یحیی وردک، یک داکتر آلمانی افغانی الاصل است که از چهار سال به این سو به کمک نهادهای کمک کننده آلمانی برای دانشجویان افغان کتاب هایی را به زبان های پشتو، دری و انگلیسی چاپ می کند.

آقای وردک می گوید: زمانی تصمیم به گردآوری و چاپ این کتاب ها گرفت که در سفرش به افغانستان متوجه شد دانشجویان منابع کهنه ای در دسترس دارند و با فقدان کتاب های جدید مواجه هستند.

وی در مصاحبه ای با دویچه وله گفت: «ما تا حالا توانسته ایم که برای دانشگاه علوم طبی کابل و دیگر دانشکده های طب در افغانستان، 116 عنوان کتاب جدید چاپ کنیم. تیراژ هر کتاب از یک هزار تا دو هزار جلد می رسد؛ کتابها به زبان های دری، پشتو و انگلیسی چاپ شده اند.»

اکثریت کتاب های تازه چاپ شده در بخش صحی و طبی می باشند و حالا دانشجویان ولایت های مختلف افغانستان به این کتاب ها دسترسی داشته و می توانند از آنها برای بلند بردن سطح علمی و کارهای تحقیقاتی خود استفاده کنند.

اگر چه با چاپ این کتاب ها مشکل شمار زیادی از دانشجویان رشته طب حل شده است، اما هنوز هم دانشجویان دیگر دانشکده ها در افغانستان از کمبود منابع و کتاب های درسی شاکی هستند.

کتاب هایی با معیارهای جهانی

استادان و شاگردان دانشگاه های مختلف افغانستان می گویند که باید به دانشگاه علوم طبی کابل و دانشکده های طبی ولایت ها توجه بیشتری صورت گیرد. معصومه فاروقی، دانشجوی سال آخر دانشکده طب در ننگرهار می گوید: «ما برخی اوقات در جریان درس با سوال هایی مواجه می شویم که در لکچرنوت های دانشگاه نمی توانیم برایشان جوابی پیدا کنیم؛ به همین دلیل ما به کتاب هایی نیاز داریم که از آنها به عنوان منابع بیرونی استفاده کنیم.»

آقای وردک هم این مشکل را تایید می کند و می گوید که هنوز هم برای رفع مشکلات باقی مانده در دانشکده های طب افغانستان کار زیادی باقی مانده است. وی می افزاید: «هنوز هم در دانشگاه علوم طبی کابل و دانشکده های طبی دیگر ولایت های افغانستان مشکلات زیادی وجود دارند که باید رفع گردند.»

نظارت بر محتوای کتاب

برخی از دانشجویان در افغانستان می گویند که در سال های اخیر شمار زیادی از کتاب هایی به افغانستان سرازیر شدند که از در کشورهای همسایه ایران و پاکستان چاپ شده اند؛ اما محتوای آنان برای دانشجویان افغان قابل درک نیست.

آنها می افزایند که در این کتاب ها واژه هایی به کار برده شده اند که برای افغان ها قابل فهم نیستند و مخصوصا کتاب هایی که در پاکستان چاپ شده اند اشتباهات زیادی دارند.

آقای وردک در این زمینه می گوید: «همه کتاب هایی که از زبان های دیگر به دری و پشتو ترجمه شده اند، و همچنان کتاب هایی که توسط استادان دانشگاه ها و پروفیسورهای افغانستان تالیف گردیده اند، در ابتدا از سوی هیات علمی در دانشگاه ها و سپس در وزارت تحصیلات عالی افغانستان بررسی می شوند.»

گسترش برنامه

آقای وردک از کمبود بودجه برای تالیف و ترجمه کتاب های بیشتر سخن به میان آورده و می گوید در صورتی که سازمان های کمک کننده این برنامه را حمایت کنند، ممکن است که در بخش های دیگر نیز کتاب های بیشتری چاپ شوند.

وی همچنان علاوه می کند که کتاب های چاپ شده به همراه خود یک حلقه "سی.دی" نیز دارند که مراجعه کنندگان می توانند با استفاده از آنها نیز به محتوای کتاب دسترسی داشته باشند.

آقای وردک می گوید: «همچنان "برنامه حمیات از دانشکده های طبی افغانستان" یک وب سایت رسمی دارد که دانشجویان می توانند محتوای کتاب را از این وب سایت در فایل (پی.دی.اف) به صورت رایگان برای خود دانلوود کنند.»

به گفته آقای وردک از مجموع 116 عنوان کتابی که در زمینه طب به تازگی در دسترس دانشجویان قرار گرفته اند شمار کمی از آنها از زبان های دیگر به دری و پشتو ترجمه شده اند و اکثریت توسط استادان دانشکده های طبی این کشور نگاشته و تالیف شده اند.

هنوز هم دانشجویان افغانستان به شدت با فقدان منابع علمی روبرو هستند و از منابع بسیار قدیمی استفاده می کنند. اگر چه به میزان قابل ملاحظه ای منابع انگلیسی در انترنت و کتابخانه های افغانستان موجود هستند، اما به خاطر اینکه اکثر دانشجویان و حتی استادان دانشگاه های این کشور با زبان انگلیسی آشنایی ندارند، نمی توانند از آنها استفاده کنند.