صفی الله ابراهیم خیل، کارمند اداره افغانستان صدای آلمان در این رابطه نظر الکسی الکسیویچ کنیازف، کارمند ارشد علمی "انستیتوت شرق شناسی ماسکو" را جویا شده است.

دویچه وله:
به نظر شما آیا خروج کامل سربازان امریکایی و نیروهای ناتو از افغانستان به نفع روسیه خواهد بود؟

الکسی الکسیویچ کنیازف:
فکر می کنم بیرون رفتن کامل قطعات امریکایی و ناتو از افغانستان زمانی به نفع روسیه نخواهد بود که بدون آمادگی صورت بگیرد. وضعیت موجود امنیتی در افغانستان خود یک سلسله تهدیدهای امنیتی را برای روسیه ایجاد کرده است. از این رو، فکر می کنم به نفع روسیه خواهد بود اگر خروج نیروهای بین المللی از افغانستان با آمادگی قبلی صورت بگیرد؛ یعنی مرحله به مرحله.

موازی با آن، باید روند مذاکرات به پیش برده شود. رسیدن به نتایج بزرگ و مثبت برای جهان، و موازی با آن انکشاف فضای اجتماعی و اقتصادی افغانستان، از بین بردن زمینه های پیدایش تروریسم جهانی، اینها چیزهایی هستند که به نفع روسیه خواهند بود.

دویچه وله:
منظور شما از آمادگی برای بیرون کشیدن قطعات چیست؟

الکسی الکسیویچ کنیازف:
منظور من این است که سربازان امریکایی و ناتو نباید یکباره برخیزند و افغانستان را ترک کنند، و وضعیت را به حالتی بگذارند که امروز وجود دارد.
امروزه در افغانستان، آزدانه می توانم بگویم که "جنگ واقعی" جریان دارد؛ و اگر قطعات خارجی همین طور به سادگی بیرون شوند، آنگاه کشور دچار هرج و مرج بیشتر می شود؛ و این تهدیدهای امنیتی را برای آسیای میانه، متحدان روسیه و خود روسیه ایجاد می کند.

دویچه وله:
وضعیت کنونی افغانستان را چگونه ارزیابی می کنید؟

الکسی الکسیویچ کنیازف:
اگر کمی به عقب بنگریم، من در سال های 2000 و 2001، زمانی که نیروهای بین المللی وارد افغانستان شدند، چند بار به افغانستان سفر کردم. به نظر من وضعیت در آن زمان بهتر از امروز بود.

درست در همان وقت بود که مذاکرات بین ایتلاف شمال و طالبان مطرح بود. ایالات متحده امریکا با وارد کردن نیروهای نظامی خود، در مرحلۀ اول گویا رژیم طالبان را از بین برد، ولی با وجود آن، نقش کاتالیزاتور (کتلست) را ایفاء می کرد. حضور نظامی امریکا و ناتو به یکی از دلایل مرحلۀ جدید جنگ در افغانستان مبدل شد. پس حالا از دید روسیه نباید به سادگی برخیزند و بیرون شوند. وقتی آنها مسوولیت امور در افغانستان را به عهده گرفتند، پس باید امروز برای با ثبات ساختن اوضاع تلاش کنند.

به باور من، یکی از راه های باثبات ساختن وضع در افغانستان مذاکرات با طالبان است؛ اما نه به آن شکلی که امروز صورت می گیرد. حالا دولت کرزی و امریکایی ها به صورت جداگانه با گروه های مختلف مذاکره می کنند، اما این تنها یک راه حل مسالمت آمیز محلی است و مشکل اساسی را حل نمی کند.

دویچه وله:
آیا یک دولت اسلامگرای "طالبانی" در افغانستان به نفع روسیه خواهد بود؟

الکسی الکسیویچ کنیازف:
نخیر، چنین دولتی نمی تواند به نفع روسیه باشد. اما مساله اینجاست که طالبان کی ها هستند؟ بخش وسیعی افرادی که ما آنها را "طالب" می نامیم، کسانی که در برابر دولت میجنگند، آنها شهروندان افغانستان هستند. کسی اشتباهاً پایش در جنگ کشانده شده و می جنگد؛ کسی هم انگیزه یا دلیل دیگری برای جنگ دارد، که آن دلیل را می توان برطرف کرد. اما یک گروه دیگر جنگجویان هم وجود دارد. آنها کسانی هستند که از خارج پول به دست می آورند و یا استخدام شدگان خارجی اند که جنگ می کنند.

دقیقاً همین ها هستند که مبارزه علیه شان باید از راه نظامی صورت بگیرد. نباید طوری شود که سربازان خارجی بیرون بروند، دولت کرزی از بین برود و نیروهای تندرو روی کار بیایند که به سفارش کشورهای خارجی کار کنند. چنین حالتی نه به نفع افغانستان است و نه به نفع کشورهای همجوار آن.

دویچه وله:
از سوی دیگر، از پایگاه های دایمی ایالات متحده امریکا در افغانستان سخن زده می شود، آیا ماسکو با چنین پایگاه ها خطری برای خود احساس می کند؟

الکسی الکسیویچ کنیازف:
من فکر می کنم که بلی؛ و نه تنها روسیه بلکه ایران و چین هم خود را در معرض خطر خواهند دید. می توان گفت که به چنین طرحی نظر منفی دارند. ایجاد برخی از پایگاه های نظامی امریکا در خاک افغانستان نمی تواند مشکل تروریسم را حل کند، مشکل مبارزه علیه طالبان را حل کند؛ بلکه تنها و تنها حضور امریکاییان برای منافع جئوپولیتیک شان خواهد بود. این حضور نه تنها به نفع روسیه، چین و ایران نیست، بلکه برای مردم و دولت افغانستان هم هیچ فایده ای ندارد.

دویچه وله / صفی الله ابراهیم خیل
ویراستار: عاصف حسینی