حاکمان جدید افغانستان قسم خورده اند که کشت و تجارت غیرقانونی مواد مخدر را محو می کنند؛ تجارتی که بخش عمده ای از شورشگری آنان علیه حکومت و نیروهای بین المللی را تامین می کرد، اما برای غلامعلی دهقان وضع تغییر نکرد.
اعلانات بازرگانی
کشتزاری در حاشیه یک جاده اصلی در منطقه پنجوای در شمال شرقی شهر قندهارمملو از گیاهان سبز تیره ای است که بوی تندشان از خیلی دورتر قابل تشخیص است. غلامعلی دهقانی است که روی این مزرعه چرس کار می کند، وی به خبرگزاری فرانسه گفت: «ما بیش از هر محصول یا میوه دیگری از چرس سود می بریم.» وی افزود: «من این گزینه را داشتم که چیزهای دیگری را کشت کنم، اما خشخاش یا تریاک به سرمایه گذاری بیشتر و مواد کیمیایی بیشتر برای محافظت از گیاه در برابر بیماری نیاز دارد.»
در دولت قبلی تحت حمایت ایالات متحده، که توسط طالبان در ماه آگست سرنگون شد، این دهقان از مرزعه چرس خود به مقامات محلی ۳۰۰۰ کلدار پاکستانی، معادل (۱۷ دالر) در هر کیلو "مالیات" می پرداخت. علی گفت: «این پول رسمی نبود، فقط مالیاتی بود که باید می پرداختیم. وگر نه، آنها می توانستند کشتزار ما را نابود کنند.»
خانواده علی در سال ۲۰۰۰، درست قبل از پایان رژیم قبلی طالبان، مزارع جواری را به چرس تبدیل کردند و هیچ دلیلی برای پشیمانی ندارند. حدود ۲۰ نفر از اقارب وی در خانه های خشتی در مزرعه او زندگی می کنند. آنها ثروتمند نیستند، اما اظفال شان به مکتب می روند و زندگی شان با معیارهای روستایی در افغانستان راحت است.
آیا طالبان مزارع مواد مخدر را در افغانستان تخریب خواهند کرد؟
طالبان در توافقنامه دوحه به جهان وعده سپرده که با مواد مخدر مبارزه می کند؛ اما از زمانی که دوباره در افغانستان به قدرت رسیده، کشت و قاچاق مواد مخدر در این کشور رونق گرفته و حتی قیمت شیره تریاک نیز افزایش یافته است.
عکس: AP
غلامعلی روی مزرعه چرس در ولسوالی پنجوایی ولایت قندهار کار می کند. کشتزاری مملو از گیاهان بلند و سبز تیره ای که بوی شان از دوردست نیز قابل تشخیص است.
عکس: Bulent Kilic/AFP/Getty Images
کودکانش نیز وی را در پیشبرد امور دهقانی در این مزرعه گیاه چرس کمک می کنند. وی می گوید: «من می توانم چیز دیگری بکارم و حاصلش را برداشت کنم، اما نیاز به سرمایه گذاری بیشتر دارم.»
عکس: Bulent Kilic/AFP/Getty Images
این خانواده از ۲۰ سال به این سو مواد مخدر کشت و برداشت می کند. در حکومت قبلی مشکلات علی بیشتر بود؛ چراکه همواره باید نگران تخریب مزارعش می بود.
عکس: Bulent Kilic/AFP/Getty Images
غلامعلی حالا دیگر این نگرانی را ندارد و می گوید: «در گذشته باید از حاصل هر جریب زمین سه هزار کلدار پاکستانی به مقامات محلی مالیات غیررسمی می دادم، اما طالبان تاکنون چنین چیزی از من طلب نکرده اند.»
عکس: Bulent Kilic/AFP/Getty Images
با آمدن مجدد طالبان بر قدرت، حالا این دهقان افغان حداقل سه هزار کلدار پاکستانی از هر کیلو محصول چرس بیشتر عاید می کند؛ البته تا زمانی که طالبان برایش مزاحمتی ایجاد نکنند.
