ناسا به کشف تازهای در سیاره مریخ دست یافته است که اشاره به موجودیت احتمالی «محیط قابل سکونت» دارد. هرچند این کشف تازه به صورت مستقیم بیانگر موجودیت زندگی در مریخ نیست، اما ترکیبهای ارگانیک عناصر سازنده زندگی هستند.
اعلانات بازرگانی
آژانس فضایی ایالات متحده امریکا (ناسا) روز پنج شنبه اعلام کرد که مریخنورد «کاوشگر» (کریوسیتی) پیچیدهترین ماده ارگانیک را در سطح مریخ کشف کرده است.
این عناصر ارگانیک در رسوبات ۳.۵ بیلیون ساله در پایینترین نقطه گودال گیل در مریخ کشف شده است.
ناسا تحقیقات خود روی مالیکولهای ارگانیک را در مریخ توسعه داده است تا نشانههایی از زندگی در گذشته این سیاره سرخ کشف شود.
جنیفر ایگنبرود، متخصص بیولوژی نجومی در ناسا گفت: «این یک پیشرفت قابل توجه است، به خاطری که نشان دهنده این است که مواد ارگانیک در برخی از سختترین محیطهای مریخ حفظ شده اند.»
این دانشمند افزود: «ممکن است ما بتوانیم چیزی بهتر از این (عناصر ارگانیک) کشف کنیم که باقی مانده اند و بیانگر موجودیت زندگی در این سیاره باشد.»
سنجیو گوپتا، پروفیسور علوم زمین در کالیج امپریال لندن که یکی از نویسندگان این تحقیق علمی است، گفت: «این نخستین اکتشافِ واقعاَ قابل اعتماد است.»
گوپتا توضیح داد: «چیزی را که این تحقیق با برخی جزئیات آن نشان میدهد، کشف عناصر ارگانیک پیچیده و گوناگون در رسوبات است. این به مفهوم (کشف) حیات نیست، اما ترکیبات ارگانیک عناصر سازنده حیات هستند.»
تصویر: شبیه سازی سفر به مریخ در اتریش
بشر با آزمایش های جدید می خواهد سیاره مریخ را بیشتر بشاسد. اکنون دانشمندان با شبیه سازی در یخچال های طبعی اتریش که شبیه شرایط سیاره مریخ است، می خواهند زمینه چنین ماموریتی را مهیا سازند.
عکس: Imago//K.-P. Wolf
آمادی ـ 15
پروژه دو هفته یی مجتمع فضایی اتریش که از سوم ماه آگست در ناحیه موسوم به یخچال های طبیعی کاونرتال اتریش آغاز گردیده است، "آمادی ـ پانزده" نام دارد. در این پروژه کارمن کولر از برلین و انیگو مونوتس ایرلوتسا از اسپانیا به عنوان فضانورد، سفر شبیه سازی شده به فضای مریخ را تجربه می کنند. زیرا در آنجا شرایط یخچاله ای طبیعی، خیلی شبیه شرایط مریخ است.
عکس: picture-alliance/dpa/M. Röder
لباس های سنگین
لباس آن ها که از المونیم و مواد ضد آتش ساخته شده است، 48 کیلوگرام وزن دارد. به گفته کارمن کولر با این لباس ها پایین و بالا رفتن دشوار است. کولر در رشته ریاضی و هواشناسی تحصیل کرده است، اما ضمن یک دوره پنج ماهه حرفه آموزی پوشیدن چنین لباس ها را آموخته است.
عکس: Imago/Eibner Europa
یخ و سنگ های شبیه مریخ
مقدار یخ و سنگ های این یخچال های طبیعی در فصل تابستان راه ها را صعب العبور می کند، درست شبیه طبعیت سیاره مریخ. پژوهشگران این فضا را "شرایط کاملاً مناسب" برای این شبیه سازی می خوانند. بنابراین وسایط نقلیه موسوم به «مارس روور» می توانند در این مکان مورد آزمون قرار گیرند، وسایطی که قابلیت گذشت از صخره های بزرگ را نیز دارند.
