باستان شناسان اخيرا در معدن مس عينک لوگر آثار باستاني بودايي به شمول يک معبد، ديوارهاي نقاشي شده و مجسمه هايي را که چندين متر طول دارند، کشف کردند. قدامت تاريخي برخي از اين آثار به 1500 سال مي رسد.

معدن عينک يکي از معدن هاي بزرگ مس در سطح جهان است که تصور می شود حدود نه ميليون تن مس در آن وجود دارد. پيش بيني مي شود که از استخراج معدن مس عينک توسط شرکت معدن شناسی "ام سي سي" چيني، سالانه تا 400 ميليون دالر به بودجه افغانستان واريز شود.

وحيد الله شهراني، وزير معادن افغانستان بعد از يک ملاقات کاري با شرکت "ام سي سي" چين، هيات باستان شناسي فرانسوي در افغانستان و نمايندگان ملل متحد و نيروهاي ايالات متحده امريکا، گفت کشف آثار باستاني "براي مدتي کار اين پروژه را به تاخير مي اندازد، اما اين چيزي است که مشکلی در استخراج معدن به وجود نمی آورد".

وزير معادن افغانستان گفت: "برخي فعاليت هاي معدني به تاخير خواهد افتاد، اما شرکت "ام سي سي" از مسووليت هاي خود آگاهي دارد و هرچه زودتر که آنجا توسط باستان شناسان تخليه شود، ایشان کار استخراج معدن را به پيش خواهند برد".

شهراني واضح نساخت که پروژه استخراج معدن مس عينک براي چه مدتي به تاخير مي افتد. اما شروع استخراج اين پروژه در سال 2013 به تاخير مي افتد.

براي افغانستان قرارداد استخراج معدن مس عينک برنامه بزرگي براي بي نياز شدن از کمک هاي خارجي است. فعلا بخش زياد بودجه دولت افغانستان از کمک هاي خارجي تامين مي شود. واشنگتن معتقد است که اقتصاد افغانستان در آينده بستگي به توانايي اين کشور در استخراج معادن صدها ميليون دالري اش دارد.

ژو يان هوي، رييس شرکت "ام سي سي" چين گفت کشف آثار تاريخي معدن مس عينک بر استخراج آن تاثير خواهد گذاشت. به گفته او، "زمان طولاني را در بر خواهد گرفت" تا که استخراج معدن شروع گردد. او گفت شرکت اش به حفظ آثار باستاني کشف شده در معدن مس عينک متعهد است، اما کارهاي استخراج معدن نيز بايد به پيش برود.

چين بزرگ ترين مصرف کننده مس در جهان است، اما فقط يک سوم نيازهاي خود را مي تواند توليد کند. بنابراين، استخراج مس عينک براي اين کشور حياتي است.

يان هوي گفت: "اين (استخراج مس عينک) براي کشور ما بسيار مهم است و همچنان براي اين کشور (افغانستان) نيز بسيار مهم است".

آثار تاريخي بايد منتقل شوند

شهراني گفت هيات باستان شناسي فرانسوي در افغانستان ارزيابي مقدماتي خود از آثار باستاني معدن مس عينک را ارايه کرده است. براساس اين ارزيابي در 14 قسمت ممکن است آثار تاريخي وجود داشته باشد. او گفت هيات باستان شناسي فرانسوي در افغانستان پيشنهاد کرده است که همه آثار باستاني بايد منتقل شوند.

شهراني گفت: "به منظور حفاظت اين آثار براي نسل هاي آينده، در اين مرحله تصميم گروپ کاري بر اين است که همه چيزها بايد منتقل شوند". او افزود که در ابتدا آثار تاريخي در يک مخزن در نزديکي معدن مس عينک جا به جا خواهند شد.

وزارت هاي معادن و اطلاعات و فرهنگ افغانستان روز يک شنبه براي حفظ و نگهداري آثار باستاني کشف شده در معدن مس عينک توافق نامه اي را امضا کردند.

شهراني افزود که مسوولان در کشف و انتقال اين آثار تاريخي احتياط کامل به خرج مي دهند، زيرا به گفته او اين آثار نه تنها مربوط به افغانستان، بلکه مربوط به کل جهان مي باشند.

رويترز/ عارف فرهمند

ويراستار: رسول رحيم