بسیاری از افرادی که از بیماری کووید-۱۹ شفا می یابند، مدت طولانی دچار پیامد های شدید آن باقی می مانند. اولتر از همه ضعف و خستگی، سردردی و نفس تنگی از علایم اصلی این پیامد ها اند. این علایم چندین هفته و در برخی موارد حتی چندین ماه می توانند باقی بمانند. به این ترتیب این شفا یافتگان هنوز به هیچ صورت واقعاً صحت یاب نشده اند.

کووید-۱۹ اغلب روی دوران خون در بدن انسان تأثیر گذاشته و سبب ترومبوز یا انسداد عروق خونی ناشی از لخته شدن خون می گردد. علاوه بر آن ممکن است انتقال آکسیجن در خون به گونه صد در صد صورت نگیرد. ظاهراً کرویات یا سلول های خونی تأثیر بزرگی بالای «کووید درازمدت» دارند.

پژوهشگران مرکز ماکس پلانک در شهر ایرلنگن آلمان فرضیه جدیدی را در این رابطه ارائه کرده اند. آنها به قول خودشان، تغییرات در سلول های خونی مبتلایان به کووید-۱۹ را مشاهده کرده اند، چه در غلظت خون و چه هم در بزرگی کرویات سفید و سرخ خون. پس سلول های خونی و خصوصیت های فزیکی آنها نقش کلیدی در «کووید درازمدت» دارند. نتیجه تحقیقات این پژوهشگران در مجله علمی «Biophysical Journal» به نشر رسیده است.

مبتلایان به کرونا دارای سلول های خونی تغییر یافته اند

پژوهشگران در ایرلنگن، برای رسیدن به این نتیجه، سلول های خونی ۱۷ فرد مبتلا به کووید-۱۹، ۱۴ فرد شفا یافته از این بیماری و ۲۴ فرد سالم را مورد تحقیق قرار داده اند. جمعاً ۴۰۰ میلیون سلول خونی مورد پژوهش قرار گرفته اند.

مرتبط:ارزیابی واقعیت‌ها: کدام داروها در برابر کرونا مؤثر اند و کدام نه؟

یوخن گوگ، مدیر عامل انستیتوت ماکس پلانک در ایرلنگن، در یک اعلامیه مطبوعاتی گفته است: «ما توانسته ایم که تغییرات واضح و دوامدار سلول ها، هم در جریان عفونت شدید و هم پس از آن را اندازه گیری کنیم.»

یک روند بسیار پیچیده

پژوهشگران طریقه تحقیق روی این مسأله را خود شان ایجاد کرده اند. با این طریقه، که « real-time deformability cytometry, RT-DC» یا «سایتومتری قابلیت تغییر شکل در زمان واقعی» نامیده می شود، سلول های خونی از یک کانال تنگ عبور داده شده و لیکوسیت ها یا کرویات سفید خون، و اریتروسیت ها یا کرویات سرخ خون، کش می گردند.

یک کمره سریع از طریق یک مایکروسکوپ خاص هر گلبول خون را عکسبرداری می کند. پس از آن بزرگی و درجه تغییر این گلبول ها توسط یک سافت ویر یا نرم افزار خاص تحلیل می گردد. این سافت ویر در هر ثانیه ۱۰۰۰ سلول خونی را ارزیابی و تحلیل می کند.

مرتبط:التهاب قلب پس از تزریق واکسین‌های بایونتیک و مودرنا

سیستم هشدار به موقع برای پاندمی

بزرگی و تغییر شکل پذیری سلول های خونی در وجود مبتلایان، در مقایسه با افراد سالم، بیشتر مشاهده شده است. این نشان دهنده آنست که سلول ها در وجود مبتلایان تخریب شده اند. این سلول های خونی در وجود افراد سالم انعطاف پذیر بوده و از هر موی رگ گذشته می توانند.

کرویات سرخ (اریتروسیت ها) شکل دیسک های مقعر دو جانبه را دارند. از آنجایی که این سلول ها هسته ندارند، می توانند تغییر شکل داده و حتی از رگ های عبور کنند که قطر آنها دو برابر کمتر از قطر خود این سلول هاست. به این ترتیب گلبول های سرخ می توانند به دورترین بخش های بدن رخنه کرده و به آن جا ها مواد غذایی و آکسیجن برسانند.

کرویات سفید (لیکوسیت ها) نیز نسبتاً کوچک بوده و به خاطر قابلیت امتداد یافتن سطوح شان، به راحتی حرکت می توانند. این سلول ها در سیستم ایمنی یا دفاعی بدن نقش مرکزی دارند.

اما سلول های خونی افراد مبتلا به «کووید-۱۹ درازمدت» برعکس شکل کروی داشته و می توانند رگ ها را مسدود ساخته و بالاخره به ترومبوز و امبولی منجر گردند.

مرتبط:کدام غذاها از جریان شدید بیماری کرونا جلوگیری می‌کنند؟

پژوهشگران امیدوار اند که از نتیجه این تحقیق و تحلیل در آینده بتوانند برای تشخیص سریعتر و مطمین تر استفاده کنند. به این ترتیب یک سیستم هشدار دهنده سریع برای پاندمی های آینده ایجاد خواهد شد که بتواند به عملکرد ویروس های هنوز ناشناخته پی ببرد.

گودرون هایزه / ص.ا، ع.ف