عکس: Imago/Eibner Europa
مریخ نورد
این وسیله نقلیه قابل کنترول از دور ظاهراً شبیه مریخ نورد اکتشافی موسم به "اپورچونیتی" می باشد. این وسیله نقلیه از یازده سال به این سو در کنار کرویسیتی که از سال 2012 به مریخ برده شده است، در این سیاره مورد استفاده قرار می گیرد. این در حالی است که پژوهشکران با تحقیقات خویش در یخچال های اتریش از سهولت های برخوردار اند؛ زیرا در اینجا این وسایط به سرعت زیگنال ها را دریافت می کنند.
عکس: Imago/Eibner Europa
اگر انسان در مریخ دندان درد شود؟
این ماموریت در مریخ حدود سه سال دوام خواهد کرد. در این فاصله زمانی احتمال هر رویدادی می رود، بنابراین دانشمندان همه موارد مثلاً بروز مشکلات روزمره در نظر می گیرند. طور مثال در صورت بروز التهاب دندان، چه باید کرد؟ بنابرین قرار است یک چاپگر سه بعدی حین این ماموریت در محل باشد تا دندان ساختگی را برای آنان تولید نماید. در غیر آن تغذیه سالم تنها راه بهتر برای سپری کردن این ماموریت است.
عکس: Imago/Eibner Europa
حمام کردن با بخار آب
مجموعاً حدود 100 پژوهشگر و همکاران شان از 19 کشور مختلف جهان با تقسیم اوقات کاری مختلف در این برنامه سهم دارند. دوازده مورد تحقیقی جزء برنامه های آنان اند، از جمله آزمون کارآیی یک حمام بخار آب که نیاز به آب بسیار کم دارد. زیرا تا حال نظافت بدنی در فضا با کاغذ های مرطوب صورت می گرفت.
عکس: Imago/Eibner Europa
قفسه های نقلیه در عوض وسایط ترانسپورتی
با استفاده از یک لیفت در مناطق اسکی و قفسه های متحرک با لاین های هوایی، می توان در فاصله چند دقیقه محدود، وسایل مورد نیاز را به سادگی به این یخچال ها رساند. این وسایل برای رسانیدن به مریخ یک سال وقت می گرفت. در ضمن حین ساعات تفریح دور کردن محافظ چشم کلاه ایمنی هم در مریخ احتمالاً ممکن نخواهد بود.
عکس: picture-alliance/dpa/M. Röder
مریخ عاری از برف است
برای عملی کردن این پروژه فقط تابستان زمان مناسبی برای پژوهشگران است. زیرا یخچال های سویس فقط چند هفته بعد پر از برف خواهند بود. و در مناطق بسیار پربرف حتی مریخ نور روور نیز هنوز آماده نیست.
عکس: Imago//K.-P. Wolf
8 عکس1 | 8
کشف «خصوصیات فصلی»
آشوین واسواده، متخصص جیوفیزیک در سخنانی که به صورت زنده نشر میشد، گفت که مریخنورد «کاوشگر» همچنین اطلاعاتی جمعآوری کرده است که کشف «خصوصیات فصلی» در سطوح متان را ثابت میکند.
کرس وبستر، دانشمند ناسا گفت که کشف «حلقه قابل تکرار و تشخیص گاز متان» میتواند نشانهای از پروسههای فعال بیولوژیکی باشد.
وبستر تایید کرد که در سطح مریخ آب یافت شده که «مدت بسیار طولانی» هم موجود بوده است؛ چیزی که میتواند نشانه قوی از «محیط قابل سکونت» در مریخ باشد.
ایگنبرود گفت که این کشفیات از مهمترین یافتههای تحقیقات ناسا روی مالیکولهای ارگانیک در مریخ است که در سال ۱۹۹۶ شروع شده بود.
ناسا برای نخستین بار در سال ۲۰۱۴ از موجودیت عناصر ارگانیک در مریخ خبر داده بود. در آن زمان این سازمان عناصر متان ترکیب شده با کلور در سطح پایین را کشف کرده بود. اما متان ترکیب شده با کلور نسبت به اکتشافات تازه کمتر میتواند نشانهای از فعالیت بیولوژیکی باشد.
آلبوم عکس: تحقیقات ده ساله اروپا در کره مریخ
"مارس اکسپریس" بیش از 12 هزار بار مریخ را دور زده است و از آن عکس هایی گرفته است که نتایج آن در مودل ( 3D) نشان داده می شود.
