شمار کسانی که پیهم ناخن های خود را می جوند و اصلاً نمی توانند این عادت آزار دهنده خود را متوقف کنند، بیشتر از آن است که تصور می شود. اکثر افراد از کودکی به این کار شروع می کنند و حتی در نوجوانی و بزرگسالی نیز نمی توانند از آن خودداری کنند.

جویدن ناخن به صورت خودکار و اغلب کاملاً ناخودآگاه صورت می گیرد. بر اساس مطالعه ای که در کتابخانه ملی طبی ایالات متحده امریکا منتشر شده است، ۲۰ تا ۳۰ درصد مردم جهان در تمام گروه های سنی، ناخن های خود را می جوند.

علل مختلف

جویدن ناخن علل زیادی دارد، مثلاً عدم اطمینان و اضطراب. اما حتی یک فیلم هیجان انگیز نیز می تواند منجر به دندان گرفتن و جویدن پیهم ناخن ها شود. جویدن ناخن در اغلب موارد واکنشی در برابر ترس، آشتفتگی، استرس و یا یک وضعیت خسته کن و بلاتکلیفی است. بسیاری از افراد برای مقابله با استرس احساسی یا عاطفی و یا بیرون کردن افکار خود از موقعیت های ناخوشایند، به جویدن ناخن های خود متوسل می شوند.

مرتبط: شکر برخی باکتری‌های مفید روده را می‌کشد

عادت جویدن ناخن به ندرت ناشی از یک بیماری جدی روانی است. اندریاس وال کوردون، متخصص روانشناختی و روان درمانی در کلینیک تخصصی اوبربرگ در شوارتس والد آلمان می گوید: «زمانی که علایم واضحی از تأثیر ناخن جویدن بر روان یک فرد و یا آسیب جدی ناشی از این عادت وجود نداشته باشد، ما اساساً از یک اختلال رفتاری صحبت نمی کنیم. یعنی این به شدت عادت و میزان تأثیر آن بستگی دارد.»

جراحات جدی محتمل است

اگر ناخن ها تا سطح زیرین آن جویده شوند و حتی پوست زیر ناخن آسیب ببیند، آنگاه می تواند واقعاً مشکل ساز شود. در آن صورت ممکن است پوست و گوشت زیر ناخن پاره شده و شروع به خونریزی کند. داکتر وال کوردون می گوید: «ساحه تخریب شده می تواند التهاب کند و توسط میکروب ها و باکتری ها عفونی گردد. چنین چیزی در زمره بیماری های پوست، یقیناً یک امر بسیار جدی است.» او می افزاید که در نتیجه انساج ساحه آسیب دیده می تواند دردناک و ملتهب و صفحه ناخن کوتاه شده و ناخن ها فرسوده گردند.

داخل دهن انسان نیز می تواند متأثر شود؛ زیرا باکتری ها و میکروب ها می توانند در زیر ناخن های تخریب شده جمع شده و بقایای ناخن ها سپس از طریق دهن وارد بدن شوند. این می تواند یکی از دلایلی باشد که افرادی که ناخن های خود را می جوند، بیشتر به سرماخوردگی، عفونت های جهاز هاضمه و یا بیماری اگزانتم دچار می شوند.

همچنان دندان های انسان نیز از اثر جویدن ناخن آسیب می بینند، زیرا باکتری ها و میکروب ها می توانند در میان آنجا جمع گردیده و طور مثال به بوی بد دهن منجر شوند.

وال کوردون به این باور است که جویدن ناخن بیشتر یک عادت ناسالم بوده که لازم نیست به عنوان یک بیماری در نظر گرفته شود، آنطوری که در مورد بیماری «اختلال وسواس جبری» صدق می کند. این متخصص می گوید: «پدیده های شناختی هیچ پیوندی با جویدن ناخن ندارند، بلکه اغلب به حالت تنش مربوط می شوند، اما مبتنی به هیچ روند شناختی و ذهنی نیستند.»

