از سال ها به این سو افغانستان "بزرگترین تولید کننده تریاک جهان" است، با وجودی که از سال ۲۰۰۲ تا کنون ایالات متحده امریکا ۹،۸ میلیارد دالر برای محو کشت خشخاش در این کشور مصرف کرده، اما هنوز قاچاق و تولید مواد مخدر به شدت در آنجا ادامه دارد.

هزاران تن در این کشور مصروف کشت، تولید و قاچاق مواد مخدر هستند و از این راه امرار معاش می کنند. نهادهای ملی و جهانی در گزارش های جداگانه ای تجارت مواد مخدر را بزرگترین منبع عایداتی طالبان خوانده اند.

"واحد تحقیق و ارزیابی افغانستان" در پژوهش تازه ای اعلام کرده که نیم میلیون افغان کارمندان دائمی چرخه کشت، تولید و قاچاق مواد مواد مخدر هستند.

بربنیاد گزارش اخیر سیگار یا اداره بازرس ویژه ایالات متحده امریکا برای بازسازی افغانستان، با شدت جنگ در این کشور، تولید و قاچاق مواد مخدر بزرگترین تهدید به شمارمی رود و افغانستان با خطر مبدل شدن به یک "کشور مواد مخدرات" رو به روست. سیگار گفته که کشت کوکنار بیشتر در مناطق زیر اداره طالبان به شدت رو به افزایش است.

محمد احمدی، یکی از ده ها جوان دهقان در ولایت قندهار در جنوب افغانستان مصروف کشت کوکنار است. او مصارف خانواده ۱۴ نفری اش را از برداشت حاصل و فروش تریاک تامین می کند. احمدی می گوید: «من از هیچ کسی نمی ترسم، هیچ کسی نمی تواند به ما و دیگران آسیب برساند یا مانع کار ما شود. ما در حال جمع آوری کوکنار هستیم.»

از آنجایی که بسیاری از این بخش ها زیر اداره طالبان است، مقام های محلی نیز می گویند که توان از بین بردن کشتزارهای خشخاش را ندارند.

گل محمد شکران، رئیس مبارزه با مواد مخدر ولایت قندهار به خبرگزاری رویترز گفت: «ما توان نابودی کشت خشخاش را نداریم.»

مواد مخدر بزرگترین منبع عایداتی طالبان

تولید مواد مخدر یکی از منابع مهم عایداتی برای طالبان به شمار می رود و آنان سود بیشتری از این راه به دست می آورند. هرچند از سال ۲۰۱۷ تا ماه می سال ۲۰۱۸ نیروهای امریکایی چندین عملیات برای نابودسازی کشتزارهای کوکنار انجام داده اند. آنها به ارزش ۸۶ میلیون دالر تجهیزات، مواد اولیه و کارخانه های تولید مواد مخدر را از بین برده اند تا این منبع عایداتی طالبان را قطع کنند. اما سیگار گفته که این تلاش ها کافی نبوده اند.

نادیده گرفتن معضل مواد مخدر در گفتگو های صلح

واحد تحقیق و ارزیابی افغانستان در پژوهش تازه ای به چگونگی تولید مواد مخدر و پول بدست آمده، از قاچاق آن در منازعات مسلحانه پرداخته است.

یافته های واحد تحقیق و ارزیابی افغانستان نشان می دهند که در بحث های جاری صلح و مصالحه در افغانستان، تولید مواد مخدر و تاثیرات آن به گونه کامل نادیده گرفته شده است.

بربنیاد این پژوهش گروه های مخالف حکومت بیش از۴۰ میلیون دالر از تولید مواد مخدر بدست آورده اند. اورزلا نعمت، یکی از پژوهشگران واحد تحقیق و ارزیابی افغانستان به دویچه وله گفت: « با آنکه گفتگوهای صلح جریان دارد، معضل تولید مواد مخدر و تاثیرات آن در نظر گرفته نشده است. تولید مواد مخدر مانند تریاک، چرس و میفتامین بر هر توافق سیاسی احتمالی تاثیرمنفی خواهد گذاشت.»

بربنیاد آمار این نهاد در سال ۱۳۹۷ خورشیدی در حدود ۲۶۳ هزار هکتار زمین در افغانستان مواد مخدر کشت شده بود که این رقم نسبت به سال ۲۰۰۰ سه برابر افزایش را نشان می دهد. اورزلا نعمت می گوید: «با توجه به اهمیت اقتصادی و سیاسی مواد مخدر، پیشنهاد جدی ما این است که بجای این که در گفتگوهای صلح تنها به تقسیم قدرت پرداخته شود، باید این روند به سوی معضلات و مشکلاتی سمت دهی شود که وجود دارد. یکی از این مشکلات مهم مواد مخدر است.»

از سوی دیگر اداره مبارزه با مواد مخدر و جرایم سازمان ملل متحد تخمین زده که در سال ۲۰۱۸ در ۲۶۳ هزار هکتار زمین در بیست و چهار ولایت افغانستان ۶۴۰۰ متریک تن تریاک تولید شده است.

بربنیاد آمار سیگار تنها در سال ۲۰۱۸ کشاورزان افغانستان در حدود ۶۰۰ میلیون دالر از تولید و کشت مواد مخدر به دست آورده اند که این رقم ۳۰ درصد تمام عواید داخلی افغانستان را تشکیل می دهد.

خبرگزاری رویترز/ش.ابراهیم خیل