وزارت خارجه طالبان روز دوشنبه با نشر اعلامیه ای این گزارش را «به شدت» رد کرده و گفته است که این چنین گزارش هایی به نفع افغانستان، منطقه و جهان نمی باشد. اعلامیه گفته است که طالبان تعهدات خود در توافقنامه دوحه را عملی کرده و «به کسی اجازه نمی دهد تا از خاک افغانستان علیه کشور دیگر تهدیدی را متوجه سازد.»

 در این  گزارش کارشناسان ملل متحد که روز دوشنبه منتشرشد، به صورت گسترده روی تروریسم تمرکز گردیده است. کارشناسان گفته اند تندروان مربوط به القاعده و داعش موفقانه در افریقا به خصوص در منطقه آشوب زده ساحل در حال پیشروی هستند. این کارشناسان همچنین گفته اند، دولت اسلامی تلاش دارد تا به عنوان «شورشگری ریشه‌دار روستایی» در عراق و سوریه به فعالیت هایش ادامه دهد، جایی که خلافت خودخوانده آن در بخش های قابل توجهی از دو کشور از ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۷ حکومت می کرد که سرانجام توسط ارتش عراق و ایالات متحده امریکا شکست داده شد.

هیئت کارشناسان گفتند که [تنها یک] «نقطه روشن» در جنوب شرق آسیا وجود دارد چنانچه دو کشور اندونیزیا و فلیپین «دست آوردهای چشمگیر» در برهم زدن فعالیت های دولت اسلامی و تروریسم وابسته به القاعده داشته و برخی خوشبینی ها وجود دارند «که توانایی عملیاتی» این گروه‌ها ممکن است کاهش یافته باشد.

گزارش هیئت کارشناسان به شورای امنیت سازمان ملل متحد که تحریم ها علیه القاعده و دولت اسلامی را نظارت می‌کند، برگشت دوباره طالبان به قدرت به تاریخ ۱۵ اگست را که در نتیجه خروج پر هرج و مرج نیروهای ایالات متحده و ناتو پس از ۲۰ سال، بزرگترین رویداد شش ماه آخر سال ۲۰۲۱ خوانده است. 

اولین بار طالبان از ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱ بر افغانستان حاکم شدند و به خاطر پناه دادن به القاعده و اسامه بن لادن به دلیل طراحی حملات تروریستی یازدهم سپتامبر  ۲۰۰۱ در ایالات متحده امریکا، شکست خوردند. در توافقنامه فبروری ۲۰۲۰ که نحوه خروج نیروهای امریکایی را مشخص کرده است، طالبان وعده داده اند که با تروریسم مبارزه می‌کنند و به گروه های تروریستی در افغانستان پناه نمی دهند.  

اما هیئت کارشناسان گفته اند: «هیچ نشانه ای وجود ندارد که طالبان اقداماتی را برای محدود کردن فعالیت های تروریستان خارجی در این کشور انجام داده باشند.» برعکس این گزارش گفته است که گروه های تروریستی «از آزادی های بیشتر» برخوردارند، باوجودی که کشورهای عضو «از فعالیت های گسترده تروریست‌های خارجی در افغانستان» گزارش نداده اند.

کارشناسان خاطرنشان کردند که القاعده اعلامیه ای صادر کرد و پیروزی طالبان را به تاریخ ۳۱ اگست تبریک گفت ولی پس از آن «سکوت استراتژیک» اختیار کرده و این احتمالا تلاشی است برای این که به رسمیت شناخته شدن و مشروعیت بین المللی طالبان با مشکل مواجه نشود.

هیئت گفته است: «القاعده نیز برای سرو سامان دهی دوباره تلاش می کند با آن که این گروه شماری از رهبران خود را از دست داده‌است و چنین ارزیابی شده که این گروه توانایی انجام حملات سطح بلند بیرون مرزی را ندارد؛ در حالی که این موضوع به عنوان هدف بلند مدت این گروه باقی مانده است. 

در ماه جنوری ۲۰۲۱ گزارش شده بود که ایمن الظواهری رهبر القاعده زنده است، گزارش گفته است: «اما کشورهای عضو به این باورند که وضعیت صحی او خوب نیست.»

کارشناسان خاطرنشان کردند که امین محمدالحق صام خان، کسی که امنیت بن لادن را هماهنگی می کرد، در ماه اگست به خانه اش در أفغانستان برگشت. و به گفته کارشناسان یک کشور ناشناس گزارش داده است که عبدالله پسر بن لادن در ماه اکتبر با طالبان دیدار و گفتگو کرده‌است. 

این هیئت در مورد دولت اسلامی گفته است درحالی که این گروه بخش های محدودی را در افغانستان کنترول می کند با آنهم «این گروه نشان داده است که توانایی انجام حملات پیچیده را دارد و این بر پیچیدگی وضعیت امنیتی افغانستان می افزاید.» به گونه نمونه این گروه حمله پیچیده ای را در ۲۷ اگست بر میدان هوایی کابل انجام داد که در آن بیش از ۱۸۰ نفر کشته شدند. 

کشورهای عضو گفته اند که توانایی دولت اسلامی پس از آن افزایش یافت که چندین هزار زندانی آزاد شدند و احتمالا شمار جنگجویان این گروه از ۲۲۰۰ به ۴۰۰۰ نفر افزایش یافت و براساس تخمین هیئت، نیمی از آن ها جنگجویان خارجی بودند.

کارشناسان گفتند که طالبان داعش را «تهدید اصلی ابتدایی» می داند که می خواهد در افغانستان «نیروی اصلی طرد کننده با آجندای وسیعتر منطقوی کشورهای آسیای جنوبی و مرکزی را تهدید کند.»

این گزارش کشته شدن ابوابراهیم الهاشمی رهبر دولت اسلامی که در حمله ایالات متحده در هفته اخیر در شمال غرب سوریه کشته شد را پوشش نداده است.

اما متخصصان گفتند که مانند القاعده، رهبری داعش «با مشکلات روبرو» اند. آن ها به ناکامی القریشی اشاره می کنند که نتوانست خود را در نیمه آخری سال ۲۰۲۱ نشان دهد و اعلامیه عراق به تاریخ ۱۱ اکتبر که این کشور سمیع جاسم محمد الجبوری، ملقب به حاجی حمید، که متهم به حمایت مالی از داعش بود را بازداشت کرد و گفته می شد که او معاون ارشد و جانشین احتمالی رهبر داعش باشد.

هیئت گفته است که داعش در زادگاه قبلی خود عراق و سوریه به مقاومت در برابر «فشار ضد تروریستی پایدار نیروهای موجود در منطقه» ادامه می دهد. به گفته کارشناسان تخمین زده می شود که بین ۶ هزار تا ۱۰ هزار جنگجو در حال تشکیل سلول ها و آموزش عملیات برای انجام حملات می باشند.

القاعده و داعش هردو به پیشرفت در افریقا ادامه می دهند، به خصوص در ساحل جایی که به گفته هیئت آن ها «موفقانه از نارضایتی های محلی و حکومت داری ضعیف استفاده می کنند تا پیروان و منابع خود را افزایش دهند و از اختلافات و رقابت های داخلی سود  ببرند.

کارشناسان گفته اند که کشورهای عضو سازمان ملل متحد «عمیقاً نگران» موفقیت گروه های داعش و نیروهای وابسته به القاعده در افریقا در نیمه آخر سال ۲۰۲۱ هستند.

Hs/nf (AP)