کنفرانس اقلیم ملل متحد (COP29) منعقده باکو پایتخت آذربایجان، پس از بیشتر از دو هفته بحث های جنجالی به پایان رسید. در این کنفرانس رؤسای حکومات حضور نداشتند.

یک موفقیت اندک در این کنفرانس این مصوبه بود که بر اساس آن کشورهای صنعتی موظف شدند تا سال ۲۰۳۵ کمک‌ های مالی خود را برای مقابله با تغییرات اقلیمی و سازگاری با پیامدهای آن به حداقل ۳۰۰ میلیارد دالر در سال افزایش دهند.

صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید!

این رقم، که سه برابر تعهدات قبلی یعنی ۱۰۰ میلیارد دالر در سال است، هنوز از خواسته‌های کشورهای در حال توسعه، که تا سال ۲۰۳۵ مبلغ سالانه ۱،۳ بیلیون دالر کمک مالی را تقاضا کرده بودند، فاصله زیادی دارد.

این مبلغ برای حمایت از اقدامات اقلیمی در کشورهای در حال توسعه و تطبیق آنها با پیامدهای مخرب گرمایش زمین، مانند خشکسالی‌های مکرر، طوفان‌ها و سیل‌ها اختصاص خواهد یافت.

در جریان مذاکرات، نمایندگان کشورهای آسیب ‌پذیر به ویژه کشورهای جزیره‌یی کوچک اعتراضات شدیدی داشتند و حتی برخی از آن‌ها از جلسه خارج شدند. کشورهای صنعتی، از جمله ایالات متحده امریکا و اتحادیه اروپا، بر لزوم مشارکت کشورهای در حال توسعه اقتصادی مانند چین تأکید کردند، اما این فشارها تنها با مشارکت داوطلبانه این کشورها در پرداخت کمک‌ها محدود شد.

در نتیجه، کشورهای در حال توسعه خواستار افزایش سهم کشورهای صنعتی بودند و بر ضرورت تأمین منابع مالی برای سازگاری با تغییرات اقلیمی تأکید کردند.

این توافق با انتقادات شدیدی مواجه شد. نمایندگان هند، کیوبا و بولیویا مبلغ ۳۰۰ میلیارد دالر را ناکافی دانسته و آن را «بسیار کوچک» خواندند. چاندنی راینا، نماینده هند، این مبلغ را «ابلهانه» توصیف کرد و گفت که کشورش با این تصمیم مخالف است. نماینده نایجریا کمک ۳۰۰ میلیارد دالری پیشنهادی از سوی کشورهای صنعتی را "شوخی" و "توهین ‌آمیز" خواند.

علی محمد، رئیس مذاکره ‌کنندگان افریقا گفت: «این توافق برای قاره ما بسیار کم و دیر است و ما از کمبود پیشرفت در موضوعات مهم برای افریقا بسیار ناامیدیم.»

کارشناسان نیز از این توافق به عنوان «حداقل توافق ممکن» یاد کرده‌ اند و معتقدند که این میزان از کمک ‌ها قادر به رفع نیازهای کشورهای کم‌ درآمد برای مقابله با بحران اقلیمی نخواهد بود. به گفته سیمون استیِل، دبیرکل سازمان ملل در امور اقلیمی، این توافق «دلیلی برای جشن گرفتن نیست» و همچنان کارهای زیادی باید انجام شود.

واکنش‌های جهانی به توافق اقلیمی باکو

انتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد ضمن تحسین از توافق، تأکید کرد وعده‌ های داده شده هر چه زودتر باید عملی و "(از وعده) به پول نقد تبدیل شوند".

جو بایدن، رئیس‌ جمهور ایالات متحد امریکا، این توافق را ستود و آن را گامی مهم در جهت دستیابی به اهداف اقلیمی خواند. او گفت "هنوز برای دستیابی به اهداف اقلیمی کار زیادی در پیش داریم اما توافق اقلیمی در باکو گامی مهم رو به جلو است".

بایدن همچنین ابراز امیدواری کرد که ایالات متحده به ادامه‌تلاش‌ ها برای دستیابی به اهداف اقلیمی متعهد بماند.

این کنفرانس تغییرات اقلیمی سازمان ملل در شرایط پرتنش سیاسی پایان یافته است. انتظار می‌ رود دونالد ترامپ، رئیس ‌جمهور منتخب ایالات متحد امریکا برخی از اقدامات حکومت بایدن در زمینه تغییرات اقلیمی را لغو کند؛ اقدامی که موجب نگرانی‌ های جهانی خواهد شد. با این حال، بایدن تاکید کرده است که پیشرفت‌ ها در زمینه انرژی ‌های پاک غیرقابل بازگشت هستند. او گفت: «حتی اگر برخی تلاش کنند انقلاب انرژی ‌های پاک را انکار یا به تاخیر بیندازند، هیچ ‌کس نمی‌تواند آن را متوقف کند.»

استقبال آلمان از توافق اقلیمی در باکو  

انالنا بئربوک، وزیر خارجه آلمان، توافق اقلیمی باکو را یک "نقطه‌شروع مهم" توصیف و از آن دفاع کرد. بئربوک، که خود از حزب سبزهاست، از تصمیم کنفرانس جهانی اقلیمی درباره کمک‌های مالی بیشتر برای کشورهای در حال توسعه دفاع و تأکید کرد که اقدامات فعلی اگرچه کافی نیستند، اما "گامی تعیین ‌کننده" محسوب می‌شوند.

بئربوک صبح روز یکشنبه ۲۴ نوامبر در باکو گفت: «تصمیمات امروز ما به ‌تنهایی پاسخگوی تمام نیازها نیست، اما یک نقطه‌شروع است.»

بئربوک اطمینان داد که آلمان به تعهدات خود عمل خواهد کرد. او در عین حال به کشور های که همکاری نمی کنند نیز هشدار داد و گفت: «کسانی که به اینجا آمده‌اند تا پیشرفت ‌ها را متوقف کنند و نظام چند جانبه سازمان ملل را تضعیف کنند، شکست خورده‌اند و آن هم به‌طور مفتضحانه. اما کسانی که به دنیای بهتری باور دارند، پیروز شده‌اند.»

اما سازمان‌های غیردولتی مانند "آکسفام"، کمک‌های پیش ‌بینی‌شده را ناکافی دانستند. یکی از کارشناسان اقلیمی آکسفام هشدار داد: «این حمایت پاسخگوی نیازهای روزافزون کشورهای کم‌درآمد در مقابله با بحران اقلیمی نیست.»

مطالب ویدیویی را در صفحه یوتیوب ما ببینید!

منتقدین توافق اقلیمی باکو می‌گویند با وجود "مبالغ هنگفت وعده داده شده" و "تعهدات بلندپروازانه"، تصمیم کنفرانس باکو یک "سازش" به شمار می‌رود.