کدام اداره تصمیم می گیرد که آیا یک پناهجو اخراج شود یا خیر؟

از آنجایی که اداره مهاجرت و پناهندگی آلمان فدرال (بامف) دوسیه های پناهجویان را بررسی می کند، شاید فکر شود که این اداره تصمیم اخراج را نیز می گیرد. ولی این اداره تنها مشخص می سازد که آیا فرد متقاضی حق سیاسی برای ماندن در آلمان را دارد یا خیر؟ این نهاد می تواند تنها دستور بازگشت دادن پناهجویان (هشدار اخراج) را اعلام کند، اما این اداره نمی تواند در نهایت حکم کند که فرد باید به گونه اجباری بازگشت داده شود. این امر از مسئولیت های حکومت های ایالتی در شانزده ایالت آلمان است که در مجموع دولت فدرال را تشکیل داده اند.

پاسخ منفی تقاضای پناهندگی یکی از دلایل عام برای اداره اتباع خارجی هر ایالت (Ausländeramt) است تا به یک فرد بگوید خاک آلمان را ترک کند، اما این تنها دلیل نیست. خارجی هایی که اجازه اقامت آلمان را دارند و یا پناهندگی دریافت کرده اند، نیز در صورت ارتکاب جرم شدید اخراج می شوند. در این حالت، مقامات محلی با اداره فدرال مهاجرت و پناهندگی مشورت می کنند که آیا اخراج فرد مذکور در تقابل با منافع عامه قرار می گیرد یا نه. با این همه، هر ایالت آلمان می تواند که دستور اخراج اداره فدرال مهاجرت و پناهندگی در خصوص اخراج یک پناهجو را رد کند. به گونه مثال هرگاه این ایالت ها بپندارند که وضعیت امنیتی کشور اصلی فرد بازگشت داده شده به اندازه کافی امن نیست.

آیا تمام اخراج ها یکسان اند؟

نه. در واقع دو کته گوری قانونی مجزا از هم در این خصوص وجود دارد. هرگاه ادارات آلمانی تصمیم بگیرند که یک فرد مستحق ویزا یا اجازه اقامت در آلمان نیست، به او اطلاع می‌دهند که تا وقت معینه خاک آلمان را ترک کند که در آلمانی به آن (Ausweisung ) می‌گویند. در «برگه اخراج» به فرد مورد نظر گفته می‌شود که به دلیل عدم داشتن برگه قانونی اقامت تا مهت معین خاک آلمان را ترک کند. این که فرد مورد نظر از چه راه و چگونه آلمان را ترک می کند، مربوط به خودش می شود. اما هرگاه به نظر برسد که فرد مورد نظر به این اطلاع بی‌اعتنایی می‌کند و آلمان را ترک نمی‌کند، نوبت «اخراج» می‌رسد که در آلمانی به آن (Abschiebung ) می‌گویند. بر این اساس، اخراج به صورت اجباری صورت می‌گیرد.

آیا اخراجی‌ها حق دارند که در برابر تصمیم حکومت اقامه دعوی کنند؟

بلی. به گونه مثال، یک پناهجوی رد شده می تواند که یک فورم درخواست تجدیدنظر را عنوانی محکمه اداری (Verwaltungsgericht) خانه پری نماید. این محکمه بررسی می کند که آیا اداره مهاجرت و پناهندگی فدرال در خصوص فرد مورد نظر تصمیم درست اتخاذ کرده است یا خیر. ولی پناهجویان باید این عمل را خیلی سریع انجام بدهند. آن عده پناهجویانی که درخواست پناهندگی شان به عنوان «واضحاَ بی‌اساس» رد شده باشد، تنها یک هفته وقت دارند که درخواست تجدید نظر کنند، در حالی که دیگران زمان دو هفته ای برای انجام این کار را در اختیار دارند. مردم می توانند همچنان در برابر تصامیم مقامات ثبت اتباع خارجی نیز تجدید نظر طلب شوند.

در میان کسانی که باید خاک آلمان را ترک کنند، هستند هم کسانی که به دلایل مختلف اخراج فوری آنان صورت نمی پذیرد. این افراد شامل کسانی می شود که مثلاَ به دلیل بیماری فزیکی و روانی برای سفر آماده نباشند، امنیت کلی کشور شان تامین نباشد و یا نیازمند اسناد هویت مانند پاسپورت باشند. این گونه افراد تا زمانی که چالش های یادشده برطرف شوند، در جامعه آلمان تحت عنوان (دولدونگ) یا تحمل، نگهداری می شوند.

وقتی تصمیم اخراج گرفته شد، نخست چه اتفاق خواهد افتاد؟

در نخست مقامات انتظار دارند کسانی که واجد شرایط اقامت در آلمان نیستند، باید به خواست خود این کشور را ترک کنند. دولت فدرال آلمان گفته است که در سال ۲۰۱۶ بیش از ۵۰ هزار تن به گونه "داوطلبانه" به کشورهای شان بازگشته اند. این رقم بالاتر از کسانی است که در این سال اخراج شده اند. به این دلیل است که دولت آلمان معمولا یک هزینه بالغ به ۷۵۰ یورو معادل ۸۴۵ دالر امریکایی را برای بازگشت کنندگان داوطلب تحت عنوان سفر خرج می پردازد.

آلمان با کسانی که به گونه اجباری اخراج می شوند، چگونه برخورد می‌کند؟

حتی وقتی که دستور اخراج پناهجویان از طرف اداره مهاجرت و پناهندگی فدرال (بامف) صادر شده باشد، این مسئولیت اداره ثبت اتباع خارجی و پولیس ایالتی است که این دستور را تطبیق کنند. برای فرد مورد نظر خبر داده می شود که در زمان مشخص او از محل سکونت اش انتقال داده خواهد شد. کسانی که در گذشته بعد از دریافت این اطلاعیه فرار کرده و یا خود را پنهان نموده باشند، در توقیف نگهداری می شوند تا در وقت اخراج در دسترس باشند. اما آن‌ها به زندان انداخته نمی‌شوند.

پولیس هر ایالت مسئولیت دارد که افراد اخراجی را تا میدان هوایی همراهی کرده و به پولیس فدرال آلمان تسلیم نماید. پولیس فدرال وظیفه دارد که این افراد را سوار هواپیما کند. در برخی مواقع حتی برای انتقال این افراد تیاره "چارتر" کرایه شده، اما به گونه معمول از پروازهای روزانه برای انتقال این افراد نیز استفاده می شود. در صورت نیاز، پولیس فدرال نیز سوار هواپیما شده و برای کسب اطمینان، این افراد را در پرواز نیز همراهی می کنند.

نظر به دلایل مالی و لوژستیکی، مقامات تلاش می کنند که در صورت امکان پناهجویان را در گروه ها بازگشت بدهند. ولی اخراج گروهی همیشه بحث برانگیز بوده است. وزارت داخله و بخش های دیگر دولت فدرال می خواهند که مسئولیت طی مراحل اخراج را که در حال حاضر به دوش مقامات ایالتی است، به عهده خود بگیرند. این امر بر می گردد به گذشته آلمان. چنان که مهندسین دولت فدرال آلمان پس از جنگ دوم جهانی خواسته بودند که از تمرکز قدرت قهریه پولیس جلوگیری به عمل آورند. به همین دلیل است که صلاحیت و مسئولیت برای پولیس محلی هر ایالت واگذار شده است. یکی از پیامدهای آن این است که پالیسی اخراج پناهجویان و تطبیق آن پیچیده به نظر می رسد.

جفرسون چس/ ا. ج.