آژانس ملی تحقیقات هند در حال بررسی این موضوع است که آیا شبه نظامیان کشمیری روز جمعه از یک «بمب مقناطیسی» برای هدف قرار دادن اتوبوس حامل زائران هندو استفاده کردند یا خیر. در این حمله چهار نفر کشته شدند و ۲۴ تن دیگر زخم برداشتند.

«مبارزان آزادی جامو و کشمیر» که یک گروه ستیزه جوی کمتر شناخته شده است، مسئولیت این حمله را به عهده گرفت و گفت که اتوبوس با یک بمب مقناطیسی دست ساز هدف قرار گرفت. این بمب‌ها را می توان به وسیله نقلیه چسباند و از راه دور منفجر کرد.

استفاده از بمب مقناطیسی توسط شبه نظامیان کشمیری تاکتیک نسبتاً جدید است. در فبروری ۲۰۲۱، نیروهای امنیتی هند ده‌ها بمب از این گونه را طی حملاتی در کشمیر کشف و ضبط کردند.

این بمب‌ها بارها توسط گروه‌های شورشی در افغانستان علیه نیروهای ناتو استفاده شده اند. مقامات امنیتی هند می گویند که موجودیت این بمب‌ها در کشمیر متاثر شده از شورش‌ها نگران کننده است. 

مقامات ارتش هند نیز می گویند که سلاح های بیشتری پیدا کرده اند که مهرهای امریکایی در آن‌ها وجود دارد.

مرز افغانستان با شمال پاکستان به کشمیر تحت کنترول هند نزدیک است و عبور شبه نظامیان به منطقه مورد مناقشه را آسان‌تر می کند.

تسلیحات ناتو در کشمیر

پس از خروج نیروهای ناتو از کشور جنگ زده افغانستان در سال گذشته، ارتش هند تفنگ‌های ام ۴ کارباین ساخت امریکا را از نزد چندین شبه نظامی خارجی که در مناطق مختلف کشمیر تحت حاکمیت هند کشته شده بودند، پیدا کرد.

ویدیوهایی که نشان می دهند جنگجویان تفنگ های خودکار (ام ۲۴۹) تفنگ‌های تاکتیکی ۵۰۹، تفنگچه‌های ام ۱۹۱۱ و تفنگ‌های ام ۴ کارباین را حمل می کنند نیز منتشر شده است. همچنین، بیش از ۱۲ تلفون ماهواره ای ایریدیوم با دستگاه های تصویربرداری حرارتی مجهز با وای فای که به شبه نظامیان کمک می کند تا به طور محفوظ نفوذ کنند و حلقه های امنیتی را به ویژه در جریان شب دور بزنند، در کشمیر پیدا شده اند. این سلاح ها توسط نیروهای امریکایی در افغانستان استفاده می شدند.

در ماه فبروری، جنرال آجای چندپوریا، یک مقام ارتش هند، اعتراف کرد که تسلیحات پیشرفته ساخت ایالات متحده از افغانستان به کشمیر راه یافته است.

رسانه های هندی از چندپوریا نقل کردند که گفته است: «از سلاح ها و تجهیزاتی که به دست آوردیم، متوجه شدیم که تسلحات پیشرفته، تجهیزات دید در شب که از سوی امریکایی ها در افغانستان رها شده بود، اکنون به این طرف راه پیدا کرده است.»

او افزوده است: «برخی از این [سلاح ها] در درگیری های اخیر در خط کنترول (مرز هند و پاکستان در امتداد کشمیر) کشف شده است.»

ناآرامی های افغانستان چگونه بر ستیزه جویان کشمیر تأثیر می گذارد

یک مقام ارشد نظامی به دویچه وله گفت که گسترش تسلیحات امریکایی در کشمیر در حال بررسی است.

او گفت: «سقوط کابل تأثیر عمیقی بر وضعیت امنیتی در منطقه، به ویژه در کشمیر دارد. پس از خروج شوروی از افغانستان در سال ۱۹۸۹، شاهد سرازیر شدن جنگجویان افغان به کشمیر بودیم و ممکن است دوباره شاهد آن باشیم. اما ارتش هند برای مقابله با آن آماده است.»

پس از خروج نیروهای شوروی سابق از افغانستان، ستیزه جویان اسلام گرا از کشورهای مختلف در افغانستان برای حمایت از شبه نظامیان محلی در مبارزه با دهلی نو وارد کشمیر شدند. این جنگجویان که از افغانستان می آمدند، به شورشگری در کشمیر انگیزه دادند و یک منازعه عمدتاً سیاسی را به یک جنبش خشونت آمیز تبدیل کردند.

در دهه ۱۹۹۰، حدود ۱۰۰۰ شبه نظامی خارجی توسط نیروهای امنیتی هند کشته و صدها نفر بازداشت شدند. بیشتر آن ها افغان و پاکستانی بودند، اما شبه نظامیانی از کشورهای آسیای میانه و افریقا نیز در میان آنها حضور داشتند.

مقامات کشمیری می گویند که در حال حاضر نزدیک به ۵۰ درصد از شبه نظامیان فعال در کشمیر، افراد محلی نیستند. اما گروه های جدایی طلب کشمیری مدعی اند که جنبش آنها علیه هند کاملاً بومی است.

تغییر نیروهای ستیزه جو در کشمیر

افزایش تعداد جنگجویان خارجی در کشمیر، نگرانی از حملات بیشتر علیه سیاستمداران طرفدار دهلی جدید و جامعه اقلیت هندو در این منطقه را افزایش داده است.

ارزان تاراپور، کارشناس امنیتی در مرکز تحقیقات آسیا و اقیانوسیه دانشگاه استنفورد، به دویچه وله گفت که کشف تسلیحاتی که منشای آن افغانستان است و حضور ستیزه جویان خارجی، لزوماً به معنای افزایش احتمالی حملات خشونت آمیز در کشمیر نیست.

او گفت: «این سلاح های کوچک نشان دهنده هیچ افزایش قابل توجهی در ستیزه جویی در کشمیر نیست.»

اما حملات شبه نظامیان در حال افزایش است. هند و پاکستان هر دو ادعای کامل ارضی بر کشمیر دارند، اما هر یک از این دو کشور فقط بر بخش هایی از آن حکومت می کنند.

به تاریخ ۱۳ ماه می، ستیزه جویان راهول بات، یک مقام دولتی از جامعه قومی هندوهای کشمیری را در دفتر او در منطقه بودگام کشتند. هردو ستیزه جوی دخیل در ترور بات بعدا در شمال کشمیر کشته شدند. مقامات گفتند که آن ها ستیزه جویان خارجی بودند اما نمی توان ملیت آن ها را مشخص کرد.

تاراپور می گوید که رفتن شورشیان «جنگ دیده» از افغانستان به کشمیر، نتیجه بازگشت طالبان به قدرت در افغانستان است.

وی در عین حال گفت، نیروهای امنیتی هند باید با نیروهای در حال تغییر در کشمیر که ارتباطی با خروج ایالات متحده از افغانستان ندارد، مقابله کنند.

سمان لطیف/ ح. س.