یک تحقیق تازه نشان داده است که نداشتن عوامل خطر مشخصی حتی در میانسالی شانس زندگی طولانیتر و سالمتر را افزایش میدهد. براساس این تحقیق، تغییر شیوه زندگی در ۵۰ سالگی نیز دیر نیست.
سگرت کشیدن یکی از عوامل خطر برای سلامتی انسان است.عکس: picture-alliance/dpa/J. Stratenschulte
اعلانات بازرگانی
یک تحقیق تازه نشان داده است کسی که در ۵۰ سالگی سگرت نمیکشد، فشار خون عادی دارد، میزان کلسترولش عادی است، دیابت ندارد و وزن بدنش از نظر صحی مناسب است، واضحاَ طولانیتر زندگی میکند و از بیماریهای قلبی-عروقی نیز طولانیتر در امان میماند.
این تحقیق توسط کلینیک دانشگاه هامبورگ-اپندورف انجام شده و در سراسر جهان حدود ۱۲۰ دانشمند در آن نقش داشته اند.
نتایج این تحقیق که در مجله تخصصی طبی نیوانگلند چاپ شده حاکی از آن است که افرادی که بعدتر از عوامل خطر زندگی سالم خودداری میکنند نیز مفاد آن را در زندگی خود میبینند.
چه راهکارهایی برای کاهش فشار خون وجود دارند؟
04:28
This browser does not support the video element.
پنج عامل خطر
کریستینا ماگونسن، نویسنده این تحقیق و معاون رئيس بخش قلب در کلینیک دانشگاهی هامبورگ-اپندورف، گفته است که پنج عامل خطر - فشار خون بالا، سگرت، دیابت، کم یا اضافهوزنی و میزان بلند کلسترول در خون - «مسئول حدود نیم بیماریهای قلبی-عروقی در سطح جهان اند.»
برای این تحقیق علمی دادههای حدود دو میلیون نفر در ۳۹ کشور در شش قاره جهان مورد ارزیابی قرار گرفته است.
نتیجه این تحقیق نشان میدهد زنان ۵۰ سالهای که پنج عامل خطر ذکر شده را ندارند، نسبت به زنانی که این عوامل خطر را دارند، به صورت متوسط ۱۳.۳ سال دیرتر به بیماریهای قلبی-عروقی گرفتار میشوند و ۱۴.۵ سال دیرتر میمیرند.
نتیجه این تحقیق در مورد مردان نیز با تفاوت اندکی مشابه است: مردان ۵۰ سالهای که این پنج عامل خطر را ندارند نسبت به آنهایی که این عوامل را دارند، ۱۰.۶ سال دیرتر به امراض قلبی مواجه میشوند و ۱۱.۸ سال دیرتر میمیرند.
آیا با وجود داشتن بیماری قلبی می توان ورزش کرد؟
06:17
This browser does not support the video element.
این تحقیق نشان میدهد که پنج عامل خطر ذکر شده به صورت انفرادی تاثیرات متعددی بر طول عمر و سلامتی انسان دارد. به گونه مثال، زنان ۵۰ سالهای که سگرت نمیکشند نسبت به زنانی که سگرت استفاده میکنند ۵.۵ سال دیرتر به بیماریهای قلبی-عروقی دچار میشوند و این تفاوت در میان مردان ۴.۸ سال است.
یک نکته مهم دیگر این تحقیق این است که تغییر شیوه زندگی و پیشه کردن زندگی سالمتر در سنین بالا هم تاثیرگذار است.
اشتفان بلانکنبرگ، رئيس طبی بخش قلبی-عروقی کلینیک دانشگاهی هامبورگ-اپندورف، بر اهمیت عامل خطر فشار خون تاکید کرد و گفت: «در میان پنج عامل خطر، کنترول فشار خون با اکثر سالهای اضافی زندگی سالم مرتبط است.»
به گفته این متخصص، این تحقیق نشان داده کسانی که میان ۵۵ و ۶۰ سالگی فشار خون خود را زیر کنترول میآورند و سگرت کشیدن را ترک میکنند، نسبت به آنهایی که شیوه زندگی خود را تغییر نمیدهند، طولانیتر و بدون دچار شدن به بیماریهای قلبی-عروقی زندگی میکنند.
چگونه میتوانیم از ابتلا به سرطان جلوگیری کنیم؟
همه انواع تومورهای سرطانی غیر قابل پیشگیری نیستند. دانشمندان میدانند که دقیقاَ چه چیزهایی باعث بروز بیماری سرطان میشود و هر کسی میتواند کارهایی برای جلوگیری از افتادن در دام این بیماری انجام دهد.
عکس: Imago/Science Photo Library
سگرت نکشید!
دانشمندان به این نتیجه رسیده اند که میتوان از حدود نیمی از سرطانها جلوگیری کرد. عامل تقریباَ یک پنجم سرطانها سگرت کشیدن است. دود زهرآگین سگرت نه تنها باعث سرطان شش، بلکه انواع دیگر سرطان نیز میشود. اما سگرت تنها عامل سرطان نیست.
