سوال این است که کاربران انترنت چه کارهایی را برای جلوگیری از جاسوسی در انترنت می توانند انجام دهند. هولگر بلایش، کارشناس انترنت، در مورد رسوایی پریسم در امریکا با خشم می گوید: «مردم اصلا اطلاع نداشتند که نظارت و شنود در چنین سطح گسترده ای انجام می شود».

او که سردبیر یک مجله اختصاصی درباره کمپیوتر است، انتقاد اصلی را این گونه تشریح می کند: «اگر مردم بدانند که (در انترنت) گمنام نیستند و چه کسی بر تبادله اطلاعاتی آن ها نظارت می کنند، در آن صورت رفتار شان را مطابق با این وضعیت تنظیم کنند».

اما به گفته او، سازمان های استخبارات امریکا در مورد برنامه پریسم این کار را انجام نداده اند. بلایش می گوید که این سازمان ها معلومات کاربران را در گستره ای که کسی فکرش را هم تا به حال نمی کرد، نظارت می کنند.

پس کاربران برای حفاظت از اطلاعات شان چه می توانند بکنند؟ آن ها به طور مثال می توانند از صفحه های انترنتی شرکت های بزرگ امریکایی چشم پوشی کنند. به عقیده هولگر بلایش، «کاربران به این ترتیب می توانند خطر را کاهش دهند».

با مخفف هایی مانند «com» یا «us» نمی توان محل استقرار سرور یک شرکت انترنتی را که اطلاعات کاربران در آن ثبت شده اند، شناسایی کرد. اما محل استقرار سرورها از نظر امنیت اطلاعات تعیین کننده است. کارشناسان می گویند که هر کشوری قوانین خودش را دارد. اما گفته می شود که داده های اطلاعاتی در کشور آیسلند از همه جا مطمین تر هستند.

ریاضت اطلاعاتی

هولگر بلایش، کارشناس انترنت می گوید در صورتی که ما از بسیاری سایت ها جهت احتیاط چشم پوشی کنیم، این سوال ایجاد می شود که از انترنت چه باقی می ماند. معنای اش این است که ما باید با یک شبکه انترنتی بدون گوگل، فیس بوک، یوتیوب، مایکروسافت، اسکایپ و اپل کار کنیم. این ها از جمله شرکت هایی هستند که در ارتباط با برنامه پریسم سازمان امنیت ملی امریکا از آن ها نام برده می شود.

کریستوف ماینل، رییس انستیتوت هاسو پلاتنر در شهر پوتسدام آلمان می گوید: «من به طور مثال عضو فیس بوک نیستم، به هر ایمیلی جواب نمی دهم و هر وب سایتی را کلیک نمی کنم. این رفتار من را می توان ریاضت اطلاعاتی نامید».

ماینل در شهر پتسدام آلمان، فن آوری ها و سیستم های انترنت را در دانشگاه تدریس می کند. او در مصاحبه با دویچه وله، تاکید کرد که کاربران انترنت از کارهایی که در مورد پیامدهای آن چیزی نمی دانند، پرهیز کنند.

وضعیت حقوقی اغلب مشخص نیست

هر کشوری قوانین خاص خودش را در مورد انترنت دارد. ماینل، متخصص فن آوری و سیستم های انترنت می گوید، اگر که کاربر از خدمات خارجی استفاده می کند و از قوانین آن کشور آگاه نیست، ممکن است دچار مشکلاتی شود. به گفته او در مورد ایالات متحده نیز این قاعده صدق می کند. در این کشور به خصوص پس از حملات تروریستی، با خارجی ها کاملا متفاوت برخورد می شود: «در مواردی که خطری این کشور را تهدید می کند، از همه منابع ممکن برای شناسایی عوامل خطر استفاده می شود. باید به این مساله واقف باشیم».

اما تنها در ایالات متحده نیست که داده های اطلاعاتی در انترنت نظارت و شنود می شوند. دیگر کشورها نیز برنامه هایی شبیه به آن دارند. در آلمان، طبق قانون مخابرات و نظارت، برخی از اداره ها با تصمیم قاضی اجازه خواندن ایمیل های شخصی را دارند.

رمزگذاری به عنوان دام احتمالی

قوانین شنود و نظارت بر تبادله داده های اطلاعاتی در انترنت در آلمان به مراتب سختگیرانه تر از ایالات متحده هستند. اما بلایش به این عقیده است که هر گونه ارتباط تیلفونی یا انترنتی قابل شنود و نظارت است. به این دلیل کاربران نباید هیچگاه کاملا خاطر جمع باشند و این مساله زمانی هم صدق می کند که از فن آوری های رمزگذاری مدرن استفاده شود.

بلایش، کارشناس انترنت می گوید استفاده از نرم افزارهای رمزگذاری می تواند باعث جلب توجه بیشتر سارنوالان گردد: «اگر کسی زیاد از این فن آوری های رمزگذاری استفاده کند، مطمینا بیشتر جلب توجه می کند تا آن هایی که زیاد به این مسایل اهمیت نمی دهند». بلایش می گوید که سارنولان این مساله را در مقابل او تایید کرده اند.

حریم خصوصی مهم نیست

البته، کریستوف ماینل، استاد دانشگاه از این مطمین است که بسیاری از کاربران به رمزگذاری اطلاعات شان اهمیت نمی دهند. او می گوید که بسیاری در مورد اطلاعاتی که در شبکه های انترنتی تبادله می کنند، بی احتیاط هستند. اما آن ها همزمان توقع دارند که مسوولان از افتادن اطلاعات آن ها به دست افراد سوء استفاده کننده جلوگیری کنند. ماینل معتقد است که در این زمینه انترنت هنوز تا آن حد تکامل پیدا نکرده است.

اما او می گوید، ترجیح می دهد که اطلاعاتش به دست سازمان های استخباراتی بیافتد تا شرکت های خصوصی: «سازمان های استخباراتی در حکومت های دموکراتیک تحت کنترول پارلمان قرار دارند. من بیشتر از این می ترسم که اطلاعات به دست خلاف کاران و شرکت هایی بیافتد که از آن سوء استفاده و یا تجارت می کنند».

ماینل ریاضت اطلاعاتی را تنها راه حل می بیند. او می گوید هرگاه کسی اطلاعات حساس را داخل شبکه انترنت نکند، چیزی را هم از دست نمی دهد.