حکومت آلمان درست یک سال پیش به هدف تسریع رسیدگی به تقاضاهای پناهندگی و افزایش اخراج پناهجویان ردشده قانون موسوم به «بسته دوم پناهندگی» را تصویب کرد.این قانون چه کارکردی برای آلمان و چه تاثیراتی بر پناهجویان گذاشته است؟
اعلانات بازرگانی
خالد یک پناهجوی سوریایی می گوید که آرزو دارد بتواند چهار ماه از زندگی اش را کاملا از خاطرش پاک کند که پر از کابوس و ترس از اخراج بود. در این دوره، اواخر سال ۲۰۱۶، به آخر رمق و توان خود رسیده بود و نمی توانست بر کارش به عنوان یک انجنیر تمرکز نماید. این پناهجوی ۲۷ ساله سوریایی می گوید: «من تقریبا دیوانه شده بودم».
خالد وقتی ماجرایش را قصه می کند، شدیدا متاثر می شود و حتا نفسش می گیرد. او قصه می کند که چطور همسرش از سوریه به طور غیرقانونی راه اروپا را در پیش گرفت، مانند بسیاری از انسان های دیگر؛ راه دشواری که در آن پناهجویان با قایق های کوچک از دریا می گذرند، کوه ها و دشت ها را طی می کنند و مدام با مرزهای بسته بر می خورند. برخی ها نمی توانند از این راه جان به سلامت ببرند.
خالد و همسرش خطر را به جان خریدند چون چاره دیگری نداشتند. او می گوید: «هیچ راه حل دیگری نبود». او به سرعت از تصمیم مقامات مطلع شد که به او "حق حمایت جانبی" داده بودند. خالد می گوید که او پس از آن که در تظاهرات ضد رژیم سوریه شرکت کرده بود و بارها زندانی شده بود، مجبور به فرار از کشورش شد.
پروازول "بسته دوم پناهندگی" را "مشکل ساز" می داند
طبق "بسته دوم پناهندگی" که یک سال پیش تصویب شد، پناهجویانی که به باور مقامات به صورت فردی در کشور شان تحت پیگرد قرار ندارند اما به دلایل وضعیت کنونی کشور شان پس فرستاده نمی شوند، «حفاظت فرعی» دریافت می کنند.
کسانی که این نوع اقامت پناهجویی را دریافت می کنند، حق ندارند تا دو سال خانواده خود را به آلمان دعوت کنند. غالبا ادغام اعضای فامیل برای این افراد حتا بیش از دو سال طول می کشد.
سال ۲۰۱۶؛ کاهش در شمار تازه واردها، افزایش در تقاضای پناهندگی
در سال ۲۰۱۶، شمار پناهجویان تازه وارد به آلمان به طور قابل توجهی کاهش یافت اما در مجموع میزان درخواست پناهندگی سیاسی نسبت به سال ۲۰۱۵، بیش از ۵۶ درصد افزایش یافت.
عکس: dapd
اولین درخواست پناهندگی
بر اساس آمار "اداره فدرال برای مهاجرت و آوارگان" آلمان، در سال گذشته میلادی ۷۲۲,۳۷۰ درخواست پناهندگی سیاسی برای اولین بار ارائه شد. این شمار حدود ۶۵ درصد افزایش را در مقایسه با سال پیش تر نشان می دهد. در سال ۲۰۱۵، شمار اولین درخواست ها، ۴۴۱۸۹۹ دوسیه بود.
عکس: picture-alliance/arifoto UG/M. Reichel
درخواست برای چانس دو ۳۳.۳ درصد کاهش یافت
با این همه، درخواست های تجدید نظر در سال گذشته میلادی ۳۳.۳ درصد کاهش یافت. در سال ۲۰۱۵ این شمار ۳۴۷۵۰ دوسیه برای چانس دو درخواست داده بودند. در سال ۲۰۱۶ اما این شمار به ۲۳۱۷۵ دوسیه کاهش یافت.