عکس: picture-alliance/dpa/J. Stratenschulte
اضافه وزن
دومین عامل سرطان اضافه وزنی است. چرا چاقی عامل سرطان است؟ به این دلیل که افزایش میزان انسولین در بدن خطر همه انواع سرطان به ویژه سرطان کلیه یا گرده، کسه صفرا و مری را بلند میبرد. زنان دچار اضافه وزنی، به مراتب بیشتر هورمونهای جنسی زنانه در بافت چربی بدن شان تولید میکنند و این خود خطر سرطان سینه و رحم را افزایش میدهد.
عکس: Colourbox
حذر از غذای ناسالم و بیشتر کردن فعالیت بدنی
کسانی که غذای ناسالم صرف میکنند و تحرک ندارند، بیشتر در معرض ابتلا به سرطان قرار دارند. تحقیقات نشان داده است که تحرک از سرطان جلوگیری میکند، چون تحرک و فعالیت بدنی میزان انسولین بدن را کاهش میدهد و از چاقی نیز جلوگیری میکند. قرار نیست ورزشهای سنگین انجام بدهیم، بلکه فعالیتهایی مانند پیاده روی و بایسکلرانی نیز کمک میکند.
عکس: Fotolia/runzelkorn
زیاد الکول ننوشید!
الکول تومورها را در جوف دهن، گلو و مری تقویت میکند. به خصوص ترکیبی از الکول و سگرت بسیار خطرناک است و خطر ابتلا به سرطان را صد برابر میکند. داکتران میگویند هرچند نوشیدن مثلاَ یک گیلاس واین در روز صحی است و به سیستم قلبی-عروقی کمک میکند، در عین زمان در مورد زیادهروی در نوشیدن الکول هشدار میدهند.
عکس: picture alliance/dpa/empics/A. Devlin
بیش از اندازه گوشت سرخ نخورید!
خوردن بیش از حد گوشت سرخ میتواند منجر به سرطان روده شود. دلیل اصلی آن مشخص نیست، اما تحقیقات طولانیمدت نشان داده است که ارتباط قابل ملاحظهای میان مصرف گوشت سرخ و سرطان روده وجود دارد. گوشت گاو به صورت خاص خطرناک عنوان شده است. اما تحقیقات نشان داده که ماهی از سرطان جلوگیری میکند.
عکس: dapd
کباب؟
هرچند تحقیقات روی حیوانات نشان داده است که با کباب کردن گوشت، مواد کیمیایی سرطانزا تولید میشود، اما تحقیقات روی انسانها چنین چیزی را تاهنوز ثابت نتوانسته است. شاید قضیه روی خود گوشت باشد، نه در مورد چگونگی پختن و آماده کردن آن.
عکس: picture-alliance/dpa/D. Maurer
از خوردن غذاهای آماده خودداری کنید!
دانشمندان خوردن غذاهای آماده «فاست فوود» را توصیه نمیکنند. رژیم غذایی مرکب از سبزیجات، میوهجات و «فیبرهای غذایی» در جلوگیری از ابتلا به سرطان کمک میکند. تحقیقات بلندمدت اما نشان داده است که تاثیر غذای سالم در جلوگیری از سرطان ناچیز است و در نهایت احتمال ابتلا به این بیماری را تا ۱۰ درصد کاهش میدهد.
عکس: picture-alliance/dpa
نور آفتاب هم بیضرر نیست!
اشعه ماورای بنفش آفتاب میتواند به ژنوم (ماده ژنتیکی یک زندهجان) رخنه کرده و آن را تغییر دهد. کریم ضد آفتاب از سوختگی جلد جلوگیری میکند. به هر اندازهای که پوست بدن در زیر آفتاب رنگ خود را به سرعت تغییر بدهد، به همان اندازه میزان بیشتر اشعه را جذب میکند.
عکس: DW/K. Ben Belgacem
مخاطره طبابت مدرن
معاینه «ایکسری» نیز برای ژنومها مضر است. البته اشعهای که در یک معاینه عادی رادیوگرافی بر بدن میتابد، ناچیز است، اما قضیه در توموگرافی فرق میکند و این معاینه تنها در صورت ضرورت باید انجام شود. گرفتن عکس موسوم به «تشدید مقناطیسی» از بدن بیضرر است.
عکس: picture-alliance/dpa/M. Schutt
مصونیت کامل؟ نه!
اما هرگاه همه موارد توصیه شده را مراعات کنیم، نمیتوانیم کاملاَ در برابر سرطان مصون باشیم. حدود نیمی از موارد ابتلا به سرطان به دلیل ژنهای غلط یا صرفاَ کهولت سنی است. به خصوص احتمال این که کسی سرطان مغزی را به ارث ببرد، بیشتر است.