تحلیلگران می‌گویند افزایش ستیزه جویی، بحران اقتصادی و تیرگی روابط بین طالبان افغانستان و پاکستان عواملی است که در عقب این اخراج دسته جمعی مهاجران قرار دارد. پس از تسلط طالبان در افغانستان، ناامنی در پاکستان افزایش یافته و مقام‌های ارشد پاکستانی به شمول وزیر دفاع و رئیس استخبارات آن کشور به کابل سفر کردند و خواهان جلوگیری از حملات جنگجویان از داخل خاک افغانستان شدند. 

به اینستاگرام دویچه وله دری بپیوندید     

 پس از افزایش در شمار حملات در مناطق مرزی در ماه‌های اخیر، حکومت پاکستان گفت اخراج افغان‌هایی که بدون اسناد در پاکستان زندگی می‌کنند، ناشی از یک بحران امنیتی است.

سرفزار بوگتی وزیر داخله موقت پاکستان در اوایل ماه اکتبر زمانی که دستور اخراج مهاجران غیر قانونی را صادر کرد، به خبرنگاران گفت: «از ماه جنوری ۲۴ حمله انتحاری انجام شده که از این میان عامل ۱۴ حمله اتباع افغان بوده اند.» طالبان افغان اما گفته اند که جلوگیری از حملات در پاکستان «به عهده ما نیست.»

مقامات پاکستان اداره طالبان را متهم به دادن پناهگاه امن به گروه‌های جنگجو می‌کنند که به گفته آنها در عقب این حملات قرار دارند، مانند طالبان پاکستانی (تی تی پی)، گروهی که از طالبان افغان جدا است، ولی باهم ایدئولوژی مشترک دارند.

حسن عسکری، تحلیلگر مقیم اسلام آباد به خبرگزاری فرانسه گفت: «حاکمیت طالبان واقعاً در مورد حضور تی تی پی در خاک اش، به پاکستان گوش نمی‌دهد. پاکستان می‌خواهد آنها را مهار کند و طالبان یا این توانایی را ندارند و یا نمی‌خواهند چنین کاری انجام دهند.»

پاکستان همچنین می‌خواهد از طریق کنترول بر عبور قانونی، قاچاق برون مرزی را که به گفته مقامات این کشور بحران اقتصادی را تعمیق می‌کند، سرکوب کند.

مقامات طالبان دستور اخراج مهاجران را محکوم کرده، آن را «بی‌رحمانه و ناعادلانه» خوانده و هشدار داده اند که این امر روابط با اسلام آباد را بیشتر متاثر خواهد کرد. 

محمد امیر رعنا، تحلیلگر سیاسی و امنیتی و رئیس انستیتوت مطالعات صلح در پاکستان گفت: «انتظارات پاکستان از رژیم طالبان (درباره امنیت) برآورده نشده است و مقامات پاکستانی تصمیم گرفته اند تا از این موضوع به عنوان ابزار فشار بر آنها استفاده کند.»

بازگشت گروهی مهاجران افغان و تشدید گذرگاه برای تجارت قانونی نیز بر اقتصاد شکننده افغانستان که به کمک‌های بین المللی وابسته است، فشار وارد خواهد کرد.

منتقدان می‌گویند مهاجران افغان قیمت اختلافات بین دو حکومت را می‌پردازند.     

حکومت پاکستان در اوایل ماه اکتبر به افغان ها تا پایان ماه اکتوبر مهلت داد تا این کشور را داوطلبانه ترک کنند، در غیر آن با بازداشت و اخراج مواجه می‌شوند.

بسیاری افغان‌هایی که در کمپ‌های مهاجرین در شهر کراچی پاکستان زندگی می‌کنند می‌گویند بازداشت ها و حمله بر خانه ها و تجارت آنان آغاز شده است.     

وزیر داخله پاکستان روز چهارشنبه این هفته گفت که درباره دستور اخراج «سازش نمی‌کند» و افغان های بدون سند اقامت بازداشت و به مراکزی منتقل خواهند شد تا روند اخراج آنان عملی شود.     

در همین حال، هزاران خانواده به سمت مرز هجوم برده اند تا از بازداشت جلوگیری کنند. گذرگاه ها نیز با ازدحام روبرو هستند.     

ناظران می گویند که پاکستانی ها عموماً از بازگشت افغان های بدون مدرک حمایت می کنند و به این نظرند که حضور درازمدت مهاجران بار سنگینی بر زیرساخت های این کشور وارد می کند.

در سرمقاله روزنامه انگلیسی زبان اکپسرس تربیون آمده است که این تصمیم «اقدام کاملاً سنجیده» بوده است.

در این مقاله آمده است: «هرچند این اقدام دیر است ولی زیاد هم دیر نیست. مهلت حکومت ... به عنوان یک چالش مطرح می‌شود و این مسئولیت بر عهده مقامات پاکستانی است که آن را عملاً تطبیق کنند و به عنوان یک وعده عمل نشده دیگر از بین نرود.»

با این حال، پس از نشر گزارش هایی مبنی بر آزار و اذیت مهاجران از سوی پولیس، اخاذی، بازداشت کودکان و تخریب خانه ها، درخواست هایی برای رفتار دلسوزانه تر و در نظر گرفتن زمان بیشتر مطرح شده است.     

کمیساریای عالی پناهندگان ملل متحد هشدار داده است بسیاری آنانی که با اخراج مواجه اند «در صورت برگشت به افغانستان در معرض نقض جدی حقوق بشر از جمله دستگیری، بازداشت خودسرانه، شکنجه ظالمانه و سایر رفتارهای غیرانسانی قرار دارند.»

پاکستان یکی از بزرگترین کشورهای میزبان مهاجران در جهان است که میلیون ها افغان طی دهه ها جنگ پیهم به این کشور پناه برده اند. 

یوتیوب دویچه وله دری را تماشا کنید

بسیاری این مهاجران در ایالت خیبرپختونخوا که با افغانستان هم مرز است زندگی می کنند.     

براساس معلومات کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد، حداقل ۶۰۰ هزار افغان پس از برگشت طالبان به قدرت در اگست ۲۰۲۱، به پاکستان فرار کرده اند.

پاکستان هیچ چهارچوب قانونی داخلی برای مهاجران ندارد و کنوانسیون پناهندگان سازمان ملل متحد را نیز امضا نکرده است که مهاجران و پناهجویان افغان را در برابر تغییر سیاست ها آسیب پذیر می‌سازد.

Hs/pa (AFP)