پارک شهر نو که یکی از پارک‌های بزرگ و معروف کابل است، به محل زیست معتادان تبدیل شده به حدی که مردم عادی حتا در روز نمی‌توانند به راحتی در این پارک گشت و گذار کنند. عابران پیاده و حتا رانندگان نیز شب‌ها با ترس و دلهره از محلات تجمع معتادان می‌گذرند و گاهی مورد حمله دسته جمعی معتادان قرار می‌گیرند.

معتادان در جاده‌های اصلی شهر دست به دزدی و راهگیری می‌زنند. پل سوخته به محل تجمع معتادان در کابل تبدیل شده و چندین محل دیگر نیز به مراکز تجمع معتادان تبدیل شده‌اند. معتاد در زیر پل‌ها و خرابه‌های کابل زندگی می‌کنند و پول مواد مخدر را از طریق دزدی و سرقت اموال مردم به دست می‌آورند.

درد، رنج، فقر، بی‌پناهی و بیچارگی ناشی از اعتیاد را می‌توان در پیاده‌روهای شهر مشاهده کرد و این واقعیت تلخ برای رهگذران در کابل به امری عادی تبدیل شده است.

ساکنان پایتخت که در نزدیکی محل تجمع معتادان زندگی می‌کنند، داستان‌های تلخ و تاسف‌باری از زندگی معتادان دارند. معتادان در پیاده‌روها با وضعیت ناگواری می‌خوابند و در انظار عمومی جان می‌دهند. احمد ولی یک باشنده شهر کابل می‌گوید با افزایش معتادان دزدی‌ها افزایش یافته است: «ما نمی‌توانیم دروازه را باز بمانیم. معتادان هرچه را که در حویلی باشد، با خود می‌برند. این‌ها همیشه برای مردم مشکلات خلق می‌کنند.»

باشندگان کابل می‌گویند معتادان در روز روشن بر رهگذران به خصوص زنان و دختران حمله می‌کنند و تلیفون و سایر اشیای قیمتی آن‌ها را دزدی می‌کنند. احمد ولی می‌گوید: «معتادانی که سرحال‌تر هستند صبح وقت در کوچه‌ها راه مردم را می‌‌گیرند، توسط چاقو مردم را تهدید می‌کنند و پول آن‌ها را به زور می‌گیرند.»

معتادان کابل به انواع مواد مخدر مانند تریاک، هیرویین و شیشه معتادند و وزارت صحت عامه به منظور جلوگیری از شیوع امراضی مانند اچ آی وی، همه روزه صدها پیچکاری و سوزن جدید را برای معتادان توزیع می‌کند.

جمع‌آوری معتادان

حکومت بارها تلاش کرده تا معتادان را از محلات عمومی و زیر پل‌ها جمع آوری کند ولی این برنامه موفق نبوده زیرا پس از هر بار جمع‌آوری، معتادان دوباره در پارک‌ها و زیر پل‌ها تجمع می‌کنند. کمپ فنیکس که زمانی یکی از پایگاه‌های اصلی نیروهای خارجی در کابل بود به مرکز تداوی معتادان تبدیل شده ولی باشندگان کابل می‌گویند این مرکز نیز نتوانسته از شمار معتادان در جاده‌ها بکاهد.

وزارت‌های ذیدخل در رابطه به ترک اعتیاد، برنامه چهل و پنج روزه‌ای را برای ترک اعتیاد معتادان در کمپ فنیکس در نظر گفته است. زمانی معتادان اعتیاد را ترک می‌کنند، شامل برنامه‌های آموزش حرفه در این کمپ می‌شوند تا پس از آموزش یکی از حرفه‌های نجاری و خیاطی و برخی حرفه‌های دیگر، دوباره در جامعه ادغام شوند.

رفیع الله یک باشنده کابل گفت: «دولت خود می‌خواهد که یک تعداد همین طور نابود شوند. سیاستمداران ما خودرا روشنفکر می‌خوانند در حالی که در این‌جا مردم بدون این که خون شان بریزد می‌میرند.»

اما وزارت مبارزه با مواد مخدر می‌گوید کمپ فنیکس به مرکز خوبی برای تداوی معتادان تبدیل شده است. این کمپ 1500 بستر دارد که تاکنون تنها 1100 بستر آن برای تداوی معتادان آماده شده است. هرچند برخی از معتادان در این کمپ تداوی می‌شوند اما تعدادی دیگر پس از سپری کردن دوره تداوی دوباره به اعتیاد رو می‌آورند.

پولیس کابل بارها اقدام به جمع‌آوری معتادان کرده تا مراکز تجمع معتادان را تخلیه کند اما این اقدامات نتوانسته مانع تجمع روز افزون معتادان در زیر پل‌ها و ویرانه‌های کابل شود.

فرصت‌هایی که به تهدید تبدیل می‌شوند

بیشتر مراکز تجمع معتادان در مراکز شهر و محلات پر رفت و آمد هستند. روزانه صدها جوان برای تماشای معتادان می‌روند تا وضعیت آن‌ها را از نزدیک تماشا کنند، غافل از آن که روزی خود نیز گرفتار این مصیبت می‌شوند.

امین الله یک تن از جوانان که آثار اعتیاد در چهره‌اش نمایان است می‌گوید در روزهای اول برای تماشای معتادان می‌رفت تا این که روزی تصمیم گرفت تا خود نیز استفاده از مواد مخدر را تجربه کند. این جوان می‌گوید نه تنها زندگی خودش تباه شده بلکه خانواده اش نیز با مشکل روبروست: «یک زمانی من کی بودم حالا کی شدم. خیلی تغییر کردم. از اجتماع و همه چیز دور هستم. با مشکل مالی و اقتصادی روبرو هستم و خانواده همیشه رنج مرا می‌کشد.»

چالش‌ها در برابر تخریب کشتزارهای کوکنار

وزارت مبارزه با مواد مخدر می‌گوید با آن که تخریب کشت کوکنار آغاز شده اما به دلیل ناامنی‌ها، این برنامه با چالش روبروست. براساس اظهارات مقام‌ها در این وزارت، تخریب کشتزارهای کوکنار در برخی از ولسوالی‌های ناامن هلمند، قندهار و ننگرهار به دلیل حضور طالبان ممکن نیست.

حنیف دانشیار سخنگوی وزارت مبارزه با مواد مخدر به دویچه وله گفت زمین‌های وسیعی در هلمند امسال کوکنار کشت شده و پروسه تخریب نیز با مشکل روبروست: «متاسفانه در ولایت هلمند بازهم کشت شده است. به خصوص در ولسوالی‌ها ناامن. پروسه تخریب هم با چالش‌هایی مواجه است.»