ترفندها و رویکرد ها می توانند کمک کنند

در کودکان ناخن جویدن معمولاً به مرور زمان خود به خود از بین می رود، طوری که از یک روش رایج یعنی آلوده ساختن نوک انگشتان کودک با محلول غیرسمی کار گرفته می شود. این محلول طور مثال از دناتونیوم، تلخ ترین ماده کیمیایی ساخت بشر، و یا بیترکس تشکیل شده است. این ترکیبات کیمیایی طعم بسیار تلخی داشته و برای صحت انسان کاملاً بی ضرر اند و در بدن جذب نمی شوند.

نوجوانان و به ویژه دختران زمانی که به سن بلوغ می رسند معمولاً از عادت جویدن ناخن خودداری می کنند، زیرا آنها در این سن و سال تمایل به داشتن دست ها و ناخن های مرتب می داشته باشند. بسیاری از آنها از فرسوده شدن انتهای ناخن خود خجالت می کشند و سعی می کنند آنها را پنهان کنند، چه ناخن ها به عنوان آیینه سلامتی محسوب می شوند.

افراد بزرگ سال که نمی توانند عادت جویدن ناخن خود را ترک کنند، نیز می توانند از محلول های تلخ برای نوک انگشتان خود استفاده کنند. آنها همچنان می توانند با این رفتار خود یک برخورد آگاهانه داشته باشند. کارشناسان اغلب به همچو افراد توصیه می کنند که این رفتار خود را همه روزه در یک دفترچه درج کنند. وال کوردون می گوید: «در قدم نخست شناخت رفتار خودی مهم است: جویدن ناخن چه زمانی رخ می دهد؟ چگونه رخ می دهد؟ چه وضعیتی احتمالاً سبب تحریک این عمل می شود؟»

تغییر مسیر حرکت های خود به خودی

افرادی که به جویدن ناخن عادت دارند، زمانی می توانند بهتر با این عادت مبارزه کنند که طور مثال به فعالیت های جایگزین متوسل شوند. آنها باید رویکردی را آگاهانه درنظر گرفته و به شدت به آن پایبند بمانند. مثلاً وقتی انگشت شان به طور خود به خودی به طرف دهن حرکت کند، باید آگاهانه مسیر آن را تغییر داده و گوش و یا شانه خود را با آن لمس کنند. در نتیجه آسیبی به ناخن و انگشت نمی رسد. به هر اندازه که چنین حرکت جایگزینی بیشتر انجام شود، به همان پیمانه فرد به حرکت جدید بیشتر عادت می کند و در نتیجه رفتارش تغییر می کند.

ناخن ها به مراقبت و تغذیه سالم نیاز دارند

سال ها جویدن و به دندان گزیدن ناخن ها آثاری از خود باقی می ماند. به منظور بهبود بخشیدن دوباره ناخن ها، باید به طور مداوم از آنها مراقبت کرد. مثلاً عصاره گیاه صبر یا آلوئه ویرا و همچنان عطرمایه ها یا جوهر های روغنی برای تسکین و تغذیه پوست و ناخن ها شهرت دارند.

یک رژیم سالم و متنوع غذایی نیز به سلامتی ناخن ها کمک می کند، زیرا ناخن های سالم به ویتامین ها و مواد معدنی مختلفی نیاز دارند. به ویژه بیوتین ویتامین B می تواند در متابولیسم اسیدهای آمینه پروتئین ساز به بدن کمک کند. بیوتین طور مثال در محصولات غلات کامل، جو دو سر بدون غلاف، بادام زمینی، ماهی سالمون و زردی تخم مرغ یافت می شود. کمبود آهن و یا کلسیم می تواند به شکنندگی ناخن ها منجر شود. آهن مثلاً در حبوبات یا لبلوی سرخ، و کلسیم در لبنیات، سویا و یا بادام وجود دارد.

گودرون هایزه / ص.ا، ر.ش