وقتي کشوري که اقتصاد ملي آن در جهان جاي دوم را دارد، پلان پنج سالۀ جديد خود را ارايه ميکند، مسلم است که اين مسأله براي بقيه جهانيان بي تفاوت نيست. از همين رو در حال حاضر همه انظار به چين دوخته شده است. بروز شنبه مجمع عمومي کنگرۀ ملي خلق چين در شهر پيکنگ آغاز شد. قرار است در پايان اين کنگرۀ ده روزه پلان پنج سالۀ بعدي به تصويب برسد.

ون جيابائو نخست وزير چين در افتتاح مجمع عمومي کنگرۀ ملي خلق چين، در برابر تقريباً 3000 نمايندۀ مردم، از يک رشد بطي تر اقتصادي بمنظور انکشاف پايدار کشور سخن گفت. او پيشنهاد کرد که رشد اقتصادي کشور در سال روان ميلادي بايد به تقريباً 8 درصد کاهش داده شود. در سال 2010 اين رشد به 10،3 رسيده بود.

نخست وزير چين گفت که در سال روان ميلادي کسر بودجه بايد به 900 ميليارد يوان، معادل تقريباً 98 ميليارد يورو، برسد، که اين رقم نسبت به سال گذشته 150 ميليارد يوان کمتر است. به گفتۀ ون جيابائو به اين ترتيب کسر بودجه به دو درصد توليدات ناخالص کشور کاهش مي يابد. نخست وزير چين افزون بر آن يک مبارزۀ شديدتر در برابر تورم پولي، توسعۀ بهتر سيستم تضامن اجتماعي، توزيع عادلانۀ عوايد دولتي براي سکتور هاي مختلف و تقويت روستاها را وعده داد.

استيلاي حزب

کنگرۀ خلق چين، به تأسي از قانون اساسي آن کشور، بالاترين ارگان دولتي است. از سوي ديگر در اولين مادۀ قانون اساسي، که از سال 1982 به اينطرف در کشور نافذ است، اولويت يا تفوق حزب کمونيست تسجيل شده است. از همين رو تقريباً 3000 نمايندۀ مردم نيز از سوي اين حزب به اصطلاح "گلچين" ميشوند.

دليل اينکه اين بزرگترين پارلمان جهان در تاريخ موجوديت خود تا حال هيچگاهي يک پيشنهاد براي تغيير قانون و يا يک گزارش حسابدهي را رد نکرده است، نيز همين استيلاي حزب است. تصاميم اساسي در نشست هاي حزب کمونيست اتخاذ مي شوند. در اجلاس اخير کميتۀ مرکزي اين حزب در ماه اکتوبر سال گذشتۀ ميلادي روي پلان پنج سالۀ جديد توافق صورت گرفت. موافقت کنگرۀ ملي خلق چين براي اين پلان تنها شکل سمبوليک دارد.

تفاوت ميان آرمان و حقيقت

ويلي لام، يک ناظر باتجربۀ چين است. او که در اين ميان در هانکانگ بسر مي برد، از چند دهه به اين طرف انکشاف هاي سياسي چين را دنبال مي کند. به باور اين کارشناس نکتۀ اساسي در پلان جديد پنج سالۀ چين تغييراتي اند که براي ساختار هاي اقتصادي کشور درنظر گرفته شده اند. ويلي لام مي گويد:

"با پلان جديد براي دوري جستن از صنايع توليدي مبتني به کار انساني، که محيط زيست را آلوده مي سازد، و دست يافتن به صنايع مبتني به سرمايه، که در آن از تکنالوژي عصري کار گرفته مي شود، تلاش صورت مي گيرد. با اهميت اين است که براي کاهش دادن رشد اقتصادي به حد اوسط هفت درصد، از قبل فيصله به عمل آمده است."

هرچند در پلان پنج سالۀ قبلي هم هدف همين بود که رشد اقتصادي از 7،5 درصد بلند نرود، با آنهم اقتصاد کشور در سال گذشته به تقريباً 11 درصد رشد کرد. آلود گي محيط زيست، به تحليل رفتن منابع و بروز تورم پولي از پيامد هاي آشکار اين رشد اند. به اين ترتيب ثبات اجتماعي نيز با خطر مواجه شده است. به باور پيتر کيو، خبرنگار هانکانگي، اکنون "توازن اجتماعي" براي رهبري چين در صف مقدم قرار دارد. او مي گويد:

"براي حفظ توازن اجتماعي بايد مردم خرسند ساخته شوند. براي خرسند ساختن مردم منابع مالي بايد عادلانه تقسيم شوند."

وعده ها براي مردم

نگراني حکومت چين در رابطه با ثبات اجتماعي و يا هراس از ناآرامي ها تنها پس از تحولات و دگرگوني ها در شمال افريقا ايجاد نشده است. به باور ويلي لام حکومت تلاش مي کند اقشاري محروم را با دادن امتيازات شخصي راضي بسازد. حکومت، به گفتۀ لام، وعده داده است که بخش اعظم عوايد ملي را براي تأمينات صحي، اعمار ساختمان هاي رهايشي، امور رسيد گي به سالمندان و امثال اين عرصه ها اختصاص ميدهد.

از آنجاييکه حزب کمونيست اجنداي مجمع عمومي کنگرۀ ملي خلق چين را از قبل بسيار دقيق تهيه و تنظيم مي کند، انتظار نمي رود که در اين اجلاس مسألۀ غير مترقبي رخ دهد.

ماتياس هاين/ صفي ابراهيم خيل

ويراستار: رسول رحيم