یافته های گزارش کمیسیون حقوق بشرافغانستان نشان می دهند که کودکان دارای معلولیت ذهنی بیشتر مورد خشونت وانواع سوء استفاده ها قرار می گیرند، به خصوص دختران دارای معلولیت و بی سرپناه مورد تجاوز جنسی قرار می گیرند.

کمیسیون حقوق بشر افغانستان اخیرا گزارشی تحت نام «وضعیت حقوق بشری اطفال دارای معلولیت ذهنی» را نشر کرده است که از هفت ولایت، به شمول ولایت های  کابل، پروان، پنجشیر، غزنی، لوگر، کاپیسا و میدان وردک تهیه شده است. این گزارش اطفال دارای معلولیت ذهنی را از گروه های به شدت آسیب پذیر خوانده است که در معرض تهدید ها و خطرهای متعددی قرار دارند. بر اساس این گزارش شماری از کودکان معلول حتی در خانواده ها نیز جای ندارند و در اماکن عمومی رها می شوند. بنابر این گزارش اطفال دارای معلولیت ذهنی در پرورشگاه ها نیز پناه  داده نمی شوند.

 به گزارش کمیسیون حقوق بشر تا اکنون مراکز حمایتی اندکی در بعضی ولایت ها برای نگهداری افراد دارای معلولیت ذهنی وجود دارند اما مراکز معیاری و خاصی برای نگهداری چنین اطفالی ایجاد نشده اند. کمیسیون حقوق بشر عمده ترین چالش برای حمایت از آنها را  نبود مراکز نگهداری خاص ونبود مراکز خاص آموزشی در بسیاری از ولایات خوانده است.

جنگ عمده ترین عامل معلولیت

بخش حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت کمیسیون حقوق بشر افغانستان نیز گزارشی از وضعیت افراد دارای معلولیت را به نشر رسانده است. این گزارش توسط هشت دفتر ساحوی کمیسیون حقوق بشر و در نتیجه مصاحبه با ۱۷۱۶ فرد دارای معلولیت از گروه های مختلف سنی، و جنسیتی از ۳۱ ولایت افغانستان تهیه شده است.

طبق یافته های این بررسی جنگ عمده ترین عامل معلولیت افراد بوده و بیش از ۹۰۰ تن از مصاحبه شوندگان جنگ را دلیل معلولیت خود گفته اند، معلولان طبیعی و ترافیکی در درجه دوم وسوم قرار داشته اند.

کمیسیون حقوق بشر می گوید که از جمله معلولان فیزیکی، حسی و ذهنی به معلولان ذهنی توجه کمتری صورت گرفته است.

کمیسیون حقوق بشر افغانستان گفته است که آمار دقیقی از اشخاص دارای معلولیت در افغانستان وجود ندارد اما در سرشماری که در سال ۲۰۰۵ از سوی موسسه بین المللی هندیکِپ صورت گرفته ۲.۷ درصد از جمعیت افغانستان را افراد دارای معلولیت تشکیل می دهند، یعنی حدود ۸۰۰ هزار تن دارای معلولیت اند.  از جمله ۴۱ درصد معلولان را زنان تشکیل می دهند و حدود ۲۰۰ هزار کودک واجد شرایط رفتن به مکتب نیز معلولیت شدید دارند.

بر اساس گزارش کمیسیون حقوق بشر عواملی از جمله جنگ، نبود مراقبت های صحی قبل و بعد از ولادت، دیابت، حوادث ترافیکی و... باعث افزایش شمار افراد دارای معلولیت در افغانستان شده اند.

گزارش کمیسیون حقوق بشر نشان می دهد که شماری از افراد دارای معلولیت در افغانستان در درون خانواده ها نیزبا تحقیر، توهین و تبعیض مواجه بوده  و به انزوا کشانیده می شوند. در اجتماع نیز از تحقیر، تبعیض ونیز نادیده گرفته شدن از سوی دیگر افراد جامعه رنج میبرند.

پ ع/ ن ف