عکس: picture-alliance/dpa/F. von Erichsen
مجموع درخواست های پناهندگی ۵۶ درصد افزایش یافت
مجموع درخواست ها به شمول درخواست های اول و تجدید نظر در سال گذشته میلادی ۷۴۵۵۴۵ دوسیه بود. در سال پیش تر، این شمار ۴۷۶۶۴۹ دوسیه بود. بر اساس آمار "اداره فدرال برای مهاجرت و آوارگان"، ۵۶.۴ درصد در مجموع درخواست های پناهندگی افزایش دیده می شود.
عکس: picture-alliance/dpa/M. Hadem
بیشتر متقاضیان سوریایی ها، افغان ها و عراقی ها بودند
بیشتر شمار متقاضیان در سال گذشته میلادی از کشورهای بحران زده خاورمیانه بودند. سوریایی ها ۲۶۶۲۵۰ درخواست (۳۶.۹ درصد)، افغان ها ۱۲۷۰۱۲ درخواست (۱۷.۶ درصد) و عراقی ها ۹۶۱۱۶ درخواست (۱۳.۳ درصد) به "اداره فدرال برای مهاجرت و آوارگان" آلمان ارائه کردند.
عکس: picture-alliance/AP Photo/E. Gurel
دیگر کشورهای مبداء
شمار متقاضیان پناهندگی از دیگر کشورها نیز در سال گذشته قابل توجه بود. از ایران ۲۶۴۲۶ نفر (۳.۷ درصد)، از ایریتره ۱۸۸۵۴ نفر (۲.۶ درصد)، از آلبانیا ۱۴۸۵۳ نفر (۲.۱ درصد)، از پاکستان ۱۴۴۸۴ نفر(۲درصد) و از نایجریا ۱۲۷۰۹ نفر (۱.۸ درصد) در آلمان درخواست پناهندگی دادند.
عکس: picture-alliance/dpa/W. Kumm
مردان جوان بیشترین متقاضیان پناهندگی در آلمان
تقریبا سه چهارم دوسیه های پناهندگی در سال گذشته از سوی افرادی زیر سن ۳۰ سالگی ارائه شد. شمار متقاضیان بین ۱۸ تا ۲۵ سال، ۱۹۶۸۵۳ نفر بود که بزرگترین گروه سنی را تشکیل می داد. شمار کودکان زیر ۴ سالگی نیز با ۷۸۱۹۲ تن، حدود ۱۱ درصد بود.
عکس: Reuters/Kai Pfaffenbach
تکلیف حدود هفت صد هزار دوسیه در سال گذشته روشن شد
از مجموع ۶۹۵۷۳۳ تقاضای پناهندگی در سال گذشته، حکومت آلمان ۴۳۳۹۲۰ دوسیه را پذیرفت. قبولی پناهندگی و برخورداری از حقوق حفاظت کامل ۶۲.۴ درصد بود.
عکس: Reuters/S. Loos
شمار حملات بر اقامتگاه های پناهجویان همچنان زیاد
در سال گذشته بیش از ۹۰۰ فقره جرم از خرابکاری گرفته تا آتش افروزی اقامتگاه های پناهجویان در آلمان ثبت شد. اداره پولیس جنایی آلمان گفته است که از ۹۲۱ واقعه ۸۵۷ مورد آن انگیزه راستگرایانه داشته است. در سال ۲۰۱۵ شمار چنین وقایعی با انگیزه راستگرایانه ۹۲۳ از ۱۰۳۱ مورد بود.
عکس: Getty Images/AFP/T. Schwarz
8 عکس1 | 8
"قانون تسریع روند پناهندگی" که نام مختصر آن "بسته دوم پناهندگی" است، روز ۱۷ مارچ سال گذشته به اجرا درآمد. حکومت آلمان در واقع می خواست تا با این قانون روند پناهندگی صدها هزار پناهجو را تسریع کند اما برند میسوویچ، مسئول حقوقی سازمان مدافع پناهجویان "پرو ازول" آن را "مشکل ساز" می خواند. او انتقاد می کند که با این قانون سعی می شود تا با "هر ابزاری" وضعیت دوسیه ها روشن شود.
