گروه های قومی ایران به کدام نامزد رای دادند؟
۱۳۹۲ خرداد ۲۵, شنبه
روزنامه‌ها و سایت های محلی وابسته به قومیت‌ها و اقلیت های دینی در ایران، در نظرسنجی های خود از پیشتازی حسن روحانی نماینده اصلاح طلبان خبر دادند.
پایگاه خبری تحلیلی "ندای زاهدان"، که توسط جمعی از روزنامه نگاران قدیمی ولایت سیستان و بلوچستان اداره می شود و به صورت رسمی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به ثبت رسیده است، در نظرسنجی ۲۳ جوزای خود آورده است که بیش از ۷۰ درصد کاربران این سایت محلی، حسن روحانی را به عنوان رئیس جمهور انتخاب کرده اند.
پس از حمایت خاتمی از نامزدی حسن روحانی، گرایش به وی در میان نخبگان قومی کشور افزایش پیدا کرد و در بسیاری از نواحی، همایش حمایت از نامزدی او برگزار شد.
برخی از نخبگان بلوچ و اهل سنت هم که طرفدار اصلاحات هستند، بعد از انصراف دکتر عارف، نامزد دیگر اصلاح طلبان، در اعلامیه ای از روحانی حمایت کردند.
با این حال، مولوی عبدالحمید امام جمعه رهبر اهل سنت ولایت سیستان و بلوچستان، و بسیاری دیگر از علماء و رهبران دینی سنی در ایران اعلام بی طرفی کرده و به پیروان اکثر حوزه های علمیه اهل سنت کشور گفتند که از هیچ کاندیدای خاصی پشتیبانی نمی‌کنند.
بلوچ‌ها به چه کسی رای دادند؟
حاتم نارویی، والی سیستان و بلوچستان از اخذ رای در ۱۸ ولسوالی و ۳۷ شهر در سراسر این ولایت خبر داده است. علیرضا براهویی، رئیس کمیته اطلاع رسانی وانتخابات سیستان و بلوچستان نیز گفته است بیش از ۸۰ خبرنگار و عکاس برای پوشش انتخابات سیستان و بلوچستان حضور داشته اند.
یک رای دهنده اهل ولسوالی خاش به دویچه وله فارسی گفت: "علما و روحانیان بلوچ واهل سنت درباره اینکه به چه کسی رای بدهیم، پیامی ندادند؛ اما مردم بلوچ به نماینده اصلاح طلب بیشتر گرایش دارند و اکثریت مردم به روحانی رای دادند. نیروهای بسیجی، سپاه پاسداران و نیروی اطلاعات که تعدادشان هم در ولایت ما کم نیستند، به اصول گرایان رای دادند. بنابراین من تردیدی ندارم که اکثرا بلوچ ها به حسن روحانی رأی دادند. در بین شیعیان و سیستانی ها، تلاش فراوانی صورت گرفته تا جلیلی در بین این قشر از آرای بیشتری برخوردار شود؛ اما او نیز در رقابتی تنگاتنگ با قالیباف و رضایی قرار دارد".
انتخابات شوراها مردم را پای صندوق رای کشاند
یک کارشناس آگاه به مسائل قوم بلوچ به دویچه‌وله گفت: "در ولایت سیستان و بلوچستان فعالیت‌ها بر روی انتخابات شوراها متمرکز بود؛ زیرا پایه و اساس مشارکت بر محور رقابت‌های عشیرتی و طایفه‌ای است که مهم‌ترین انگیزه محرکه برای جذب افراد به پای صندوق‌های رای و جلب آرای آنها می باشد. به همین دلیل حدس و گمان بر این است که در بلوچستان مشارکت در انتخابات شوراها بیش از ۷۰ درصد واجدان شرایط باشد. طبیعتا این حضور اکثریتی در پای صندوق‌ها برای انتخاب کاندیداهای شوراها، تاثیر مثبتی در تعداد آرای واریز شده برای ریاست جمهوری نیز خواهد داشت، که به طور تاریخی اصلاح طلبان از آرای مردم بلوچ و اهل سنت بهره بیشتری برده‌اند".
در بیانیه مولوی عبدالحمید، امام جمعه اهل سنت زاهدان و رهبر اهل سنت ولایت، به این امر تاکید شده که "مردم باید به کاندیدایی رای بدهند که به مطالبات اهل سنت و اقوام ایرانی و منافع آنان نزدیکی بیشتر دارد."
به عقیده کارشناس بلوچ که با دویچه وله صحبت کرد، بسیاری این پیام مولوی عبدالحمید را حمایت تلویحی از کاندیدای اصلاح طلبان یعنی آقای روحانی تلقی کرده اند. بر همین مبنا و طبق اخبار رسیده و تخمین‌های برآورد شده از بلوچستان بیش از ۷۰ درصد رای دهندگان بلوچ و اهل سنت به روحانی رای داده اند.
