وين جياباو در اولين سفرش به هندوستان در پنج سال اخير، روز چهار شنبه در راس هياتي به شمول چهار صد نفر از تاجران چيني وارد هندوستان شد. او دو روز در هندوستان مي ماند و روز جمعه به پاکستان خواهد رفت. گسترش همکاري تجاري و کاهش تنش هايي که بر اثر بدگماني هاي چند جانبه بر روابط دو کشور سايه انداخته اند، اهداف اصلي سفر نخست وزير چين به هندوستان عنوان مي شود.

وين جياباو به روز چهار شنبه در يک همايش تجارتي گفت: "چين و هندوستان شريکاني براي همکاري هستند، نه رقيباني در يک مسابقه". همچنان قرار است او يک قرارداد تجارتي به ارزش 16 ميليارد دالر با طرف هندي خود امضا کند.

در سال هاي اخير رقابت بر سر بازارهاي جهاني و مواد خام مورد نياز براي حفظ پيشرفت اقتصادي، تنش هاي تاريخي را در مورد اختلافات مرزي، حمايت از توليدات داخلي و فعاليت هاي دلايي لاما، رهبر تبعيدي تبت در هندوستان، ميان دو کشور برانگيخته است.

اما با وجود کشمکش هاي ديپلوماتيک، روابط تجارتي دو جانبه توسعه يافته است و قرار است سطح مبادلات تجاري دو کشور در سال روان مالي به 60 ميليارد دالر برسد. سال گذشته سطح مبادلات تجاري ميان دو کشور 42 ميليارد دالر بود.

وين جياباو با اعتراف به نگراني هاي هندوستان در مورد مازاد تجاري 18 تا 25 ميليارد دالري چين در معاملات تجاري دو کشور، گفت چين آماده است که زمينه عرضه تکنولوژي معلوماتي و توليدات دارويي هندوستان در بازارهاي چين را مساعد سازد.

وين جياباو گفت: "در جهان فضاي کافي براي توسعه هندوستان و چين وجود دارد". او افزود که هرگز نبايد اجازه داده شود که تلاش براي جستجوي منابع مورد نياز اقتصادي به "رقابت ناسالم" مبدل شود.

ديدار نخست وزير چين از هندوستان در زماني صورت مي گيرد که به گفته ژانگ يان، سفير چين در دهلي جديد، روابط ميان پيکنگ و دهلي جديد "چنان شکننده است که به آساني تخريب مي شود" و در صورت تخريب اين روابط، "ترميم آن دشوار است".

سرحد مرزي مورد اختلاف دو کشور در هماليا يکي از موضوعات گفتگوي روز پنج شنبه جياباو با همتاي هندي اش من موهان سينگ خواهد بود. اين اختلافات مرزي باعث جنگ کوتاه اما خونين در سال 1962 ميان دو کشور شد و همچنان محور اصلي چهارده دور مذاکرات بي نتيجه دو کشور بوده است.

دلايي لاما که از نظر پيکنگ يک جدايي طلب خطرناک تلقي مي شود، بعد از شورش ناکام سال 1959، به هندوستان در تبعيد به سر مي برد. صبح روز چهار شنبه صدها تن از تبتي ها در اعتراض به نقش چين در تبت راهپيمايي کردند و تمثال وين جياباو را به آتش کشيدند.

راهپيمايان درحالي که توسط پوليس نظارت مي شدند، شعار سر مي دادند که "ما براي آزادي سرزمين خود خون خواهيم ريخت و جان فدا خواهيم کرد".

از سفر وين جياباو به هندوستان، رقيب تاريخي پاکستان، در دهلي جديد زياد استقبال نشد. دهلي جديد به روابط نزديک پيکنگ و اسلام آباد با بدگماني مي نگرد.

هارش وي. پنت، استاد بخش مطالعات دفاعي دانشگاه «کينگ» لندن مي گويد در روابطي که به ایجاد توازن قدرت در قرن 21 کمک مي کند، وجود تنش ها بدیهی است.

فرانس پرس/ عارف فرهمند

ويراستا: رسول رحيم