حکومت آلمان با یک رویکرد جمعی در واقع با یک وضعیت استثنایی مقابله کرده است. در سال ۲۰۱۵، حدود ۸۹۰ هزار نفر به عنوان پناهجو وارد آلمان شدند. در ماه سپتمبر آن سال، انگلا مرکل صدراعظم آلمان اجازه داد تا هزاران تن که در مسیر بالقان گیر مانده بودند، به سوی آلمان حرکت کنند.
از تابستان و خزان همان سال، روزانه صدها نفر با قطارهای مملو از پناهجویان به جنوب آلمان رسیدند، برخی از آلمانی ها از جمله هواداران حزب راستگرای "بدیل برای آلمان" احساس ناخوشی کردند. در پی آن، حکومت در اوایل سال ۲۰۱۶ "بسته دوم پناهندگی" را تصویب کرد؛ اندکی پس از توافق جنجالی اتحادیه اروپا با ترکیه.
افزایش اخراج و تصمیم گیری سریعتر
پس از آن مقامات حکومت آلمان به طور قابل توجهی روند بررسی دوسیه ها را کوتاه ساختند تا تصمیمگیری سریع تر انجام شود. تقاضای پناهندگی مهاجران کشورهای «مبدائ امن» به صورت سریع در تاسیسات ویژه مورد رسیدگی قرار گرفتند. کشورهایی «مبداء امن» پنداشته می شوند که مقامات باور دارند در آنها پیگرد سیاسی یا نقش حقوق بشر وجود ندارد.
این طبقه بندی که در گام اول باعث تسریع روند پناهجویی و در گام بعد اخراج پناهجویان می شود، هنوز هم در آلمان جنجالی است. هفته گذشته پیشنهاد حکومت برای طبقه بندی کشورهای حوزه مغرب، یعنی مراکش، الجزایر و تونس به عنوان "کشورهای امن" در شورای فدرال آلمان (بوندسرات) رد شد.
با این حال، پیش از این شماری از افغان ها به کشورشان بازگردانده شدند؛ اقدامی که مورد انتقاد سازمان "پرو ازول" و دیگر نهادهای مدافع حقوق پناهجویان قرار گرفت.
کدام دلایل سبب قبولی درخواست پناهندگی در آلمان می شود
تنها پناهندگی کسی قبول می شود که شرایط قانونی کشور آلمان را پوره کرده باشد. اینکه کدام دلایل بر اساس قوانین آلمان برای قبولی پناهندگی فرد مهم اند، می توانید در گزارش تصویری زیر مطالعه کنید.
عکس: DW/S. Pabst
قبولی در روشنایی تعریف
اساس قبولی پناهندگی یک فرد، تعریفی است که از ماده ۱۶ الف قانون اساسی آلمان (Art. 16a GG) و ماده سوم، بند اول قانون پناهندگی که بر اساس منشور ژنیو در قبال پناهجویان است، گرفته شده است. این که بر اساس این قانون (§ 3 Abs. 1AsylG) این تعریف چگونه است در در گزارش تصویری زیر می توانید دریابید. nds-fluerat.org
عکس: Arnd Riekmann (ARIK)
پناهجو چه کسی است:
«پناهجو کسی است که به دلیل نژاد، ملیت، مفکوره سیاسی و یا عضویت در سازمان های خاص اجتماعی، در کشورش که تابعیت آن را دارد و یا بی وطن یا بدون داشتن تابعیت در آن کشور زندگی می کرد، تحت پیگرد یا آزار و اذیت قرار داشته و نتوانسته در آن کشور حفاظت بدست بیاورد و یا به دلیل فرار نمی خواهد حفاظت کشور مبدا خودرا بدست بیاورد. (§ 3 Abs. 1AsylG)
عکس: Getty Images/AFP/P. Desmazes
دلایل رد شدن - بزرگترین چالش
اداره فدرال مهاجرت و پناهندگی در بسیاری موارد رد پناهندگی پناهجو را چنین توجیه می کند که ظاهرا دلایلی که پناهجو برای پناهندگی اش ارائه کرده است، دلایلی فردی نیستند؛ بلکه همه اتباع کشور با این معضل مواجه اند. این بدین معنی است که هر پناهجویی که پناهندگی می دهد، باید ثابت کند که مشکلاتی که دلیل پناهندگی اش ارائه کرده است، تنها خاص خودش است. nds-fluerat.org
عکس: picture-alliance/dpa/S. Willnow
دلایل رد شدن - گذشت زمان زیاد
دلایلی که یک پناهجو بالای آن تکیه می کند، باید همزمان با فرارش از کشورش رابطه داشته باشد؛ به این معنی که دلایل مذکور باید سبب فرار فرد شده باشد. اگر در میان تعقیب فرد و فرار یا مهاجرت فرد فاصله زمانی زیادی موجود باشد، به عنوان دلیل مهاجرت فرد قبول نمی شود و پناهندگی فرد رد می شود.
