بحث های زیادی راجع به صحت بر محور بیماری های روانی می چرخد. اما نبود عوارض بیماری های روانی به معنای سلامت روحی نیست. در این گزارش چند راه حل عملی و مبتنی بر شواهد برای تقویت صحت روحی و روانی توصیه شده است.
اعلانات بازرگانی
کریس اوسالیوان از بنیاد صحت روانی در بریتانیا می گوید: «سلامت روانی به این معنی است که ما با این مسایل که کی هستیم، چه هستیم و در کجای جهان قرار داریم، خود را راحت احساس کنیم.»
بیشتر مردم وقتی که اصطلاح «صحت روانی» را می شنوند، به بیماری های روحی و روانی مانند افسردگی، ترس و اعتیاد فکر می کنند. اما محققانی مانند سالیوان می گویند که سلامت روانی فقط در نبودن عوارض چنین بیماری هایی خلاصه نمی شود و معنای نهفته در این اصطلاح فراتر از آن می رود.
براساس شواهد رو به افزایش، صحت روحی و روانی با سلامتی فیزیکی و برقراری ارتباطات اجتماعی مرتبط است. در این مقاله می توانید چند توصیه عملی را برای حفظ صحت روانی در زندگی روزمره مطالعه کنید. اما این را هم در نظر بگیرید، اگر به بیماری شدید روانی مبتلا هستید، این راهنمایی ها احتمالا کمکی به شما نمی کند.
فعال بودن
روح و روان ما به بدن مان وابسته است. ثابت شده است که تحرک فیزیکی باعث ترشح مواد کیمیایی در مغز ما می شود و حالت روانی ما بهبود می یابد. ورزش به خوابیدن بهتر و کاهش احساس ترس و اضطراب کمک می کند، حافظه و قدرت درک و شناخت را بهبود می بخشد و شانس تجربه کردن رویدادهای مثبت را در طول روز افزایش می دهد.
اوسالیوان به دویچه وله گفت: «در مورد تاثیر تحرک و ورزش بر جلوگیری و معالجه انواع خفیف افسردگی و ترس شواهد قوی وجود دارد». او ادامه داد: «حتی وقتی که شما در چنگال افسردگی گرفتار هستید، ورزش و تمرین می تواند کمک کند».
فعالیت فیزیکی به این معنی نیست که ما حتما باید دوش و ورزش کنیم. فعالیت هایی که ضربان قلب را افزایش می دهند، مانند باغبانی، پاک کاری با تحرک زیاد فیزیکی و رفتن به سر کار با بایسکل می تواند تاثیر مثبتی بر صحت روحی و روانی ما بگذارد.
چرا سبک زندگی بی تحرک کشنده است؟
بیشتر آلمانی ها می گویند که صحتمند هستند اما نیمی از مردم نمی دانند که آنها حتا کمترین میزان ورزش مورد نیاز را انجام نمی دهند. آنها یا روی چوکی اداره هستند یا روی مبل خانه؛ این مسئله و تاثیرات آن البته جهانشمول است.
عکس: picture-alliance/dpa
ما به اندازه کافی حرکت نمی کنیم
یک گزارش تازه نشان می دهد که میزان صحت آلمانی ها به کمترین حد در طول تاریخ رسیده است. در حال حاضر کمتر از ۹ درصد مردم "سبک زندگی کاملا صحی" دارند. مشکل اساسی تحرک کم است. به طور متوسط، آلمانی ها حدود هفت و نیم ساعت را نشسته سپری می کنند اما تنها آلمانی ها این طور نیستند، این یک معضل جهانی است.
عکس: picture-alliance/dpa/K. Krämer
آیا نشستن هم مانند سیگرت کشیدن مضر است؟
در سال های اخیر، بی تحرکی "سگرت کشیدن جدید" خوانده شده است چرا که به همان اندازه خطر ابتلا به بیماری ها را افزایش می دهد. هرچند همه دانشمندان معتقد نیستند که این دو عامل در یک کتگوری قرار بگیرند، اما طی ۱۵ سال هر دوی این عوامل با نارسایی های صحی مانند کاهش فشار خون، چرخش کم خون، سرطان، بیماری های قلبی و دیابت ارتباط داشته اند.
عکس: picture-alliance/AltoPress/Maxppp/T. Lannié
هر فرم نشستن تاثیر متفاوتی دارد
نشستن روی چوکی اداره به اندازه نشستن روی مبل و تماشای تلویزیون، تاثیر مستقیم بر میزان خطرات صحی ندارد. نشستن بیش از حد روبروی تلویزیون به طور مستمر با مرگ زودرس، دیابت نوع ۲ و بیماری های قلبی ارتباط داشته است.
