می کنند. به خصوص کردها تاکید می کنند که این وظیفه ما است تا از کشور و مردم دفاع کنیم و بر علیه حملات گروه تروریستی "دولت اسلامی" مبارزه کنیم.

عبود، عضو نیروی امنیتی مسیحی سوریه نیز به این نظر است. او که نمی خواهد نام خانوادگی اش گرفته شود، در مصاحبه ای با دویچه وله گفت: «ما می خواهیم از مهاجرت آشوری ها (سوریایی های مسیحی) به اروپا جلوگیری کنیم». او اضافه می کند: «ما می خواهیم همه را تشویق کنیم تا به کشور برگردند و مبارزه کنند. مسأله نژادی و مذهبی باید در اینجا دیگر نقش بازی نکند. ما در اینجا با هم می جنگیم».

جورج، مردی با بروت ضخیم و شکم برآمده یکی از همین فراری ها است. او با همسرش ژاکلین و چهار فرزندش از یک شهر کوچک در الحسکه فرار کرده بود. اگرچه این شهر از بیرحمانه ترین جنایات جنگی در امان باقی مانده است، اما خانواده او باز هم با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می کردند. بیکاری، افزایش قیمت مواد غذایی، کمبود برق و آب و احساس بی ثباتی مشکلاتی اند که این خانواده و شمار زیادی از پناهجویان دیگر با آنها باید کنار بیایند.

جورج به امید یک چشم انداز بهتر برای خانواده اش به هالند مهاجرت کرد. پیشه او زراعت است و بادرنگ می کاشت. او در پهلوی کار به یاد گیری زبان جدید تلاش می ورزید. خانواده او سعی کرد با دستمزد کم جورج زندگی را پیش ببرد.

شش نفر در یک آپارتمان یک اتاقه زندگی می کردند. برای آنها زندگی در مهاجرت از زندگی در سوریه خیلی متفاوت بود. این خانواده خود را در معرض تبعیض احساس می کرد. جورج، پدر خانواده می گوید: «من متوجه شدم که با من تنها در کشور خودم به عنوان یک انسان برخورد صورت می گیرد و از من قدردانی می شود». او به دلیل سوریایی بودن اش توهین شده است. جورج در ادامه می گوید: «من یک مسیحی هستم. آیا این به این معنا نیست که من در هالند نیز حقوقی دارم؟» این خانواده پس از دو سال، به سوریه بازگشت.

"مرگ در انتظار ماست"

از جمله عودت کنندگان یکی هم داجاد هاگوپیان، کشیش 86 ساله ارمنی است. او لباس روحانی اش را هر روز به تن می کند، با وجودی که او تنها هفته یک بار در برابر یک تعداد انگشت شماری از مردم در کلیسای ارتدوکس ارمنی مراسم عبادت را به جا می آورد. 450 ارمنی زمانی در اینجا زندگی می کردند، اما فعلاً تنها 200 نفر باقی مانده است.

این کشش ارمنی سوریایی قبل از آغاز جنگ در این کشور، سوریه را ترک گفته بود. او به دلیل وضع اسفناک ارمنی ها در این کشور افسرده شده بود. داجاد چهار سال در آلمان زندگی کرد اما دوباره به کشورش برگشت.

او در مورد می گوید: «مردم از من می پرسند که آلمان چگونه بود. من به آنها پاسخ می دهم که خانه من مانند خانه شما چهار دیوار داشت». او می گوید به دلیل این که چهار فرزند خودش در راه اروپا است، نمی تواند به دیگران توصیه کند که اینجا بمانند: «خداوند گفته است که او روزی روزانه ما را می دهد و ما آن را به دست می آوریم. شاید آنچه را به دست می آوریم بسیار زیاد نباشد اما ما میوه، گوشت و نان داریم. این همه آن چیزهای است که به آن نیاز داریم». او در ادامه می گوید: «مردم به این باورند که مرگ تنها در سوریه است، اما مرگ در همه جا هست».