nds-fluerat.org
عکس: picture-alliance/dpa/A. Weigel
دلایل رد شدن - مناطق امن در داخل کشور مبدا پناهجو
یک شرط قبول پناهندگی این است که فرد در تمام مناطق کشورش تحت تعقیب، آزار و اذیت قرار داشته باشد. اگر در داخل کشورش مناطق امن وجود داشته باشد، از فرد تقاضا می شود که در این مناطق مهاجرت کند. اداره فدرال امور مهاجرت و پناهندگی آلمان و محاکم مربوطه مکلف اند تا تازه ترین معلومات در قبال مناطق امن در کشور مبدا پناهجو را به طور مثال از کمیساریای عالی پناهجویان ملل متحد بدست بیاورد. nds-fluerat.org
عکس: picture alliance/AP Photo
دلایل قبلی رد شدن - عدم تعقیب از جانب حکومت یک کشور
تا سال ۲۰۰۵ میلادی پناهندگی تنها فردی قبول می شد که تحت تعقیب حکومت قرار میداشت. اما فعلا بر اساس ماده (§ 3c AsylG) قانون به طور مثال اگر فرد در یکی از ولسوالی ها از جانب مقامات تحت تعقیب قرار داشته باشد و فرد از جانب حکومت مرکزی مورد محافظت قرار گرفته نتواند و یا نخواهد، به حیث دلیل پذیرفته می شود. (§3d AsylG) nds-fluerat.org
عکس: picture alliance/AP/The Flint Journal,Jake May
دلایل پناهندگی
در زیر ما برخی دلایل فرار را نزدیک تر توضیح می دهیم که اغلب پناهجویا آنها را دلیل برای پناهندگی شان ارائه می کنند. nds-fluerat.org
عکس: picture-alliance/Anadolu Agency/A. Erkan
تهدید واقعی؟
تعقیب فرد باید مشخص، واضح، منطقی و قابل فهم باشد. اغلب پناهجویان که برای شان هیچ اتفاقی نیفتاده، اما ترس بزرگ از آزار و اذیت دارند، گفته می شود که (هنوز) واقعا مورد تهدید قرار ندارند و می توانستند از مقامات دولت شان خواستار حفاظت گردند. این امر در مورد پناهجویانی صدق می کند که به دلیل آزار و اذیت توسط اشخاص ثالث - طور مثال، یک گروه دیگر قومی یا یک سازمان مافیایی، پناهجو شده اند. nds-fluerat.org
عکس: Getty Images/AFP/A. Nimani
ترس از نیروها و ادارات دولتی
امکان رد شدن پناهندگی آن پناهجویانی نیز ممکن است که ادعا می کنند از تعقیب نیروها و ادارات دولتی ترس دارند، اما هنوز صدمه ای برایشان نرسیده است. این افراد باید روی این امر حساب کنند که پناهندگی شان رد می شود و اغلب استدلال می گردد که حکومات کشورها برای حفظ حقوق بشر تلاش می کنند و مکلف برقراری آن هم هستند و در اغلب موارد مقامات توانایی این امر را نیز دارند. nds-fluerat.org
عکس: imago/Winfried Rothermel
تحت تعقیب عملی قرار داشتن
پناهجویانی بیشتر شانس قبولی دارند که عملا تحت تعقیب قرار داشته باشند. اداره فدرال در امور مهاجرت و پناهندگی آلمان در چنین حالت به این نتیجه می رسد که اگر پناهجو دوباره به کشور مبدا فرستاده شود، امکان دارد که با مشکلات تعقیب روبرو گردد و به این دلیل پناهندگی فرد قبول می شود. nds-fluerat.org
عکس: NDR