عکس: Photographee.eu - Fotolia
افزایش ناتوانی و ضعف در زنان
زنانی که مدت زیادی را در حالت نشستن سپری می کنند، بیشتر با خطر ضعف و ناتوانی مواجه اند. گزارش جدید دانشگاه کوینزلند آسترالیا نشان می دهد که بدن این زنان بعد از بیماری و زخم، کمتر التیام می یابد.
عکس: picture-alliance/dpa/T. Eisenhuth
کمتر بنشینید، بیشتر حرکت کنید
دانشمندان می گویند که با افزایش مدت زمان نشستن، خطر مرگ زودرس نیز زیاد می شود اما اگر مدت زمان نشستن بی وقفه، کمتر از ۳۰ دقیقه باشد، شما می توانید میزان این خطر را کاهش دهید. بعد از هر سی دقیقه نشستن مخرب، کوشش کنید تا حداقل پنج دقیقه تحرک داشته باشید و مثلا راه بروید.
عکس: picture-alliance/PhotoAlto/E. Audras
میز کار ایستاده
برای کارمندان اداری، نشستن بخش ناگزیر کار روزانه است اما شما می توانید مثلا ایمیل را به حالت ایستاده نیز بنویسید. میزهایی که پایین و بلند می شوند، کم کم در ادارات سراسر جهان رایج می گردد. با آن هم، تحقیقات نشان می دهد که این بهترین راه حل نیست چون در حالت ایستاده هم شما تحرک کم دارید و انرژی زیادی خرج نمی کنید.
عکس: picture-alliance
ورزش و تحرک مدام
نشستن تمام مزایای ورزش را از بین می برد اما هرچه کمتر وقت خود را به نشستن بگذرانید، بهتر است. کارشناسان صحت می گویند که برای ما مهم است که تا می توانیم تحرک داشته باشیم و ضربان قلب خود را بالا ببریم. "سازمان صحت جهانی" ۱۵۰ دقیقه فعالیت متوسط یا ۷۵ دقیقه فعالیت شدید را در یک هفته، برای سلامتی ما پیشنهاد می کند.
عکس: picture-alliance/dpa
7 عکس1 | 7
ثابت شده است که گردش در فضای آزاد نیز وضعیت روحی و روانی را بهبود می بخشد. دانشمندان در چارچوب یک کار تحقیقاتی از سال ۲۰۱۵ فعالیت مغزی افراد سالم را پس از ۹۰ دقیقه قدم زدن در طبیعت یا در شهر مقایسه کردند. فعالیت در بخش پیشپیشانی آن هایی که در طبیعت قدم زده بودند، کاهش یافته بود. این بخش زمانی فعال می شود که ما هراس داریم یا این که بر احساسات منفی تمرکز می کنیم.
تغدیه خوب
در بسیاری از کتاب های کارشناسان تغذیه که میزان آن نیز رو به افزایش است، برای حفظ صحت روحی و روانی یک رژیم غذایی متوازن با مقدار زیاد میوه و ترکاری و مقدار اندک غذای صنعتی و پروسس شده توصیه شده است. ثابت شده است که تغذیه و گرسنگی بر تشکیل سلول های مغزی بشری تاثیرات متفاوتی دارد، به خصوص در آن بخش از مغز که گفته می شود با تنظیم حالات روحی و روانی به نوعی در ارتباط است.
براساس تازه ترین تحقیقات بین عادات بد غذایی و احساسات منفی ارتباط وجود دارد و یک رژیم غذایی غنی از نباتات و ضد التهاب می تواند جلو افسردگی را بگیرد. التهاب در بدن بر باکتری های موجود در معده و روده تاثیر می گذارد و براساس شواهد رو به افزایش، این وضعیت بر خلق و خو و رفتارمان تاثیرات قابل توجهی دارد.
اوسالیوان می گوید، یک رژیم غذایی سالم به معنای احتیاط در مصرف الکول نیز هست. او می گوید: «بسیاری از موارد خودکشی به استفاده از الکول ارتباط دارد».
خوابیدن به اندازه کافی
تحقیقات نشان می دهد که نخوابیدن می تواند بر حالت روانی، قدرت تمرکز و حتی هوش عاطفی ما تاثیرگذار باشد.
اوسالیوان در این باره می گوید: «بیشتر مردم به اندازه کافی نمی خوابند. اما ما می دانیم که خواب ارتباط بسیار نزدیکی با صحت روحی و روانی دارد».
براساس جدیدترین کارهای تحقیقاتی خواب کوتاه روزانه برای اشخاصی که در طول شب به هر دلیلی نمی توانند بخوابند، تاثیر مثبتی دارد. بر این اساس خواب کوتاه در جریان روز به مدت ۲۰ دقیقه به جبران کمبود خواب شبانه کمک می کند.