عکس: Bulent Kilic/AFP/Getty Images
مبارزه با کشت و قاچاق مواد مخدر یکی از مفاد توافقنامه دوحه است که در ماه فبروری سال ۲۰۱۹ میان ایالات متحده امریکا و طالبان امضا شد. یوسف وفا، والی طالبان در قندهار می گوید: «ما در تلاشیم تا چرس و تریاک را ریشه کن کنیم و مردم را از دست فروشندگان و قاچاقچیان خلاص نماییم. ما به دهقانان اجازه کشت و برداشت مواد مخدر را نخواهیم داد.»
عکس: Bulent Kilic/AFP/Getty Images
اما آمار اداره مبارزه با جرایم سازمان یافته و مواد مخدر در ملل متحد نشان می دهد که از زمان تصرف قدرت توسط طالبان، قیمت مواد مخدر، مخصوصا شیره تریاک که محصول اصلی تولید هیروئین است، چند برابر افزایش یافته است. دهقانان می گویند قبلا هر کیلو تریاک هفت هزار و ۵۰۰ کلدار پاکستانی بود، اما حالا به ۲۵ هزار کلدار رسیده است.
عکس: Rahmat Gul/AP/picture alliance
همزمان توقیف محموله های بزرگ چند هزار کیلویی مواد مخدر در مرزها توسط نیروهای مرزی کشورهای همسایه افغانستان و حتی در هندوستان و ترکیه، نشان می دهد که قاچاق مواد مخدر نیز از زمان به قدرت رسیدن طالبان در کابل افزایش یافته است.
عکس: DW/ S.Tanha
براساس آمار ارائه شده از سوی سازمان ملل متحد، طالبان قبلا سالانه از کشت و قاچاق مواد مخدر میلیون ها دالر به دست آورده و هزینه های جنگی شان را تامین می کردند. اینکه این گروه حالا چگونه می خواهد یکی از راه های درآمدزای قبلی خویش را بخشکاند، هنوز مشخص نیست.
در مواقعی که کار زیاد باشد، کارگران را از بیرون از قریه برای کمک به برداشت محصول استخدام می کنند. در ماه آینده، گیاهان غربیل شده، فشرده و گرم می شوند تا روغن شان استخراج شود و سپس به خمیر حشیش سیاه و سبز برای فروش و صادرات تبدیل گردد.
خشت های خمیر چرس بین ۱۰۰۰۰ تا ۱۲۰۰۰ کلدار در هر کیلو، معادل (۶۰ دالر) به قاچاقچیان فروخته می شود. علی می داند که قاچاقچیان آن را به دو برابر قیمت در ایران، پاکستان یا هند می فروشند، اما امیدوار است بتواند در هر کیلو حداقل ۳۰۰۰ روپیه بیشتر فایده کند.
علیرغم اینکه طالبان زمانی گروهی در خفا بودند و از تجارت مواد مخدر سود می بردند و هزینه های جنگی شان را تامین می کردند؛ اکنون که به قدرت رسیده اند، رسما با تجارت مواد مخدر مخالفت می کنند.
یوسف وفا، یکی از ملاهای طالبان که والی طالبان در قندهار است، به خبرگزاری فرانسه گفت که افرادش در یک ماه گذشته ۱۰۰۰ "معتاد" را دستگیر کرده اند. وی افزود: «ما در تلاشیم تا چرس و تریاک را ریشه کن کنیم و مردم را از دست فروشندگان و قاچاقچیان خلاص نماییم. ما به دهقانان اجازه کشت و برداشت مواد مخدر را نخواهیم داد.»
پیروزی طالبان، حداقل به نحوی، مالیات مضاعف غیررسمی بر محصولات مواد مخدر را لغو کرده است؛ درآمدی که شورشیان و دولت سابق هر دو از سودش کم می کردند. غلامعلی که حالا خوش است، با اشاره به طالبان گفت: «ببینید، آنها آن سوی جاده هستند، اما از من چیزی طلب نمی کنند.»