تعقیب که در گذشته موجود بوده
تعقیب فرد که قبلا صورت گرفته باشد، دلیل به قبولی فرد شده نمی تواند. مثلا اگر فرد بندی شده باشد و مجازات اش را هم سپری کرده باشد و به این دلیل پناهندگی می دهد، می تواند پناهندگی فرد رد شود به این دلیل که تعقیب در گذشته بوده و به پایان رسیده و امکان آن که در حالت حال باز هم مورد تعقیب قرار بگیرد، وجود ندارد. چند روز زندانی شدن و لت کوب خوردن نمی تواند دلیل جدی برای پناهندگی باشد. nds-fluerat.org
عکس: Ruth Stoltenberg
تهدید جدی برای زندگی و آزادی
تهدید جدی برای زندگی و آزادی فرد وقتی دلیل قبولی پناهندگی فرد می گردد که پناهجو به دلیل مفکوره سیاسی، دینی، نژادی و یا دیگر وابستگی های اجتماعی با تهدید جدی مواجه باشد. اما این هم همیشه دلیل قبولی فرد نیست. مثلا اگر فرد را زندان تهدید می کند آن هم به این دلیل که حکومت کشور به دلیل علاقمندی های مشروعش پناهجو را زندانی می کند، می تواند پناهندگی فرد رد شود. nds-fluerat.org
عکس: DW/S. al Farra
جنگ های (داخلی)
در آلمان به طور عموم جنگ های کشوری یا جنگ های داخلی دلیل قبولی پناهندگی یا تحت حفاظت قرار گرفتن پناهجو بوده نمی تواند. اما در صورتیکه در پهلوی جنگ ها، فرد به طور مستقیم و فردی ثابت کند که وی را تعقیب و آزار و اذیت تهدید می کند، می تواند پناهندگی اش قبول شود. اما جنگ داخلی می تواند دلیلی برای عدم اخراج فرد پناهجو گردد.nds-fluerat.org
عکس: Reuters/K. Ashawi
انکار از ماموریت های جنگی
بر اساس فیصله های محاکم آلمان، تنها انکار از شرکت در ماموریت های جنگی به عنوان عسکر یا از جنگ سرباززدن نمی تواند دلیل قبولی پناهندگی فرد باشد. انکار شرکت در ماموریت های جنگی زمانی دلیل به قبولی می شود که در این ماموریت ها از فرد تقاضا گردد که دست به جنایات جنگی (چون قتل افراد ملکی) و یا جنایات ضد بشریت بزند.
nds-fluerat.org
عکس: Reuters/K. Ashawi
دلایل اقتصادی
به اصطلاح "عمومی" شرایطی چون قحطی، غربت و یا هم فاجعه طبعی دلیل برای قبولی پناهندگی شده نمی تواند. آن افرادی که دلیل مهاجرت شانرا غربت و وضعیت بد اقتصادی در کشورشان تعریف می کنند، به احتمال قوی پناهندگی شان قبول نمی شود. اما غربت و مشکلات مربوط آن می تواند دلیل برای عدم اخراج پناهجو گردد. nds-fluerat.org
عکس: DW/B.Jequete
تعقیب یا آزاد و اذیت زنان
زنان و دختران که در کشورهای شان مورد آزار و اذیت جنسی قرار می گیرند و یا ترس از قربانی شدن آنها می رود، ممکن است پناهندگی شان قبول گردد. اما بعضا پناهندگی این زنان و دختران هم می تواند رد گردد، زیرا در کشور مبدا شان همه زنان و دختران مورد آزار و اذیت قرار ندارند و قضیه آنها می تواند فردی باشد و امکان نجات شان در کشور شان می رود. قضایای جنسیتی تنها در موارد استثنایی موجب قبولی پناهندگی می شود.