توجه و حضور خودآگاهانه در لحظه
اوسالیوان می گوید که حضور آگاهانه در لحظه و توجه به آن چه که در پیرامون ما جریان دارد، می تواند به بیرون آوردن ما از چرخه باطل احساسات و افکار منفی کمک کرده و از تکرار آن جلوگیری کند. به گفته اوسالیوان، همانگونه که می توانیم تمرین فیزیکی داشته باشیم، حضور آگاهانه در لحظه و توجه را هم می توانیم تمرین کنیم.
تصویر: چگونه میتوانیم با تقویت سیستم ایمنی بدن علیه ویروسها و باکتریها مبارزه کنیم؟
سیستم ایمنی بدن ما میکانیسم موثری دارد که از بدن در برابر میلیونها میکروب محافظت و دفاع میکند. با رعایت این نکات میتوانیم سیستم دفاعی بدن را قوی نگهداریم و به میکروبها فرصت ندهیم تا ما را دچار بیماری کنند.
عکس: Fotolia
عادت غذایی رنگارنگ
سیستم ایمنی بدن ما به مواد مختلفی ضرورت دارد که سبزیجات و میوهجات آن را تکمیل میکنند. بنابراین، عادت غذایی مان باید صحی و رنگارنگ باشد. نارنج و کینو، دلمه سرخ رنگ، سبزیجات سبز رنگ و کلم سرخ ویتامینهای مختلفی را تولید میکنند و مملو از ویتامین "سی" طبیعی اند.
عکس: PhotoSG - Fotolia
در حرکت باشید!
مطالعات علمی ثابت کرده است که تمرین منظم عضلاتی مانند دوش آهسته، قدم زدن منظم با دو عصا و پیاده روی، سه بار در هفته و هر بار برای ۲۰ دقیقه میتواند سیستم دفاعی بدن را تقویت کند. اما مواظب باشید که انجام بیش از حد توان این تمرینها میتواند سیستم ایمنی بدن را ضعیف کند.
عکس: Alexander Rochau/public domain
خوب و کافی بخوابید!
خواب کافی باعث میشود که بدن انسان نیروی تازه بگیرد و خستگی رفع شود. اما تنها خواب کافی نیست. خواب باید عمیق باشد. در مرحله خواب عمیق، پیامرسانهای عصبی که نوع خاصی از مواد کیمیایی است، آزاد میشوند و سیستم ایمنی به فعالیت میافتد.
عکس: Gina Sanders - Fotolia
از زندگی لذت ببرید!
تحقیقات نشان داده اند که سرخوشی و میل و رغبت به زندگی سیستم ایمنی انسان را تقویت میکند. خنده و شادی نه تنها به کیفیت زندگی انسان بهبود میبخشد، بلکه بدن انسان را در برابر برخی ویروسها و میکروبها نیز مقاوم میسازد.
عکس: drubig-photo - Fotolia
استرس نداشته باشید!
استرس یا فشار روانی منفی باعث آزاد شدن ادرینالین و کورتیزول میشود. این هورمونها میتوانند سیستم ایمنی بدن را فلج سازند. از بین بردن استرس و مدیریت کردن وقت به بدن انسان اجازه استراحت و تولید انرژی مجدد میدهد. تمرینهای عضلاتی و آرامشبخش مانند مدیتیشن و یوگا به صورت فوق العاده سیستم ایمنی بدن را تقویت میکنند.
عکس: ArTo - Fotolia
قدم بزنید!
با قدم زدن در بیرون هم میتوان هوای تازه گرفت و هم تمرین بدنی انجام داد. هردو در تقویت سیستم دفاعی بدن کمک میکنند. غشاهای مخاطی از جریان بهتر خون سود میبرند و افزایش غلظت آن مبارزه علیه مکروبها را سادهتر میسازد.
عکس: Patrizia Tilly - Fotolia
متوجه مقدار شکر باشید!
تحقیقات ثابت کرده است که حل شدن برخی انواع قند مانند فرکتوز و گلوکوز در بدن انسان آنقدر ویتامین مصرف میکند که در بدن وجود ندارد. به این دلیل، متوجه مقدار قندی که استفاده میکنید باشید.
عکس: bit24 - Fotolia
داغ و سرد!
شاور متناوب داغ و سرد در تنظیم دمای بدن کمک کرده و جریان خون را تقویت میکند. علاوه بر آن، ماساژ در جریان حمام کردن مثلاَ توسط اسفنج حمام یا بورس سیستم ایمنی بدن را بیشتر تحریک می کند.
عکس: apops - Fotolia
8 عکس1 | 8
ارتباطات اجتماعی
بیشتر مردم به دنبال برقراری ارتباط با دیگران هستند. براساس شواهد موجود تعلق به یک گروه و برقراری ارتباطات اجتماعی به اندازه رژیم غذایی، تحرک و خواب اهمیت دارد. اما سالیوان می گوید، با وجود این که اختراعات و ابداعات بی شماری برای برقراری ارتباط انجام شده، «تنهایی به یکی از مشکلات زمانه ما تبدیل شده است».
