بدترین ترس محمد حق، ماهیگیری از ایالت آسام هندوستان، روز دوشنبه به حقیقت پیوست. این مرد ۵۶ ساله با خبر شد که نام اش در فهرست اولیه ثبت احوال نفوس "ان آر سی" درج نشده است. حق به دویچه وله گفت: «من نگران و در عین حال ناراحتم. من تمام اسناد ضروری را به مقامات تحویل دادم. با وجود آن نام من در لیست نیست».

روبول علی نجار از منطقه لکهیم پور آسام نیز با مشکل مشابهی مواجه است. او به گوواهاتی در مرکز این ایالات سفر کرد و متوجه شد که نام اش در لیست درج نشده است. او به دویچه وله گفت: «حالا من بی وطن هستم؟ آنها من را به بازداشتگاه خواهند برد؟ همچنان نام هیچ یک از اعضای خانواده ام در این لیست نبود».

از روز دوشنبه در این ایالت شمال شرقی که هم مرز بنگله دیش قرار دارد، در همه جا هرج و مرج و سراسیمگی به چشم می خورد. بیش از چهار میلیون نفر نام هایشان در لیست ثبت احوال نفوس درج نشده است.

"مهاجران غیرقانونی"

چند روز قبل از انتشار لیست موقتی ثبت احوال نفوس، حکومت هزاران نیروی امنیتی را در این منطقه جا به جا کرد تا از هر گونه واکنش احتمالی جلوگیری کند. این فهرست که روز دوشنبه در ایالت آسام هند از سوی مدیر کمیسیون سرشماری انتشار داده شد، نام تمام کسانی را که نتوانستند به اثبات برسانند والدین شان پیش از ماه مارچ ۱۹۷۱ در آسام زندگی کرده اند، از لیست بیرون کشیده است. 

در ۲۵ ماه مارچ ۱۹۷۱ جنگ میان پاکستان و پاکستان شرقی شروع شد که در آن هند به حمایت از پاکستانی شرقی وارد عمل شد. پاکستان در این جنگ شکست خورد و پاکستان شرقی به عنوان یک کشور مستقل به وجود آمد. میلیونها بنگالی مسلمان در آن زمان قبل از وقوع  این جنگ با عبور از مرز به آسام هندوستان فرار کردند. 

با آنهم اکثریت ساکنان آسام هندو هستند. آسام با داشتن ۳۴ درصد باشنده مسلمان، بعد از ایالت شمالی جامو و کشمیر، دومین ایالت هند دارای اکثریت مسلمان است. در بسیاری از نواحی مسلمانان اکثریت جمعیت را تشکیل می دهند. در این ایالت از سال ها به این سو تنش های اجتماعی وجود دارد و مسلمان ها "مهاجران غیرقانونی" خوانده می شوند. حزب ملی گرای بهاراتیا جاناتا "بی جی پی" نخست وزیر نارندرا مودی سال هاست که از طرح اخراج مهاجران بنگله دیشی حمایت می کند.

بحث در پارلمان

احزاب اپوزیسیون در پارلمان این موضوع را به بحث کشیده و حزب بهاراتیا جاناتا را به تفرقه اندازی در جامعه متهم کردند. آنها این حزب را متهم می کنند که سیاست «تفرقه انداز و حکومت کن» را دنبال می کند. منتقدان می گویند که با توجه به انتخابات عمومی ۲۰۱۹، این تعداد زیاد مردم از لیست ثبت احوال نفوس بیرون کشیده شده اند تا حق رای را از دست بدهند. 

بسیاری از باشندگان آسام از مدت ها به این سو در برابر "خارجی ها" اعتراض می کنند که البته منظور شان هم هندوهاست و هم مسلمان ها. در سال ۲۰۱۶ حزب ملی گرای بهاراتیا جاناتا در این ایالت با ۳۱ میلیون جمعیت حکومت تشکیل داد و برخورد مردم در برابر «بیگانه ها» را ستایش کرد. این حزب وعده داد که تمام "بنگله دیشی های غیرقانونی" را از کشور بیرون می کند.

تلاش های مسالمت آمیز

رئیس کمیسیون سرشماری هند گفته است که تمام آن کسانی که در لیست ثبت نام موقتی درج نشده اند این حق را دارند که درخواست تجدید نظر کنند. شکایت ها باید بین ۳۰ آگست تا ۲۸ سپتمبر ارائه شود. او همزمان وعده داد که هیچ شهروندی در صورتی که مشروعیت داشته باشد، از حق شهروندی محروم نمی شود. راج نات سینگ، وزیر داخله هندوستان گفته است: "بعضی از مردم بدون دلیل می خواهند فضای ترس را ایجاد کنند. این تنها فهرست مقدماتی است، نه فهرست نهایی".

البته همه به تلاش های مسالمت آمیز حکومت باور ندارند. سازمان حقوق بشری "گروه تحلیل حقوق و خطرات" انتشار این لیست را بزرگترین نمونه لغو حقوق در تاریخ بشر توصیف کرده است.

ماهوما مویترا، عضو پارلمان از حزب اپوزیسیون «کانگرس ترینامول» در ایالت بنگال غربی به دویچه وله گفت: "دولت یک گروه بزرگ مردم را هدف قرار می دهد. آیا می خواهد آنها را بازگرداند؟ یا به کمپ ها بفرستد؟»

بحران مشابه روهینگیایی ها

این مساله از برخی جوانب یادآور بحران مهاجرت روهینگیایی ها از میانمار به بنگله دیش است. روهینگیایی ها در هر صورت به عنوان شهروند میانمار شناخته نشده اند. آنها به عنوان افراد بی خانمان هیچ حقی در این کشور ندارند. روهینگیایی ها نه تنها به عنوان اقلیت بلکه همچنان به عنوان مهاجران غیرقانونی به اصطلاح "بنگالی ها" شناخته می شوند. 

از نظر گروه های حقوق بشری و سازمان ملل متحد، نقض حق شهروندی مشکل اصلی و کلیدی اختلافات در میانمار است. حداقل این خطر وجود دارد که حکومت هندوستان با سلب تابعیت چهار میلیون نفر در ایالت آسام، ناآرامی ها در این منطقه تشدید کند.

مورالی کریشنان/ پ.ع/ ع.ف