عکس: Imago/ZUMA Press
دلایل دینی
اغلب پناهندگی افرادی که به دلیل مفکوره دینی شان در کشورشان تحت تعقیب قرار می گیرند، رد می شود و چنین استدالال می گردد که فرد می تواند مفکوره دینی اش را پنهان نگهدارد. اما بر اساس مقررات جدید حقوقی اروپایی، انسان ها باید حق عملی کردن مفکوره دینی شانرا داشته باشند. nds-fluerat.org
عکس: picture-alliance/NurPhoto/A. Abd Halim
همجنسگرایی
همجنسگرا بودن برای زنان و مردان می تواند دلیلی برای قبولی باشد. اما تنها تعبیض در برابر همجنسگرایی در جامعه دلیل کافی برای قبولی پناهندگی نیست. دلیلی که برای رد پناهندگی چنین افراد آورده می شود، این است که همجنسگرایان می توانند در داخل کشورشان تمایل شان به همجنسگرایی را پنهان نگهدارند. nds-fluerat.org
عکس: picture-alliance/dpa/D. Naupold
افراد محکوم به جنایت قبول نمی شوند
آن افرادی که به دلیل ارتکاب اعمال جنایی محکوم به سه سال زندان شده باشند، خطری برای امنیت عامه در آلمان باشند و یا هم مظنون به جنایت علیه بشریت و جنایات جنگی باشند، به حیث پناهنده قبول نمی شوند. در جمله خطر برای امنیت عامه، افرادی هم محسوب می شوند که مرتکب جرایم جنسیتی، چون تجاوز شده و به دلیل این جرم به یکسال زندان محکوم شده باشد. nds-fluerat.org
عکس: SJ-Bild / Leopold Stübner
عدم مسئولیت
نویسنده این گزارش تصویری، ادعای کامل بودن و تازگی معلومات را ندارد و از مسئولیت مبرا است. این مطلب جای مشوره حقوقی و قانونی و مشوره با وکیل مسلکی را هم گرفته نمی تواند. معلومات در این گزارش از صفحه اینترنتی اداره فدرال مهاجرت و پناهندگی آلمان BAMF.DE و صفحه اینترنتی nds-fluerat.org به تاریخ ۲۶ جنوری ۲۰۱۷ گرفته شده است.
عکس: Gina Sanders/Fotolia.com
20 عکس1 | 20
"فقط امید که حالشان خوب باشد"
منتقدان می گویند که با "بسته دوم پناهندگی" روند اخراج افراد مریض نیز آسان شده است. برند میسوویچ از سازمان "پرو ازول" می گوید که "اوضاع همچنان بدتر می شود". به عنوان مثال، در نسخه داکتران ذکر شده است که افراد بیمار می توانند ادامه تداوی را در کشور خود داشته باشند. میسوویچ انتقاد می کند و می گوید: «این از واقعیت دور است». اختلال روانی و استرس نیز دیگر به عنوان بیماری جدی در نظر گرفته نمی شوند.
آقای میسوویچ حتا وضعیت افراد معلول را در بسیاری از خانواده های پناهجویان "تلخ" می داند و می گوید: «این وضعیت بسیار بد و دشوار برای ما است».
نهایتا این که خالد و پناهجویانی مثل او امیدوارند که وضعیت بهتر شود. پدر و مادر خالد هنوز در سوریه هستند و او می گوید که فقط امید دارد "حالشان خوب باشد"؛ کار دیگری از دستش نمی آید. بسیاری اوقات او کوشش می کند تا به خودش فکر کند، نه به سوریه؛ او می گوید که "در غیر آن دیوانه می شوم".
ناومی کونراد / ع. ح.