اوسالیوان می گوید: «تنهایی به اندازه سگرت کشیدن برای صحت مضر است». او به تحقیقاتی اشاره می کند که در این زمینه انجام شده است.
برقراری ارتباطات اجتماعی و توانایی گفتگو با دیگران راجع به مشکلات شخصی مهم است. به گفته سالیوان «این مهم است نه تنها برای افراد مبتلا به بیماری های روانی، بلکه برای هرکسی. مردم با استفاده از اختراعات و ابداعات دیجیتالی بیش از هر زمان دیگری با یک دیگر مرتبط هستند. اما ارتباطات در زندگی واقعی رنگ می بازد».
اما اوسالیوان به افرادی که فکر می کنند انجام همه این توصیه ها خارج از حد توانشان است، می گوید: «آن توصیه هایی را دستچین کنند که برای شان مفید است و به آن ارجحیت بدهند». او می افزاید، مهمتر از همه این است که «مشخص کنید چه اقداماتی به نفع شما است و در آن راه تلاش کنید».
چارلی شیلد/م. ا.
چند توصیه کوتاه برای جلوگیری از فراموشی و زوال عقل
دلیل اصلی ابتلا به الزایمر و بیماریهای مشابه آن هنوز روشن نیست، اما با آنهم می توان گفت که ورزش و حرکت بدنی میتوانند از بیماری های شدیدی به شمول آلزایمر یا زوال عقل نیز می تواند جلوگیری کند.
عکس: Colourbox
از افزایش وزن جلوگیری کنید
ورزش یکی از راه های مؤثر کاهش وزن است. برای رسیدن به چنین هدفی کارشناسان استفاده از غذای صحی و بیش از همه تحرک مناسب را توصیه می کنند. زیرا حرکت کردن نه تنها باعث کاهش وزن می شود، بلکه همچنان بر جریان خون و جریان میتابولیسم بدن تأثیرات مثبی را بر جا می گذارد.
عکس: picture-alliance/dpa/G. Breloer
رژیم غذایی با سبزیجات
تحقیقات زیادی ثابت کرده اند که استفاده از غذای سالم به شمول سبزیجات، سالاد و روغن نباتی همچنان بر شریان های بدن تأثیرات خوبی بر جا می گذارند. زیرا در کنار ورزش اگر به غذا نیز توجه گردد، از بیماری های به شمول ایست قلبی، حملات عصبی و نیز الزامیر می شود جلوگیری نمود.
عکس: picture-alliance/dpa/F. May
تحرک و ورزش
افزون بر این، حرکات بدنی نه تنها برای جلوگیری از خیلی بیماری ها مفید می باشد و شریان های خون را در حرکت نگه میدارد، بلکه همچنان راسأ به مغز انسان نیز تأثیرات سودمندی دارند. به این ترتیب حرکات ورزشی نه تنها قدرت تمرکز فکری را در انسان افزایش می دهد، بلکه بر حافظه انسان نیز خیلی مؤثر می باشند.
عکس: picture-alliance/dpa
سگرت را دور اندازید
هیچ زمانی مانند امروز ترک کردن سگرت اینقدر ساده نبود. تقریباً در تمام مکان های عمومی در آلمان، کشیدن سگرت ممنوع است و روز تا روز افراد کمتر سگرت به دست را می توان دید. بنابراین گرایش استفاده از سگرت نیز کمتر شده است. نیکوتین یک سم عصبی است! اگر به این دلیل کسی قناعت نکند، همچنان این ماده خطر اختلال جریان خون را نیز در پی دارد.
عکس: picture-alliance/dpa/R. Bonß
الکول زهر خالص است
الکول نیز یک ماده سمی برای اعصاب است. استفاده الکول با درصدی بالا به مغز صدمه می رساند. مطالعات زیاد علمی این مساله را ثابت کرده است.
عکس: picture-alliance/dpa/J. Büttner
فعالیت ذهنی
علاوه بر این هر نوع فعالیت ذهنی همچنان مغز انسان را از سکون نجات می دهد. به این معنی که نه تنها حل جدول معما ها یا هم به حافظه سپردن جملاتی می توانند به مغز انسان کمک کنند، بلکه ارتباطات اجتماعی که ورزش یکی از راه های تأمین آن به شمار می رود نیز می تواند بر تقویت حافظه کمک کند.
عکس: Reiner Wandler
رقصیدن منظم
رقص و موسیقی هرچند رسماَ به عنوان ورزش خوانده نمی شوند، اما هر دوی آنها در جوان ماندن انسان مؤثر می باشد. برای جلوگیری از بیماری های شدید در کنار امکانات علاج طبی، راه بهتری از تعیین زمان های منظمی برای ورزش و رقص وجود ندارد.