دونالد ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحده امریکا رسما اعلام کرد که مهمترین دلیل حضور نیروهای امریکایی در سوریه از بین رفته است. ترامپ گفته است که "خلافت ارضی" شبه نظامی تروریستی "دولت اسلامی" شکست خورده است. خروج نیروهای باقیمانده امریکایی در ۶۰ تا ۱۰۰ روز تکمیل خواهد شد.

ترامپ بدون توجه به هشدارها از پیامدهای خروج نیروهای امریکایی از سوریه، این تصميم را گرفته است. لیندسی گراهام، سناتور جمهوریخواه از کارولینای جنوبی، در تویتر نوشته است که "دولت اسلامی" به هیچ وجه شکست نخورده است. به گفته او خروج نیروهای ایالات متحده یک اشتباه بزرگ است و برای جنگجویان "دولت اسلامی" فرصت می دهد تا دوباره در منطقه قدرت شان را گسترش دهند.

اعلام غیرقطعی قبلی ترامپ در ماه مارچ امسال منجر به  بی اطمینانی در چند ماه اخیر شده بود. براساس یک تحقیق گروه بین المللی بحران در ماه سپتمبر امسال، مستقر بودن نیروهای امریکایی در منطقه از اهمیت اساسی برخوردار است. در ادامه آمده است که "حضور نیرو های امریکای با ارائه خدمات ضروری در مناطق دوباره آزاد شده از زیر سلطه گروه تروریستی "دولت اسلامی" پر اهمیت است."

هم زمان، موجودیت نیروهای امریکایی مانع عملیات نظامی ترکیه و رژیم اسد می شود. اما سیگنال های که از واشنگتن به گوش می رسند، منجر به عدم اطمینان گردیده و همواره این سیگنال ها در حال تغییر اند. اداره ترامپ یک بار گفته است که ایالات متحده به زودی سوریه را ترک خواهد کرد و زمان دیگری گفته است که تا زمانی در آنجا خواهد ماند که ایران طرح های سلطه طلبانه اش را در منطقه به طور قابل توجهی کاهش دهد.

عواقب بی ثبات کننده خروج نیروهای امریکایی

محمد تانریفردی، معاون رئیس اجتماع کردهای آلمان، به این باور است که با خروج نیروهای امریکایی همه چیز در شمال سوریه بدتر می شود و وضعیت را بی ثبات تر خواهد کرد. او در ادامه می گوید: "از یک طرف "دولت اسلامی" کاملا شکست نخورده است. از سوی دیگر، خروج نیروهای امریکایی راه را برای رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه بیشتر باز خواهد کرد." محمد تانریفردی اضافه می کند: "در شمال سوریه احتمال دارد که بیشتر مناطق کردی اشغال شوند، همان طور که در بهار امسال در افرین اتفاق افتاد. این امر به معنی فرار هزاران کرد از این منطقه است."

شمال سوریه منطقه ای است که شدیدا از درگیری ها در این کشور متاثر گردیده است. در جریان درگیری های خونین در سوریه، کردها در شمال یک منطقه نسبتا مستقل ایجاد کرده اند. در این منطقه اعضای مذاهب مختلف، مسیحیان و یا ایزدی ها توانسته اند حفاظت به دست بیاورند.

 گیدو اشتاینبرگ، کارشناس امور خاور میانه از بنیاد علم و سیاست در برلین، می گوید که این منطقه اکنون در معرض تهدید است. او در ادامه می گوید: «امریکایی ها متحد بسیار مهمی در مبارزه با جهادگرایان را در این کشور تنها می گذارند. این امر باعث می شود که مبارزه علیه  "دولت اسلامی" در چند سال آینده بسیار سخت تر شود.» 

"دولت اسلامی" همچنان حضور دارد

محمد تانریفردی می گوید با وجودی که گروه تروریستی "دولت اسلامی" شکست های جدی را متقبل شده است، اما هنوز کاملا شکست نخورده است. او در ادامه می گوید که تنها در زندان های کردها حدود ۳۲۰۰ جنگجوی "دولت اسلامی" وجود دارند. بسیاری جنگجویان این گروه در میان مردم مخفی شده اند. آنها اکنون یک چالش بزرگ اند. او می افزاید: "من می ترسم که کردها به تنهایی نمی توانند در برابر "دولت اسلامی"، همان طور که در جنگ شهر کوبانی در سال ۲۰۱۴ شاهد بودیم، موفق به درآیند." بدون هواپیما های بدون شناسایی، بدون بمباران هوایی امریکا، کردها به تنهایی نمی توانستند شهر را آزاد کنند و نمی توانستند علیه "دولت اسلامی" مبارزه کنند. 

علاوه بر این، اکنون کردها نیروی حفاظتی امریکا در برابر ترکیه را از دست می دهند. رامی عبدالرحمان، رئیس سازمان دیدبان حقوق بشر سوریه در لندن، می گوید بزرگترین سود را از این تصمیم اردوغان رئیس جمهور ترکیه می برد. عبدالرحمان در مصاحبه ای با دویچه وله گفت که ایالات متحده تصمیم گرفته است تا ترکیه را خشنود گرداند. ترک ها اخیرا توانسته اند برخی از کارت های شان را به نفع خود استفاده کنند، مانند قضیه قتل جمال خاشقچی خبرنگار منتقد سعودی که در سفارت این کشور در استانبول به قتل رسید. این واقعیت که گروه های جهادی هنوز در سوریه نقش بازی می کنند، برای ترکیه دلیلی برای حضور فعال در سوریه است. 

به گفته عبدالرحمان، تنش های قومی در سوریه نیز بالای دیگر مسایل افزوده می شود. خروج امریکایی ها نه تنها کشور را به هرج و مرج می اندازد، بلکه تنش های قومی میان اعراب و کردها را نیز شدت خواهد داد. 

گزینه های سیاسی

در این وضعیت، به گفته محقق سیاسی آرزو یلماس که تا همین اواخر در دانشگاه اربیل در عراق تدریس می کرد، کردها نیز در مذاکره با حکومت سوریه را باز نگهداشته اند، در حالیکه از حمایت امریکایی ها نیز مستفید بودند. حضور نیروهای امریکایی همچنین برای کرد ها در برابر ترکیه یک نوع سپر محافظتی بوده است. اما در حال حاضر گفت و گو در مورد یک راه حل سیاسی در سوریه وجود دارد.

اما محمد تانریفردی می گوید، بررسی وضعیت در شمال سوریه بسیار دشوار است. به همین دلیل است که او خواستار مشارکت سیاسی بیشتر اتحادیه اروپا در این قضیه است. او می گوید که "اکنون بسیار مهم است که واقعا به طور جدی فکر شود. این نیز یک پیشنهاد فرانسه بود که یک منطقه ممنوعه پرواز در شمال سوریه ایجاد شود." این می تواند مشابه منع پرواز در شمال عراق در دهه ۹۰ باشد. اما هدف فعلی نظارت بر حرکات نظامی و پرواز ها از جانب ترکیه و همچنین از جانب دمشق است. محمد تانریفردی همچنین می گوید که "اما این نیز بستگی به توقف دادن نفوذ ایران دارد. این امر می تواند برای کردها در منطقه و همچنین برای اسرائیل تا اندازه ای امنیت فراهم کند."

کرستین کنیپ/ ن. ک. ا.