چرا طالبان فعالیت دو تلویزیون خصوصی را متوقف کردند؟
۱۴۰۳ فروردین ۲۹, چهارشنبه
در ادامه محدودیت‌ها بر آزادی رسانهها، کمیسیون رسیدگی به تخلفات رسانهای اداره طالبان روز سه شنبه فعالیت دو تلویزیون خصوصی نور و بریا را «به صورت موقت» در کابل متوقف کردند.
تلویزیون نور مربوط به جمعیت اسلامی شاخه صلاح الدین ربانی و تلویزیون بریا مربوط به حزب اسلامی حکمتیار است.
صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
به گزارش خبرگزاری اسوشیتدپرس، حفیظ الله بارکزی، عضو کمیسیون بررسی تخطی‌های رسانهای اداره طالبان گفته است که به دوسیه این دو رسانه در محکمه رسیدگی خواهد شد و تا زمان صدور حکم محکمه، این دو رسانه اجازه فعالیت ندارند.
بارکزی روز سه شنبه گفت: «با وجود هشدارهای مکرر تلویزیونهای نور و بریا اصول رسانهای را مراعات نمی‌کردند، و ارزش‌های ملی و اسلامی را مدنظر نمی‌گرفتند.» او جزئیات بیشتری در مورد تخطی‌های ادعا شده ارائه نکرد.
پس از تصرف دوباره قدرت به دست طالبان، بسیاری خبرنگاران شغل شان را از دست دادند و شمار زیاد رسانهها به دلیل کمبود بودجه و همچنین خارج شدن کارمندان شان از کشور، دروازه‌های شان را بستند. خبرنگاران زن به دلیل محدودیت‌های کار و سفر، با مشکلات بیشتری روبرو شدند.
مرتبط: تاکید فزاینده مقام‌های طالبان در مورد ممنوعیت تصویربرداری از زنده‌جان‌ها
تاکنون این دو رسانه در باره توقف فعالیت شان ابرازنظر نکرده اند. تلویزیون نور در سال ۲۰۰۷ با حمایت صلاح الدین ربانی رهبر جمعیت اسلامی و وزیر خارجه حکومت پیشین به فعالیت آغاز کرد.
تلویزیون بریا در سال ۲۰۱۹ فعالیتش را آغاز کرد. این تلویزیون متعلق به گلبدین حکمتیار نخست وزیر اسبق است که هنوز در کابل حضور دارد.
مرکز خبرنگاران افغانستان این اقدام طالبان را محکوم کرد. در خبرنامه این نهاد آمده است: «مرکز خبرنگاران افغانستان، تعلیق فعالیت تلویزیونهای نور و بریا و بستن دروازه‌های این دو رسانه خصوصی را خلاف قانون رسانهها و اقدامی در جهت فشار و محدود کردن بیشتر فعالیت رسانه‌های آزاد می‌داند و محکوم میکند.»
مرتبط: موسسه «نی» فعالیت‌های خود را پس از ۱۷ سال متوقف کرد
این نهاد در خبرنامه خود گفته است که کمیسیون رسیدگی به شکایات و تخلفات رسانهای در حاکمیت طالبان ساختار قانونی ندارد: «یافته‌‌های مرکز خبرنگاران افغانستان نشان می‌دهد که در کمیسیون تازه رسیدگی به شکایات و تخلف‌‌های رسانهای، جدا از این‌که ساختار قانونی‌‌اش رعایت نشده است، کارکرد آن با توجه به قانون رسانهها زیر سؤال است و از آن بیشتر به عنوان ابزاری برای تطبیق سیاست رسانهای حکومت طالبان استفاده می‌‌شود.»
مرکز خبرنگاران افغانستان در گزارش سالانه ۲۰۲۳ خود ۱۶۸ مورد خشونت علیه خبرنگاران به شمول یک کشته و ۶۱ مورد بازداشت را مستند کرده بود.
مرکز خبرنگاران افغانستان می‌گوید فعالیت هشت رسانه در سال ۲۰۲۳ ممنوع شد. از این تعداد، پنج رسانه به صورت موقت از فعالیت منع شدند در حالی که فعالیت سه رسانه دیگر برای همیشه ممنوع شد.
تحلیلگران می‌گویند طالبان تلاش دارند همه شبکه‌هایی را که مطالبی غیر از محتوای مورد نظر اداره این گروه نشر می‌کنند، تعطیل کنند.
عزیز معارج، تحلیلگر مسایل سیاسی به دویچه وله گفت که طالبان در اصل طرفدار این هستند که تنها یک تلویزیون ملی زیر کنترول آن‌ها فعالیت داشته باشند و تلویزیونهای خصوصی تعطیل شوند.
طارق فرهادی، آگاه امور سیاسی این اقدام طالبان را در پیوند با ممنوعیت فعالیت احزاب سیاسی می‌داند و می‌گوید این دو تلویزیون بیانگر دیدگاه‌های دو حزب بود و به این دلیل مسدود شدند. او گفت: «این خود دیکتاتوری است، چون مردم مجبورند تنها سخن و نظر طالبان را بشنوند.»
تلاش‌های دویچه وله برای گرفتن نظر مسئولان این دو شبکه تلویزیونی نتیجه نداد.
اما حبیب الرحمان حکمتیار، پسر گلبدین حکمتیار در شبکه ایکس نوشت: «بیشترین نشرات تلویزیون بریا دینی و اسلامی بود؛ اما طالبان دنبال قرائت و تفسیر خاص خود اند.»
او افزوده است: «اگر در بین طالبان کسی شرک کند و خرافات گسترش دهد و به آن رنگ دینی دهد، عیبی نیست؛ ولی ترس دارند از این که دیگران تفسیر حقیقی دین را پیش‌کش کنند.»
پس از تصرف دوباره قدرت توسط طالبان در اگست ۲۰۲۱، بسیاری رهبران احزاب افغانستان را ترک کردند اما گلبدین حکمتیار در کابل ماند و گاهی انتقادهای نرم از طالبان نیز داشته است.
طالبان در ماه مارچ حکمتیار را وادار کردند تا محل اقامتش در دارالامان کابل را ترک کند. حکمتیار سپس به خانه‌ای در شهر نو کابل مسکن گزین شد.
حکمتیار آخرین مورد در پیام عیدی‌اش گفت که فضای افغانستان هنوز تحت سلطه ایالات متحده است. اشاره او به گشت‌زنی هواپیماهای بدون سرنشین در آسمان افغانستان بود. طالبان پس از این اظهارات، بر فعالیت‌ها و دیدوبازدیدهای او نیز محدودیت وضع کردند.
با وجودی که طالبان در ابتدای تصرف قدرت وعده حکومت معتدل‌تر را داده بودند اما این گروه در بیش از دو سال گذشته در بسیاری عرصه‌های زندگی اجتماعی، تفسیر سخت گیرانه قوانین اسلامی را تحمیل کرده و حقوق و آزادی‌های مردم، خصوصاً زنان را شدیداً محدود کرده اند.
مطالب ویدیویی ما را در یوتیوب دویچه وله ببینید
در جریان حاکمیت اول طالبان در دهه ۱۹۹۰، به جز رسانه «صدای شریعت» طالبان، فعالیت همه رادیوها، روزنامه‌ها و تلویزیونهای خصوصی ممنوع شده بود.