عکس: AP
ماموریت بسیار طولانی
این پژوهش در ماه جون 2003 با سفر "مارس اکسپرس" به این سیاره سرخرنگ شروع شد. در آغاز اداره فضایی اروپایی ( ESA) می خواست این ماموریت صرف برای 687 روز ادامه یابد. اما اکنون ده سال می شود که "مارس اکسپرس" در فضا است و از آنجا معلومات و تصویر می فرستد.
عکس: picture-alliance/dpa
یک نقشه مشرح
تا حال "مارس اکسپرس" بزرگترین ماموریت اروپایی در مورد سیاره مریخ می باشد. یکی از اهداف این ماموریت تهیه یک نقشه مشرح از این سیاره است. همچنان جمع آوری معلومات در باره جو یا اتموسفیر و سطح کره مریخ نیز شامل این اهداف می باشد.
عکس: AP
مریخ در تصویر (3D)
"مارس اکسپرس" بیش از 12 هزار بار کره مریخ را دور زده و با کمره های پیشرفته نزدیک به سه چهارم سطح این سیاره را عکسبرداری کرده است. با این تصویرها یک مودل از کره مریخ در (3D) تشکیل می شود.
عکس: ESA/DLR/FU Berlin (G. Neukum)
تحقیق پیچیده
در این ماهواره کمره های مخصوصی کارگذاری شده اند که توسط اداره فضایی آلمان (DLR) تهیه شده اند. نه کمره حساس به نور، از نه زاویه مختلف، عکس هایی از سطح این سیاره می گیرند که شباهت به "آخرون" یا رود خانه و خندق های زیرزمینی در افسانه های یونانی دارد.
عکس: ESA/DLR/FU Berlin (G. Neukum)
سیاره مورد علاقه همه برای تحقیقات
"ناسا" یا اداره فضایی امریکا نیز در مریخ تحقیق می کند. روبات کنجکاوی (کرویسیتی) از ماه آگست 2012 بدین سو در این سیاره فعالیت می نماید و و نمونه جمع آوری می کند. همچنان این بزرگترین روبات در این سیاره می باشد و تاکنون قیمتی ترین ماموریت شمرده می شود که هزینه آن به 2.5 میلیارد دالر می رسد.
عکس: NASA/JPL-Caltech/Malin Space Science Systems
تحقیق حیات در مریخ
روبات "کرویسیتی" در صدد یافتن عناصری می باشد که بتواند موجودیت حیات را در کره مریخ ثابت کند و یا این که ثابت سازد در گذشته در آنجا عناصری مانند نایتروجن، کاربن، آکسیجن، هایدروجن، سلفر و فاسفورس وجود داشته است. با تحلیل معلومات به دست آمده، محققان در زمین امیدوار اند تا بتوانند تصویری از تکامل اتموسفیر یا جو مریخ در طی چهار میلیارد سال داشته باشند.
عکس: picture alliance/AP Photo/NASA
ماموریت های زیاد
از سال 1960 بدین سو دانشمندان 40 بار وسایل تحقیقی را به مریخ فرستاده اند. بسیاری از این ماموریت ها یا امریکایی بوده اند و یا از شوروی سابق و روسیه. برخی از این وسایل تحقیقی نتوانستند حتا به مدار زمین هم برسند. یگانه موفقیت اروپا همین "مارس اکسپرس" بوده است.
عکس: ESA
جستجوی آب
مریخ دارای دو کلاهک قطبی برای کاربن دای اکساید منجمد شده و یخ می باشد. کلاهک قطب شمالی مریخ حدود 1000 کیلومتر قطر دارد. ضخامت آن 5 کیلومتر است. در آنجا علایم موجودیت آب هم وجود دارد. یک تحقیق قبلی که بدان "فوینکس" گفته می شود، قطرات آب را کشف کرده است.
عکس: NASA/Lunar and Planetary Institute
سوال همیشگی
آیا گاهی حیات در روی سیاره مریخ وجود داشته است؟ شاید بلی و شاید نه. هدف اصلی اکثر تحقیقات در مریخ، پاسخ یافتن به همین سوال است. اما مهم نیست پاسخ سوال چیست، مارچ همیشه برای ما زمینی ها یک محل خاص بوده و می باشد.