مقامات محلی: در کردستان مشارکت زیاد بود
وضعیت در کردستان هم تفاوت چندانی با دیگر نواحی که قومیت‌ها ساکن هستند، نداشته است. در ۱۰ ولسوالی و ۲۹ شهر و ۱۳۳۹ روستای ولایت کردستان صندوق‌های رای گذاشته شد. ایرج حسن‌زاده، رئیس ستاد انتخابات کردستان اعلام کرده است که استقبال مردم و میزان حضور آنان چنان زیاد بود که دو ساعت در مناطق شهری و یک ساعت در روستاهای کردستان مهلت رای‌گیری تمدید شد.
برخی از فعالان انتخاباتی این ولایت غربی ایران نیز تائید کردند که مردم کرد به روحانی رای داده اند. رهبران دینی کردستان نیز پیش از این در گفتوگو با دویچه وله خاطرنشان کردند که کردها به نامزدی رای خواهند داد که مدافع حقوق آنها باشد.
قومیت‌ها به طور سنتی به اصلاح طلبان رای می دهند
ناصر دیه‌جی، روزنامه نگار و حقوق دان از شهر بندرترکمن، در شمال شرق ایران نیز می‌گوید درصدمشارکت مردم ترکمن در انتخابات بالا بوده است. وی در این رابطه به دویچه‌وله گفت: "به‌طور قطع مردم مناطق بلوچستان، کردستان و ترکمن صحرا به طور سنتی به اصلاح طلبان رای دادند. با توجه به سابقه ذهنی بدی که اصول گرایان در بین مردم ایران به خصوص اقلیت‌های قومی و دینی دارند، رای دهندگان اقوام به اصلاح طلبان رای خواهند داد و کاندیدای اصلاح طلب را کسی می دانند که وضعیت را در مناطق قومی و دینی اگر بهتر هم نکند، بدتر از آن هم نخواهد کرد، بنابراین اقبال اکثر رای دهندگان مناطق قومی و دینی با آقای حسن روحانی بوده است".
ترکمن‌ها هم بیشتر به روحانی گرایش دارند
ناصر دیه‌جی اضافه می کند: "آن طور که من شاهدش هستم و برآورد می کنم، تمایل مردم ترکمن بیشتر به حسن روحانی بوده است؛ چون وی تنها نماینده‌ای است که از حمایت اصلاح طلبان برخوردار است. ما به تجربه دیدیم که اصلاح طلبان از حقوق اقلیت‌ها و قوم ترکمن حمایت کردند و سابقه خوبی دارند. البته خود آقای روحانی بین ترکمن‌ها شناخته شده نیست، اما به خاطر حمایت خاتمی و دیگر اصلاح طلبان از روحانی، نظر رای دهندگان ترکمن بیشتر به سوی اصلاح طلبان برگشت، بنابراین در اکثر نقاط ترکمن نشین ایران اقبال روحانی بیشتر شد".
دیه‌جی اما بر این نکته هم تاکید میکند که اصلاح طلبان در مورد حمایت از نامزدی حسن روحانی دیر به اجماع رسیدند و در منطقه ترکمن نشین ایران زیاد فعال عمل نکردند. وی احتمال می دهد که فقط در گنبد کاووس، قالیباف بخشی از آرا را به خود اختصاص دهد. او نتیجه می گیرد که جو حاکم در ترکمن صحرا به نفع اصلاح طلبان بوده و هست.
قومیت‌ها گزینه‌دیگری جز روحانی ندارند
سردبیر یک روزنامه محلی هم در گفتوگو با دویچه وله می‌گوید، گرچه آقای روحانی به حقوق اقلیت‌ها و اقوام اشاره کلی کرده است، اما وی تردید دارد که او بتواند مشکلات اقوام را حل کند.
وی در این رابطه خاطرنشان میکند: "من خوشبین نیستم که روحانی بتواند بسیاری از مشکلات قومیت‌ها و اقلیت‌های دینی را حل کند. وی از طیف اصلاح طلبان سنتی محسوب می شود و فردی میانه روست و اصلاح طلبان با توجه به اینکه هاشمی رفسنجانی رد صلاحیت شد، مجبور به اجماع روی آقای روحانی شدند. یک رئیس جمهور اصلاح طلب می تواند دیالوگ با جامعه جهانی برقرار کند و فشار اقتصادی که بر روی مردم هست را کم کند، اما فکر نمی کنم تاثیری داشته باشد روی حقوق قومیت‌ها".
با این همه، این سردبیر روزنامه محلی تاکید می کند که قومیت‌ها گزینه دیگری ندارند جز اینکه به روحانی رای دهند و اگر تقلبی در انتخابات انجام نگیرد، آراء حسن روحانی در مناطق قومی بسیار بالا خواهد بود.